28 triệu m3 nước ầm ầm đổ xuống khu vực dân cư phía dưới thủy điện Sông Bung 2, người dân hoảng loạn bỏ chạy, nhiều nhà cửa, tài sản bị cuốn trôi và hư hại nặng nề.

dai-lu-tu-thuy-dien-song-bung-2-cho-cau-tra-loi-trach-nhiem
Dòng lũ với lưu lượng nước lớn ầm ầm quét qua các khu vực phía dưới thủy điện Sông Bung 2. (Ảnh: nld.com.vn)

Từ rừng núi trở về nhà sau một đêm tránh cơn “đại lũ”, người dân tại các xã ven sông Bung vẫn còn sợ hãi khi nghĩ lại cơn hoảng loạn chạy thoát khỏi dòng lũ cuồn cuộn ập về từ thủy điện Sông Bung 2.

Sự cố “đặc biệt nghiêm trọng”

Cống dẫn nước thủy điện Sông Bung 2 bị vỡ vào lúc 16h25 ngày 13/9 khiến 28 triệu m3 nước ào xuống khu vực phía dưới đập thủy điện. Lúc này, ở phía dưới chân đập có các công nhân đang thi công lắp đê để đổ bê tông. Dòng nước lớn đã cuốn trôi 2 công nhân đang vận hành máy đào khơi dòng.

Với lưu lượng lớn, dòng lũ nhanh chóng tràn xuống khu vực bên dưới nơi có một số công nhân trồng rừng, phu đào vàng, người dân vãng lai,… và quét qua các ngôi làng ven sông Bung, cuốn trôi mọi thứ. Nhiều người dân tại các xã Zuôih, La Ê, Chơ Chun… của huyện Nam Giang chỉ kịp chạy, không mang theo được tài sản, gần 1 ngày sau sự cố, hầu hết những người chạy lũ đã kết nối liên lạc hoặc trở về nhà.

Theo ông A Lăng Mai – Chủ tịch UBND huyện Nam Giang, đây là sự cố đặc biệt nghiêm trọng, không chỉ làm chết người, đe dọa hàng triệu người khác ở hạ du mà còn gây mất trị an ở địa phương.

Đến cuối ngày 14/9, thống kê thiệt hại ghi nhận dòng lũ đã cuốn trôi 10 xe cơ giới, xe đào, máy xúc cùng một số thiết bị thi công, nhiều nhà dân bị cuốn trôi, 2 công nhân vận hành máy đào của nhà thầu HYCO4 mất tích là Nguyễn Minh Luân (SN 1992, quê Phú Thọ) và Đặng Văn Tuyền (SN 1980, quê Hải Dương).

Nước từ thượng nguồn đổ xuống cũng đã đẩy trôi 1 trong 2 cửa van lớn bằng thép của cống dẫn, nặng 125 tấn.

Chờ câu trả lời trách nhiệm

Tại buổi họp báo về sự cố vỡ cống dẫn dòng thủy điện Sông Bung 2 vào chiều ngày 13/9, ông Huỳnh Khánh Toàn – Phó Chủ tịch thường trực UBND tỉnh Quảng Nam cho biết, công trình này được hội đồng nghiệm thu của chủ đầu tư cho phép tích nước hồ chứa từ ngày 25/8 và hoàn thành đóng cửa van hầm dẫn dòng vào ngày 3/9, dự kiến sẽ phát điện tổ máy đầu tiên vào ngày 20/11 và ngày 10/12 thì phát điện tổ máy thứ 2.

Theo ông Toàn, sự cố xảy ra là do ảnh hưởng của cơn bão số 4 và áp thấp nhiệt đới, nước lũ về hồ chứa với lưu lượng lớn vào khoảng 560 m3/giây và chảy mạnh làm bục cửa van số 2 cống dẫn dòng.

Theo thiết kế, cống dẫn dòng của thủy điện Sông Bung 2 dài 393 mét, rộng 12 mét, cao 14 mét, có thể chịu áp lực với dung tích hồ gần 100 triệu m3. Tuy nhiên sau 10 ngày tích nước, hồ mới tích được 28 triệu m3 (⅓ dung tích thiết kế) thì xảy ra sự cố.

Trong buổi họp báo, khi được hỏi về việc tỉnh Quảng Nam có biết những cảnh báo trước đó đối với dự án thủy điện Sông Bung 2 liên quan đến năng lực của một số nhà thầu và kinh nghiệm của Ban quản lý dự án hay không, đại diện tỉnh Quảng Nam cho biết: “Quảng Nam chỉ quản lý thủy điện 30 MW trở xuống, quá ngưỡng này là Bộ Công Thương. Tỉnh cũng không được mời tham gia thẩm định, không tham gia trong Hội đồng nghiệm thu Nhà nước nên không nghe được những thông tin cảnh báo trên”.

Với những nghiên cứu thực địa được tiến hành trước khi thiết kế và thi công dự án, trong bối cảnh cơn bão số 4 sau khi đổ bộ vào các tỉnh miền Trung đã nhanh chóng suy yếu thành áp thấp nhiệt đới, thì nghi vấn hàng đầu được đặt ra sau sự cố là chất lượng thi công công trình.

Đại tá Nguyễn Viết Lợi – Giám đốc Công an tỉnh Quảng Nam cho hay, cần xác định rõ nguyên nhân xảy ra vụ việc, xác định có dấu hiệu tội phạm rồi mới có quyết định điều tra, khởi tố hay không.

Trên dòng Sông Bung hiện có 5 dự án thủy điện. Dự án thủy điện Sông Bung 2 do Tổng Công ty phát điện 2 (EVNGENCO 2) làm chủ đầu tư, là thủy điện bậc thang cuối cùng của thượng nguồn sông Bung, thuộc địa phận hai huyện Nam Giang và Tây Giang (Quảng Nam). Dự án có công suất thiết kế 100 MW, dự kiến hoàn thành vào năm 2015 nhưng bị chậm tiến độ 1 năm và “đội vốn” lên 5.200 tỷ đồng (tăng thêm 1.600 tỷ đồng so với ban đầu).

Hải Linh

Xem thêm: