Ngày 26/8, Tổng thư ký (TTK) NATO Jens Stoltenberg nhấn mạnh sự cần thiết phải tăng cường an ninh dọc theo sườn phía Bắc của liên minh nhằm chống lại Nga, khi ông kết thúc chuyến thăm Canada, trong đó có đến tham quan các tuyến phòng thủ ở Bắc Cực.

Embed from Getty Images

“Khu vực Bắc Cực có tầm quan trọng chiến lược đối với an ninh Euro-Atlantic,” ông Stoltenberg phát biểu trong một cuộc họp báo tại căn cứ không quân ở Cold Lake, Alberta. Ông cũng lưu ý, với việc Phần Lan và Thụy Điển tham gia liên minh, bảy trong số tám quốc gia Bắc Cực sẽ là thành viên của NATO.

Ông cảnh báo: “Con đường ngắn nhất đến Bắc Mỹ đối với tên lửa và máy bay ném bom của Nga sẽ là qua Bắc Cực. Điều này khiến vai trò của Bộ Tư lệnh Phòng thủ Không gian Bắc Mỹ (NORAD) trở nên quan trọng đối với Bắc Mỹ cũng như với NATO.”

TTK NATO và Thủ tướng Canada Justin Trudeau đã tham quan một địa điểm radar cảnh báo sớm thời Chiến tranh Lạnh, đồng thời quan sát các cuộc tập trận quân sự ở Bắc Cực của Canada.

Khả năng của Nga ở cực Bắc “là một thách thức chiến lược đối với toàn liên minh”, ông nhận định, và cũng nhắc đến thực tế việc xây dựng quân sự đáng kể của Nga trong khu vực.

Ông Stoltenberg nói thêm, Nga đã mở lại hàng trăm địa điểm quân sự từ thời Liên Xô ở Bắc Cực, sử dụng vùng này để thử nghiệm các hệ thống vũ khí mới, bao gồm tên lửa siêu thanh.

TTK còn bày tỏ bày tỏ lo ngại về việc Trung Quốc có thể tiếp cận Bắc Cực hòng vận chuyển và thăm dò tài nguyên, với kế hoạch xây dựng hạm đội tàu phá băng lớn nhất thế giới.

Ông nhấn mạnh: “Bắc Kinh và Moscow đã cam kết tăng cường hợp tác thiết thực ở Bắc Cực. Đây là một phần của quan hệ đối tác chiến lược sâu rộng, thách thức các giá trị và lợi ích của chúng ta.”

Do đó, NATO phải đáp trả bằng sự hiện diện ngày càng tăng ở vùng viễn bắc và đầu tư vào các năng lực mới.

Theo ông Stoltenberg, biến đổi khí hậu cũng đặt ra “những thách thức an ninh” mới đòi hỏi phải suy nghĩ lại một cách cơ bản về vị thế ở Bắc Cực của NATO.

Ông giải thích: “Biến đổi khí hậu đang làm cho Bắc Cực trở nên quan trọng hơn vì băng đang tan chảy và nó trở nên dễ tiếp cận hơn cho cả hoạt động kinh tế và hoạt động quân sự”.

Trong khi đó, Thủ tướng Trudeau cho hay, Canada sẽ sớm thay thế phi đội máy bay chiến đấu già cỗi và hiện đại hóa NORAD, tổ chức quốc phòng chung giữa Mỹ và Canada.

Ottawa đã chi hàng tỷ đô la cho các vệ tinh mới và cảm biến dưới đáy biển ở Bắc Cực, và cũng thay thế mạng lưới các trạm radar cũ kỹ từ Alaska đến Quebec, mà ông Trudeau tuyên bố sẽ “tăng khả năng của chúng tôi trong việc phát hiện và thực sự ngăn chặn các mối đe dọa đến từ Bắc Cực”.

Minh Ngọc (Theo SCMP)