Đưa ra lý do “Người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội đã chết”, Cơ quan cảnh sát điều tra (CSĐT) – Công an TP Đồng Xoài ra quyết định đình chỉ điều tra vụ án và đình chỉ điều tra bị can đối với ông Lương Hữu Phước.

luu huu phuoc
Ông Lương Hữu Phước ngồi đợi tòa tuyên án vào sáng ngày 29/5. Sau khi nghe tuyên y án, buổi chiều, ông Phước tự tử tại trụ sở tòa. (Ảnh: Luật sư Dương Vĩnh Tuyến/Facebook)

Theo văn bản ký ngày 2/12/2020 gửi bà Lê Thị Tư (51 tuổi, vợ của ông Phước) , Cơ quan CSĐT – Công an TP Đồng Xoài thông báo đã đình chỉ điều tra vụ án hình sự, đình chỉ điều tra bị can đối với ông Lương Hữu Phước trong vụ án Vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ.

Lý do đình chỉ điều tra vụ án hình sự, đình chỉ điều tra bị can là vì “Người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội đã chết”, theo Cảnh sát điều tra – Công an TP Đồng Xoài.

Ông Lương Hữu Phước (SN 1965, ngụ TP Đồng Xoài), là người đã uống thuốc sâu và nhảy lầu tự tử vào ngày 29/5/2020 để phản đối bản án phúc thẩm do TAND tỉnh Bình Phước tuyên với mức án 3 năm tù. Đây là bản án được tuyên sau 3 năm ông Phước kháng cáo kêu oan, cho rằng người gây tai nạn chỉ bị xử phạt hành chính, còn mình là người bị tông xe lại bị xử tù.

“Nếu cái chết của tôi làm thức tỉnh nền tư pháp tỉnh Bình Phước thì cũng đáng lắm chứ”  là tin nhắn cuối cùng ông Phước để lại trên trang cá nhân.

Sau cái chết của ông Phước, TAND tỉnh Bình Phước họp báo, tuyên bố Hội đồng xét xử phúc thẩm hoàn toàn công tâm, vô tư, khách quan và dựa trên nguyên tắc tôn trọng chứng cứ để ra phán quyết. Tuy nhiên, tại phiên giám đốc thẩm ngày 12/6/2020, TAND cấp cao tại TPHCM ra quyết  định hủy bản án sơ thẩm và phúc thẩm, trả hồ sơ vụ án cho cơ quan điều tra cấp tỉnh để điều tra lại.

Điểm nào khiến TAND cấp cao tại TP.HCM kháng nghị vụ ông Lương Hữu Phước?

Quyết định đột ngột sau buổi thực nghiệm dở dang

Chỉ hai tuần trước khi thân nhân ông Phước nhận được thông báo về việc đình chỉ điều tra, ngày 20/11, vụ án đã được Cơ quan CSĐT – Công an TP Đồng Xoài phối hợp VKSND TP Đồng Xoài thực hiện thực nghiệm điều tra.

Luật sư Nguyễn Duy Bình (Đoàn Luật sư TP.HCM), người trực tiếp tham gia cho biết buổi thực nghiệm được tiến hành trên phạm vi rộng, gồm nhiều người làm chứng và hai bên liên quan trong vụ tai nạn. 5 biên bản của 5 thành phần, kèm theo 5 sơ đồ được lập trong 1 ngày.

Theo luật sư Bình, tại buổi thực nghiệm điều tra, nhân chứng Sỹ (người nhìn thấy xe ngã) đã cho biết khi xe ông Phước ngã đèn, xi nhan trái vẫn bật sáng. Kết hợp với lời khai của anh Lâm Tươi: đã thấy xe ông Phước khi cách đó 50m và khi cách 30m thì thấy ông Phước từ từ qua đường.

“Chỉ chừng đó thôi đã chứng minh ông Phước không có lỗi. Đáng chú ý là tại buổi thực nghiệm này tôi đã chứng kiến, giám sát chặt chẽ và đưa ra một số đề nghị thực nghiệm theo đúng lời khai trước đó của Lâm Tươi nhưng chưa được CQĐT thực nghiệm đầy đủ nhưng nay lại vội vã đình chỉ điều tra”, luật sư Bình cho hay.

Ông Bình cho biết với việc điều tra vụ án đã kết thúc, anh Lâm Tươi không bị khởi tố. Tuy nhiên, hiện các luật sư và phía bị hại chưa được thông báo về kết quả điều tra nên không biết lỗi của ông Phước và anh Lâm Tươi được kết luận cụ thể như thế nào.

Người bị tông xe bị kết án 3 năm tù: ‘Còn bao nhiêu phận người chết để thức tỉnh lương tri nền tư pháp’

Nhiều điểm khuất tất

Luật sư Ngô Anh Tuấn (Đoàn Luật sư Hà Nội), một trong ba luật sư bảo vệ quyền lợi và lợi ích hợp pháp cho vợ ông Phước, phân tích:

“Trong Quyết định giám đốc thẩm số 20/2020/HS -GĐT ngày 12/6/2020 của TAND cao cấp tại TP.HCM nêu lên 05 vấn đề cần phải điều tra làm rõ, và kiến nghị VKSND cao cấp tại TP.HCM giao hồ sơ vụ án cho cơ quan điều tra cấp tỉnh để điều tra lại.

Một trong 05 yêu cầu cần điều tra sau khi trả hồ sơ là cần làm rõ nguyên nhân dẫn đến tai nạn là do ông Lương Hữu Phước hay Lâm Tươi?Tuy nhiên, với Quyết định đình chỉ điều tra vụ án do “Người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội đã chết” đã mặc nhiên thừa nhận ông Phước là người có tội nhưng vì ông chết rồi nên ông không bị xử lý mà thôi.”

Đồng quan điểm với luật sư Bình, luật sư Tuấn nhận định quyết định đình chỉ điều tra “là một quyết định hết sức vội vàng, chứa đựng nhiều uẩn khúc, khuất tất khi trong buổi dựng lại hiện trường ngày 20/11/2020, rất nhiều lời khai mâu thuẫn của anh Lâm Tươi chưa được làm rõ”.

Ý nghĩa của việc quy kết ông Phước là “Người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội” là gì? Theo phân tích của luật sư Tuấn, kết luận này bảo vệ được nội dung điều tra, quan điểm truy tố, xét xử của các cấp trước đây của các cơ quan tiến hành tố tụng là đúng, không ai phải gánh chịu trách nhiệm bồi thường oan sai và thậm chí, người có tội tiếp tục được đứng ngoài vòng pháp luật…

Các trường hợp Cơ quan điều tra được ra quyết định đình chỉ điều tra, tại quy định Điều 230 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015:

  • Người đã yêu cầu khởi tố rút yêu cầu;
  • Không có sự việc phạm tội; 
  • Hành vi không cấu thành tội phạm; 
  • Người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội chưa đến tuổi chịu trách nhiệm hình sự; 
  • Người mà hành vi phạm tội của họ đã có bản án hoặc quyết định đình chỉ vụ án có hiệu lực pháp luật; 
  • Đã hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự; 
  • Tội phạm đã được đại xá; 
  • Người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội đã chết, trừ trường hợp cần tái thẩm đối với người khác;
  • Một số hành vi phạm tội mà bị hại hoặc người đại diện của bị hại không yêu cầu khởi tố.

Ngoài ra, một điểm gây băn khoăn là bản án giám đốc thẩm đã kiến nghị giao hồ sơ cho cơ quan điều tra cấp tỉnh, tức CQĐT – Công an tỉnh Bình Phước để điều tra lại, nhưng không hiểu vì sao hồ sơ lại được giao cho cơ quan điều tra cấp huyện (thành phố thuộc thuộc tỉnh) – tức CQĐT – CA TP Đồng Xoài thực hiện.

Khiếu nại quyết định đình chỉ

Chiều 4/12, luật sư Dương Vĩnh Tuyến (Đoàn Luật sư tỉnh Bình Phước) cho biết bà Lê Thị Tư (vợ ông Phước) đã làm đơn khiếu nại quyết định đình chỉ điều tra bị can, đình chỉ vụ án, gửi CQĐT Công an TP Đồng Xoài (Bình Phước), Cục điều tra hình sự (VKSND Tối cao), VKSND Cấp cao tại TP.HCM, Ban Nội Chính tỉnh Bình Phước.

Trong đơn khiếu nại, bà Tư nêu ra nhiều băn khoăn: Cơ quan CSĐT – Công an TP Đồng Xoài đã điều tra làm rõ sự thật khách quan của vụ án? Đã làm rõ nguyên nhân dẫn đến tai nạn?

CQĐT đã thực nghiệm điều tra theo lời khai của Lâm Tươi để làm rõ vấn đề tại sao Lâm Tươi bị bất ngờ nên bẻ tay lái về bên phải và tông vào xe do ông Phước điều khiển, trong khi trước đó ở khoảng cách 30 m, Lâm Tươi đã nhìn thấy chồng bà từ từ qua đường hay chưa?

Ngoài ra, đơn khiếu nại nêu việc CQĐT ban hành văn bản đình chỉ điều tra vụ án hình sự, đình chỉ điều tra bị can đối với ông Phước là không đúng.

Từ các điểm khiếu nại trên, bà Tư đề nghị Thủ trưởng Cơ quan CSĐT Công an TP Đồng Xoài thu hồi, huỷ bỏ quyết định về đình chỉ điều tra bị can đối với ông Phước và thu hồi thông báo về đình chỉ điều tra vụ án hình sự, đình chỉ điều tra bị can.

Bà đề nghị điều tra làm rõ các vấn đề đã được nêu trong quyết định giám đốc thẩm ngày 12/6 của TAND cấp cao tại TP.HCM, làm rõ nguyên nhân vì sao khi cách 30m, anh Lâm Tươi đã thấy chồng bà từ từ qua đường nhưng sau đó bị bất ngờ, bẻ tay lái về bên phải để tông vào xe của chồng bà gây tai nạn.

Nguyễn Quân

Xem thêm: