‘Dự kiến có vắc-xin tiêm chủng mở rộng trong tháng 10’ – là thông tin do một đại diện Bộ Y tế cho biết hồi hạ tuần tháng 10, theo Vnexpress, trong bối cảnh một số loại vắc-xin trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng đã cạn kiệt. Tuy nhiên, đã sang trung tuần tháng 11, chỉ tính riêng tại TP.HCM, hàng ngàn trẻ từ 1-3 tuổi vẫn trong tình trạng “chờ” vắc-xin tiêm chủng.

het vacxin vien hcdc 0
Trung tâm kiểm soát bệnh tật TP.HCM (HCDC) cho biết TP đang thiếu vắc-xin dài hạn, hàng chục ngàn trẻ nhỏ thiếu hụt các mũi tiêm ngừa dịch bệnh, trong đó có sởi. (Ảnh minh họa: HCDC)

Gần 6 tháng kể từ khi được phản ánh, tình trạng cạn kiệt hầu hết các loại vắc-xin phòng bệnh cho người lớn và trẻ em tại Viện Pasteur TP.HCM vẫn chưa có sự thay đổi. Cập nhật vào ngày 18/6, 19/19 loại vắc xin trên trang web của Viện Pasteur TP.HCM đều trong trạng thái “Hết”; cập nhật vào sáng 17/11, 18/19 loại vắc-xin “Hết”, loại vắc-xin duy nhất còn là vắc-xin viêm màng não viêm phổi do phế cầu.

Viện Pasteur TP.HCM là cơ sở y tế dự phòng đầu ngành khu vực phía Nam, triển khai dịch vụ khám, tư vấn tiêm chủng cho người dân khu vực phía Nam với trung bình khoảng 1.000 lượt tiêm mỗi ngày bên cạnh các hoạt động phòng dịch bệnh truyền nhiễm, nghiên cứu khoa học, đào tạo, hợp tác quốc tế.

Theo đó, tình trạng hầu như tất cả các loại vắc-xin dịch vụ tại Viện Pasteur TP.HCM hết sạch, kéo dài suốt nhiều tháng qua gây ảnh hưởng không nhỏ tới hoạt động tiêm chủng cộng đồng.

Tới thời điểm hiện tại, tình trạng cạn kiệt vắc-xin tại Viện Pasteur TP.HCM chưa được cải thiện thì nguồn vắc-xin tại Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật TP.HCM (HCDC) cũng rơi vào tình cảnh tương tự.

Theo Danh sách các loại vắc-xin đang được tổ chức tiêm chủng tại HCDC cập nhật ngày 17/11, trong tổng 46 loại vắc-xin, chỉ 8 loại còn đầy đủ tại cả 4 điểm tiêm; 11 loại đã hết; 27 loại còn nhưng tùy vào điểm tiêm.

Một số loại vắc-xin được thông báo đã hết như vắc-xin uốn ván, vắc-xin tiêu chảy cấp do Rotavirus, vắc-xin viêm gan B, vắc-xin sởi, vắc-xin ung thư cổ tử cung…

het vacxin vien hcdc
Danh sách các loại vắc-xin đang được tổ chức tiêm chủng tại HCDC cập nhật ngày 17/11. (Nguồn: HCDC)

Trên báo Thanh Niên, bác sĩ Lê Hồng Nga, Phó giám đốc HCDC cho biết hiện có 3 nhóm đối tượng tiêm vắc xin cần quan tâm, là các trẻ sinh các năm 2019, 2020, 2021, với con số hàng ngàn trẻ chưa được tiêm phòng đầy đủ.

Trẻ sinh năm 2019 cần tiêm sởi mũi 2, tiêm nhắc DPT. Hiện trên toàn TP, sởi mũi 2 còn thiếu 10%, tương đương 11.000 trẻ chưa tiêm, còn DPT thì thiếu rất nhiều.

Với trẻ sinh năm 2020, tỷ lệ đã tiêm chủng đầy đủ là 94,7%, thiếu 0,3% trên toàn TP. Nhưng xét quy mô phường, xã thì số trẻ thiếu lên đến 1.200 em, vì có những quận, phường đạt chỉ tiêu rất cao nhưng có những quận ở phường không đạt chỉ tiêu 95%.

Điều lo lắng đối với nhóm trẻ này là tỷ lệ trẻ được tiêm đủ 2 mũi sởi chỉ mới đạt 82,3%, thiếu 12,7% so với chỉ tiêu, tương đương 12.255 trẻ, gây nguy cơ lớn gây bùng phát dịch ở cộng đồng, tại những phường xã mà trẻ em không được tiêm chủng đầy đủ (sởi là dịch bệnh có nguy cơ xảy ra cao nhất và sớm nhất khi theo ghi nhận của ngành y tế, dịch sởi ở Việt Nam thường xảy ra 4 năm 1 lần, trong đó dịch sởi gần nhất là từ tháng 10/2018 và kéo dài đến hết tháng 5/2019).

Với nhóm trẻ sinh năm 2021, tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ cũng chỉ mới đạt 82,7%, thiếu 12,3%, tương đương 10.000 trẻ chưa được tiêm.

Trong tháng 9 và tháng 10, Sở Y tế TP.HCM đã liên tiếp gửi văn bản tới Bộ Y tế đề nghị Chương trình Tiêm chủng quốc gia phân bổ vắc-xin cho thành phố để đảm bảo tiêm chủng cho người dân.

Tại văn bản gửi trong tháng 10, Sở Y tế nêu 6 loại vắc-xin miễn phí cho trẻ trong tình trạng cần được cung ứng nhanh chóng, gồm sởi, DPT (ngừa bạch hầu, ho gà, uốn ván), viêm não Nhật Bản, lao, sởi – rubella và DPT – VGB – Hib (SII, vắc-xin phối hợp 5 trong 1 phòng bạch hầu, uốn ván, ho gà, viêm gan B và viêm phổi/viêm màng não mủ do vi khuẩn Hib).

Trong đó, các vắc-xin phòng viêm não Nhật Bản, sởi – rubella, bại liệt đã hết. Vắc-xin phòng sởi và DPT bị gián đoạn cung ứng từ tháng 5 đến nay. Vắc-xin ngừa lao và DPT – VGB – Hib dự báo thiếu từ giữa tháng 12.

Theo báo Tuổi Trẻ ngày 16/11/2022, bà Lê Hồng Nga – Phó giám đốc HCDC cho biết đến sáng 14/11, TP vẫn chưa nhận được phản hồi của Bộ Y tế khi nào được phân bổ vắc xin trong Chương trình tiêm chủng mở rộng.

Phản hồi lại báo này vào chiều muộn ngày 15/11, một cán bộ có trách nhiệm từ Bộ Y tế (không nêu danh tính) cho biết hiện vắc-xin cho chương trình tiêm chủng mở rộng đang trong quá trình thẩm định giá. Vị này cho hay quy trình thẩm định giá hiện tại bao gồm thẩm định giá tại Bộ Y tế, Bộ Tài chính cho ý kiến, từ đó mới có đủ cơ sở để ký hợp đồng với nhà sản xuất vắc-xin và nhận vắc-xin về cung cấp cho tiêm chủng.

Nguồn vắc-xin được cho là không thiếu khi theo bản tin trên, hiện tại các nhà sản xuất đều đã sẵn sàng vắc-xin trong kho, nhưng chỉ có thể cung cấp khi hoàn thành việc thẩm định giá và ký hợp đồng.

Thông tin trên từng được xác nhận vào ngày 24/10, Vnexpress dẫn lời đại diện một đơn vị sản xuất cho hay vắc-xin đã có sẵn, nếu Bộ Y tế yêu cầu thì sẽ được cung cấp ngay cho các địa phương. Trong khi đó, đại diện Bộ Y tế cho biết đang cố gắng hoàn thiện các thủ tục cần thiết, nói dự kiến trong tháng 10 vắc-xin cho chương trình tiêm chủng mở rộng được cung ứng trở lại.

Nguyễn Quân