Theo quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải công nghiệp sản xuất thép năm 2013 (QCVN 51: 2013/BTNMT), hàm lượng oxy tham chiếu trong khí thải công nghiệp là 7% nhưng Bộ TN&MT lại cho phép Formosa áp dụng ở mức 15%.

FORMOSA
Khu công nghiệp Formosa Hà Tĩnh. (Ảnh: laodong.com.vn)

Tại buổi họp Hội nghị trực tuyến toàn quốc về môi trường vào ngày 24/8/2016, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định “Không đánh đổi môi trường lấy kinh tế”.

Trong buổi trả lời phỏng vấn vào đầu năm 2017, Bộ trưởng Bộ TN&MT Trần Hồng Hà cho hay “Bảo vệ tài nguyên và môi trường là nguyên tắc và cốt lõi của phát triển bền vững. Nếu xem nhẹ môi trường, chúng ta sẽ gánh chịu ô nhiễm, cạn kiệt tài nguyên, mắc nợ đời sau.

Công văn cá biệt

Ngày 9/1/2014, Nguyên thứ trưởng Bộ TN&MT ông Bùi Cách Tuyến đã ký công văn số 68 cho phép Công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh (Formosa Hà Tĩnh) xả khí thải trong giai đoạn thiêu kết áp dụng hàm lượng oxy tham chiếu là 15%, trong khi đó QCVN 51:2013 của giai đoạn này chỉ được phép là 7%. Như vậy, hàm lượng đã vượt hơn gấp đôi so với tiêu chuẩn cho phép.

Lý giải về công văn trên, ông Lê Hoài Nam – Cục trưởng Cục Kiểm soát ô nhiễm của Bộ TN&MT cho hay đây là công văn cá biệt.

Theo ông Nam, ngày 10/12/2013, Formosa Hà Tĩnh có công văn số 13/2022/CV-FHS gửi Tổng cục Môi trường xin ý kiến về quy trình thiêu kết theo QCVN 51:2013. Formosa Hà Tĩnh cho rằng các tiêu chuẩn kiểm soát khí thải đối với các nước có ngành gang thép phát triển đều có quy định riêng, đặc thù về hàm lượng oxy tham chiếu cho công đoạn này là 15%.

Bên cạnh đó, Tổng cục Môi trường cũng đã thu thập, nghiên cứu, biên dịch các quy định của nước ngoài liên quan đến khí thải công nghiệp cho thấy họ đều áp dụng hàm lượng oxy tham chiếu là 15%. Đồng thời, các chuyên gia về quản lý chất lượng không khí JICA Nhật Bản cũng đề xuất hàm lượng oxy tham chiếu là 15%.

Do đó, Tổng cục Môi trường đã trình Thứ trưởng Bùi Cách Tuyến ký công văn cá biệt, hướng dẫn Công ty TNHH Gang thép Hưng nghiệp Formosa Hà Tĩnh kiểm soát các thông số trong khí thải của công đoạn thiêu kết ở mức hàm lượng oxy tham chiếu là 15%” – ông Nam cho hay.

bang tieu chuan 7
Theo bảng QCVN 51: 2013/BTNMT, hàm lượng oxy tham chiếu trong khí thải công nghiệp là 7%.

Khí thải Formosa vượt từ 1,07 – 2,47 lần

Ngày 6/11/2017, ông Phan Lam Sơn – Phó giám đốc Sở TN&MT Hà Tĩnh ký công văn số 3384 gửi Bộ TN&MT đề nghị xem xét việc Formosa Hà Tĩnh đang xả khí thải vượt ngưỡng theo QCVN 51:2013.

Theo công văn, kết quả quan trắc khí thải hàng ngày của Viện Công nghệ Môi trường (đơn vị được Bộ TN&MT giao thực hiện giám sát môi trường dự án Formosa) tại xưởng thiêu kết cho thấy tại cột kết quả phân tích có đưa ra 2 giá trị kết quả đo khí thải lò thiêu kết, trong đó một cột kết quả tính toán theo hàm lượng oxy tham chiếu là 7% và một cột kết quả tính toán theo hàm lượng oxy tham chiếu là 15%.

Nếu so sánh với cột B1 trong QCVN 51:2013 với hàm lượng oxy tham chiếu áp dụng 7%, thông số SO2, NOx có nhiều thời điểm vượt giới hạn cho phép 1,07 – 2,47 lần; nếu tính toán theo hàm lượng oxy tham chiếu là 15% thì nằm trong giới hạn cho phép.

“Theo quy định tại Bảng 1 và Bảng 2 của QCVN 51:2013, hàm lượng oxy tham chiếu trong khí thải công nghiệp sản xuất thép là 7% thì kết quả quan trắc khí thải thông số SO2, NOx tại lò thiêu kết của Formosa có nhiều thời điểm vượt giới hạn cho phép” – công văn nêu rõ.

Cụ thể, kết quả quan trắc khí thải hàng ngày tại dự án Formosa Hà Tĩnh của Viện Công nghệ môi trường trong năm 2017 cho thấy thông số SO2 và NOx liên tục vượt quy chuẩn quốc gia về khí thải: Ngày 2/7 vượt 1,07 lần; ngày 24/7 vượt 2,47 lần; ngày 26/7 vượt 2,13 lần; ngày 23/8 vượt 1,6 lần; ngày 21/8 vượt 1,59 lần; ngày 23/9 vượt 1,71 lần; ngày 26/9 vượt 1,84 lần; ngày 27/10 vượt 2,03 lần…

Liệu Bộ TN&MT có “ưu ái” cho Formosa?

Theo báo tienphong.vn, hiện Bộ TN&MT đang giao Tổng cục Môi trường biên soạn một quy chuẩn kỹ thuật quốc gia mới (QCVN 51: 2017/BTNMT) về khí thải công nghiệp sản xuất thép, thay thế quy chuẩn của năm 2013 (QCVN 51:2013/BTNMT).

Theo đó, quy chuẩn mới vẫn cơ bản giữ nguyên các thông số kỹ thuật về khí thải công nghiệp trong sản xuất thép, nhưng lại thay đổi hàm lượng oxy tham chiếu từ 7% năm 2013 lên 15% năm 2017.

Việc hạ chuẩn xả khí thải (bằng cách nâng hàm lượng tham chiếu oxy từ 7% lên 15%) khiến dư luận đặt câu hỏi phải chăng Bộ TN&MT có “ưu ái” cho Formosa mà xem nhẹ việc môi trường bị ô nhiễm.

Trần Tâm

Xem thêm: