Trong bài phát biểu mang tính thách thức vào Ngày Chiến thắng (ngày 9/5), Tổng thống Vladimir Putin đã kêu gọi người dân Nga tham gia chiến đấu, tuy nhiên không nhắc đến bất kỳ kế hoạch leo thang quân sự nào tại Ukraine. Phương Tây trước đó đã cảnh báo rằng ông Putin có thể nhân dịp này để ra lệnh tổng động viên toàn quốc. 

Embed from Getty Images

Tình hình giao tranh tại Ukraine đến nay vẫn chưa có dấu hiệu ngã ngũ. Kyiv vẫn tiếp tục báo cáo về các cuộc tấn công tên lửa ở phía nam cảng Odesa và nỗ lực mới của lực lượng Nga nhằm đánh bại những binh lính Ukraine cuối cùng đang cầm cự trong một nhà máy thép đổ nát tại Mariupol. 

Trong nhiều tuần trước lễ duyệt bình ngày 9/5, các nước phương Tây đã công khai suy đoán rằng ông Putin đang thúc đẩy lực lượng của mình để có thể tuyên bố chiến thắng vào ngày lễ kỷ niệm mang tính biểu tượng này, tuy nhiên với tình hình hiện nay, tuyên bố đó có lẽ sẽ bị thay thế bởi một cuộc kêu gọi toàn quốc chiến đấu. 

Trái ngược với dự đoán của phương Tây, Tổng thống Nga không đưa ra tuyên bố chiến thắng cũng như bất kỳ lời kêu gọi nào. Tuy nhiên ông Putin vẫn lặp lại khẳng định rằng các lực lượng của ông đang chiến đấu chống lại quân phát xít. 

Đứng phía ngoài Điện Kremlin, ông Putin tuyên bố: “Các bạn đang chiến đấu vì Tổ quốc, vì tương lai của đất nước, để không ai quên được bài học của Thế chiến thứ hai. Để không còn nơi nào trên thế giới dành cho những kẻ đao phủ, những kẻ hủy diệt và quân phát xít.”

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, trong bài phát biểu của chính mình, đã hứa với người dân Ukraine sẽ giành được chiến thắng.

“Vào Ngày Chiến thắng Chủ nghĩa Đức Quốc xã, chúng ta đang chiến đấu để giành một chiến thắng mới. Con đường đến đấy thật khó khăn, nhưng chúng ta chắc chắn rằng chúng ta sẽ chiến thắng.

Tại Washington, các nguồn tin cho rằng các nhà lập pháp Dân chủ đã đồng ý về đề xuất viện trợ trị giá 40 tỷ USD cho Ukraine, bao gồm một gói vũ khí khổng lồ mới. Nhà Trắng mô tả nhận định của ông Putin là “lịch sử theo chủ nghĩa xét lại dưới hình thức thông tin sai lệch.”

Cuộc chiến của Nga đã khiến hàng nghìn dân thường thiệt mạng, hàng triệu người Ukraine phải chạy trốn và khiến các thành phố trở thành đống đổ nát. 

Đang trú ẩn trong một ga tàu điện ngầm ở Kharkiv – thành phố thứ hai chủ yếu nói tiếng Nga của Ukraine, nơi đã bị ném bom không ngừng kể từ những ngày đầu tiên của cuộc chiến, Bà Vira Mykhailivna, 90 tuổi, là người sống sót sau Thế chiến thứ hai, đã úp khuôn mặt đầy nước mắt vào tay và nói:

“Tôi không nghĩ điều này có thể xảy ra với chúng tôi. Ngày này đã từng là một lễ kỷ niệm lớn.”

Sau 10 tuần trú ẩn dưới lòng đất, bà Kateryna Grigoriyevna, 79 tuổi, một giám đốc ngân hàng đã nghỉ hưu đang ngồi ăn một cây kem mà bà đã mạo hiểm mua cho Ngày Chiến thắng.

“Chúng tôi ghét Putin”, bà Grigoriyevna vừa nói vừa nhìn quanh sân ga, nơi có khoảng 200 người đang tập trung trong những chiếc lều và trên những tấm đệm mỏng.

Khi nhắc đến chiến thắng của Liên Xô trong Thế chiến thứ hai, ông Putin đã gợi lại ký ức về “Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại”, xuyên suốt cái mà ông gọi là “hoạt động quân sự đặc biệt ở Ukraine”.

Các nước phương Tây coi đó là một sự ví von sai lầm để biện minh cho hành động gây hấn vô cớ của Nga.

Vy An (Theo Reuters)