Đám cháy bùng phát trong một tòa nhà huấn luyện gần nhà máy điện hạt nhân lớn nhất ở châu Âu trong lúc giao tranh dữ dội giữa các lực lượng Nga và Ukraine đã được dập tắt, cơ quan tình trạng khẩn cấp của Ukraine cho biết hôm thứ Sáu (4/3).

Bộ trưởng Năng lượng Hoa Kỳ Jennifer Granholm cho biết không có dấu hiệu cho thấy mức độ bức xạ tăng cao tại nhà máy Zaporizhzhia, nhà máy cung cấp hơn 1/5 tổng lượng điện được tạo ra ở Ukraine.

Trước đó, một video cho thấy pháo kích và khói bốc lên gần một tòa nhà năm tầng trong khuôn viên nhà máy.

Đoạn phim được quay vào ban đêm cho thấy một tòa nhà bốc cháy và một loạt đạn pháo bay tới, trước khi một quả cầu ánh sáng lớn thắp sáng bầu trời, phát nổ bên cạnh một bãi đậu xe và tạo ra khói cuồn cuộn khắp khu nhà. 

“Những người châu Âu, xin hãy thức tỉnh. Hãy nói với các chính trị gia của bạn: Quân đội Nga đang bắn vào một nhà máy điện hạt nhân ở Ukraine”, nhà lãnh đạo Ukraine Volodymyr Zelenskiy nói trong bài phát biểu video sau vụ việc.

Ông Zelenskiy cho biết xe tăng Nga đã bắn vào các nhà máy phản ứng hạt nhân, mặc dù không có bằng chứng nào cho thấy chúng đã bị bắn trúng.

Thị trưởng của thị trấn Energodar gần đó, cách Kyiv khoảng 550 km về phía đông nam, cho biết giao tranh ác liệt và “pháo kích liên tục của đối phương” đã gây ra thương vong trong khu vực, nhưng không cung cấp thêm thông tin chi tiết.

Hàng nghìn người được cho là đã thiệt mạng hoặc bị thương và hơn 1 triệu người tị nạn đã chạy khỏi Ukraine kể từ khi Tổng thống Nga Vladimir Putin phát động cuộc tấn công lớn nhất nhằm vào một quốc gia châu Âu kể từ Thế chiến thứ hai.

Các báo cáo ban đầu về sự cố tại nhà máy điện đã khiến thị trường tài chính ở châu Á hỗn loạn, chứng khoán sụt giảm và giá dầu tăng mạnh hơn nữa.

Vasu Menon, giám đốc điều hành chiến lược đầu tư của Ngân hàng OCBC cho biết: “Các thị trường đang lo lắng về sự cố hạt nhân. Rủi ro là sẽ có tính toán sai lầm hoặc phản ứng thái quá và chiến tranh sẽ kéo dài”.

Nga đã chiếm được nhà máy Chernobyl không còn hoạt động, cách Kyiv khoảng 100 km về phía bắc.

Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden và Thủ tướng Anh Boris Johnson đều đã nói chuyện với ông Zelenskiy để cập nhật về tình hình tại nhà máy.

Nhà Trắng cho biết: “Tổng thống Biden đã cùng với Tổng thống Zelenskiy thúc giục Nga ngừng các hoạt động quân sự trong khu vực và cho phép lực lượng cứu hỏa và lực lượng ứng phó khẩn cấp tiếp cận địa điểm này”.

Ông Johnson cho biết các lực lượng Nga phải ngừng cuộc tấn công của họ ngay lập tức và đồng ý với ông Zelenskiy rằng lệnh ngừng bắn là rất quan trọng.

“Thủ tướng cho biết những hành động liều lĩnh của Tổng thống Putin giờ đây có thể đe dọa trực tiếp đến sự an toàn của cả châu Âu”, Văn phòng phố Downing nói.

Bộ trưởng Năng lượng Granholm cho biết trên Twitter rằng các lò phản ứng tại Zaporizhzhia được “bảo vệ bởi các cấu trúc ngăn chặn vững chắc” và đã được “đóng cửa an toàn”.

Người đứng đầu Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế cho biết ông “quan tâm sâu sắc” đến tình hình tại nhà máy điện và đang liên hệ với các nhà chức trách Ukraine.

Chiến sự khốc liệt, các lệnh trừng phạt tăng cường

Hôm thứ Năm, các nhà đàm phán của Nga và Ukraine đã đồng ý về sự cần thiết của một hành lang nhân đạo để giúp dân thường thoát ra ngoài và cung cấp thuốc men và thực phẩm tới những khu vực có giao tranh ác liệt nhất.

Cố vấn tổng thống Ukraine Mykhailo Podolyak cho biết cũng có thể tạm dừng giao tranh ở các địa điểm đã chọn.

Hãng thông tấn nhà nước Belarus Belta dẫn lời ông Podolyak cho biết các nhà đàm phán sẽ gặp lại nhau vào tuần tới.

Hiện chỉ có một thành phố của Ukraine, cảng Kherson ở phía nam, được cho là đã rơi vào tay quân Nga. Các lực lượng Nga vẫn tiếp tục bao vây và tấn công các thành phố khác.

Mariupol, cảng chính trên Biển Azov, đã bị bao vây và bị pháo kích nặng nề. Nguồn nước và điện bị cắt, và các quan chức nói rằng họ không thể sơ tán những người bị thương.

Các Video được đăng trên Twitter từ Mariupol cho thấy các phương tiện bốc cháy trong khi tiếng súng vang dội xung quanh các khu chung cư.

Thành phố phía đông bắc Kharkiv đã bị tấn công kể từ khi bắt đầu cuộc xâm lược, nhưng người Ukraine vẫn giữ vững thành phố dù bị pháo kích nặng nề.

Trong khi không có cuộc tấn công lớn nào được thực hiện vào Kyiv, thủ đô cũng đã bị pháo kích và các lực lượng Nga đã phóng hỏa lực nhằm phá vỡ sự kháng cự ở thị trấn xa xôi Borodyanka.

Tại Washington, một quan chức quốc phòng Mỹ cho biết quân đội Nga vẫn còn cách trung tâm thành phố Kyiv 25 km. Trước đó, vào hôm thứ Năm, Bộ Quốc phòng Anh cho biết một đoàn xe khổng lồ của Nga đang tiến về phía nam tới Kyiv nhưng tiến rất chậm, một phần do sự kháng cự của Ukraine, nhưng cũng do các vấn đề hậu cần.

Mỹ và Anh đã công bố các biện pháp trừng phạt đối với nhiều nhà tài phiệt Nga hơn vào thứ Năm, sau các biện pháp của EU.

Các công ty gồm Google của Alphabet Inc, hãng giày dép khổng lồ Nike và công ty trang trí nội thất của Thụy Điển IKEA đã đóng cửa hoặc giảm hoạt động ở Nga do các hạn chế thương mại và hạn chế nguồn cung.

Xuân Lan (theo Reuters)