Theo Fox News, hôm qua (3/4), Ủy ban Tư pháp Thượng viện Hoa Kỳ đã bỏ phiếu và đa số thông qua xác nhận Thẩm phán Neil Gorsuch cho Tào án Tối cao. Đây là khởi đầu cho ‘cuộc đấu trí’ căng thẳn giữa các thượng nghị sĩ Dân chủ và Cộng hòa trong một loạt các cuộc bỏ phiếu quyết định dự kiến diễn ra cuối tuần này.

11 trong 20 thành viên của Ủy ban Tư pháp Thượng viện đã bỏ phiếu ủng hộ Gorsuch, người được Tổng thống Trump lựa chọn để lấp vào vị trí trong Tòa án Tối Cao do thẩm phán bảo thủ Antonin Scalia đã qua đời vào tháng 2/2016 để lại.

Chủ tịch Ủy ban Tư pháp, Thượng nghĩ sĩ và là dân biểu Cộng hòa của bang Iowa, Chuck Grassley cho phép tất cả 20 thành viên Ủy ban được cho ý kiến trước khi chốt bỏ phiếu cuối cùng. Grassley nói: “Các đối thủ của ứng cử viên đã cố gắng tìm ra lỗi mà Gorsuch mắc. Nhưng họ đã không thành công. Thẩm phán Gorsuch có năng lực xuất sắc. Ông là một thẩm phán chính thống, nhận được sự tôn trọng rộng rãi của các đồng nghiệp. Ông áp dụng luật như những gì Quốc Hội chúng ta soan thảo ra.

Bất chấp những lời khen ngợi từ phía đảng Cộng hòa, tất cả các thành viên đảng Dân chủ trong Ủy ban đã bỏ phiếu chống lại ứng viên này, dấu hiệu cho thấy xung đột sẽ xảy ra tại phiên bỏ phiếu của toàn Thượng viện.

Những lãnh đạo đảng Dân chủ trong Thượng viện tỏ ra sẵn sàng ngăn cản việc thông qua ông Gorsuch với một biện pháp đúng luật được biết đến là quy tắc filibuster (một thượng nghị sĩ cố gắng đưa ra ý kiến nhiều nhất có thể nhằm trì hoãn việc bỏ phiếu). Trong khi đó, với 52 ghế trong Thượng viện, đảng Cộng hòa sẽ cần thêm sự ủng hộ của 8 thành viên đảng Dân chủ nữa để đạt được 60 phiếu bầu cần thiết nhằm vượt qua filibuster, tiến tới bỏ phiếu cuối cùng.

Hiện tại, việc này dường như ngoài tầm với của đảng Cộng hòa. Trước cuộc bỏ phiếu tại Ủy ban, hơn 40 đảng viên Dân chủ cho biết họ sẵn sàng ngăn cản Gorsuch, làm tăng khả năng rằng phe đa số Cộng hòa sẽ buộc phải sử dụng cái gọi là “lựa chọn hạt nhân” để thúc đẩy quá trình đề cử.

Thượng Nghị Sĩ Dianne Feinstein, của bang California, lãnh đạo cấp cao đảng Dân chủ đã nhắc lại tranh  luận cũ của đảng rằng Thẩm phán Merrick Garland, ứng cử viên do cựu Tổng thống Barack Obama lựa chọn, đáng ra đã nên được xem xét thay thế thẩm phán Scalia, nhưng các nhà lãnh đạo của Thượng viện do đảng Cộng hòa kiểm soát đã trì hoãn bỏ phiếu cho tới sau cuộc bầu cử năm 2016.

Feinstein cũng nhắc lại sự việc khi Gorsuch làm thảm phán tại Tòa phúc thẩm Khu vực 10 ở Colorado, ông này đã đứng về phía một công ty đã đuổi một tài xế xe tải vì không tuân theo mệnh lệnh tháo rời chiếc xe của mình ra khỏi một xe tải rơ móc không hoạt động  sau khi chờ đợi hàng giờ ở nhiệt độ dưới 0­0 C để được trợ gúp.

Bà nói: “Vì vậy, đây không phải là ứng cử viên phù hợp. Theo đó, tôi không thể ủng hộ ứng cử viên này.

Cho tới nay, chỉ có ba Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ đã công bố ủng hộ Gorsuch Cả 3 thượng nghị sĩ này đều đại diện cho các bang mà ông Trump giành thắng lợi trong cuộc bầu cử tổng thống tháng 11/2016 và tất cả họ sẽ tái tranh cử vào năm tới.

Lãnh đạo phe đa số Thượng viện, Mitch McConnell hôm Chủ nhật cho biết rằng việc đề cử ông Gorsuch sẽ được phê chuẩn vào thứ Sáu.

Ông McConnel không khẳng định liệu ông có sẵn sàng để kích hoạt cái gọi là “lựa chọn hạt nhân” hay không. Nếu sử dụng biên pháp này sẽ cho phép Thượng viện phá vỡ chiến thuật filibuster của phe Dân chủ với đa số quá bán là 51 phiếu bầu.

Nhưng trong diễn tiến cuộc họp bỏ phiếu hôm thứ Hai, một thành viên đảng Cộng hòa đã thẳng thắn cho biết đảng này sẽ thực hiện phương án đó. Thượng nghị sĩ Cộng hòa, bang Nam Carolina, thành viên Ủy ban Tư pháp, Lindsey Graham đã nói: “Đây sẽ là người cuối cùng phải trải qua filibuster… Trớ trêu thay, chúng ta sẽ thay đổi các quy tắc này… để ủng hộ cho một thẩm phán đã làm tốt công việc của mình trong một thời gian dài.”

Lãnh đạo phe thiểu số trong Thượng viện, dân biểu Dân chủ, bang New York, trong chương trình “Gặp gõ báo chí” kênh NBC hôm Chủ nhật đã dự đoán: “Gorsuch sẽ không vượt qua được tiêu chuẩn 60 phiếu bầu và lập luận rằng Trump nên ‘cố gắng tìm ra một ứng cử viên chính thống’”.

Thượng nghị sĩ Dân chủ, bang Illinois, Dick Durbin cũng giống như Feinstein, lập luận rằng Gorsuch đã quá thường xuyên chống lại “những người thấp cổ bé họng”.

Ông nói: “Hết lần này đến lần khác, ông ta đã ủng hộ các tập đoàn, luật sư và các tầng lớp ưu tú đặc biệt … chống lại những người công nhân, người tiêu dùng, người khuyết tật và nạn nhân của nạn phân biệt đối xử.”

Thượng nghị sĩ Cộng hòa, bang Utah, thành viên Ủy ban Tư pháp, Mike Lee cho biết có thể Gorsuch đã nghĩ việc xa thải tài xế xe tải là “dại dột”.  “Nhưng đó không phải là vấn đề đặt ra cho ông ấy. Về mặt pháp luật, khi ông ta phân tích kỹ tình huống đó, không cho phép can thiệp tư pháp.”

Xuân Thành

Xem thêm: