TAND tỉnh Khánh Hòa tuyên buộc VKSND tỉnh này phải bồi thường hơn 1,6 tỷ đồng cho gia đình ông Huỳnh Chiếm Phái, người mang tội giết người oan 41 năm trước, trong khi gia đình yêu cầu bồi thường hơn 4,4 tỷ đồng.

ong tran be huynh chiem hoach oan
Ông Trần Bê và ông Huỳnh Chiêm Hoạnh (từ trái qua) làm việc với luật sư để khiếu nại vụ việc. (Ảnh: nld.com.vn)

Ngày 10/3, TAND tỉnh Khánh Hòa mở phiên xét xử sơ thẩm vụ kiện yêu cầu bồi thường trách nhiệm nhà nước giữa nguyên đơn là ông Huỳnh Chiếm Hoạnh, con ruột ông Huỳnh Chiếm Phái (phường Ninh Giang, thị xã Ninh Hòa, người mang tội giết người oan 41 năm trước) và bị đơn là VKSND tỉnh.

Theo hồ sơ vụ việc, tối ngày 18/10/1981, ông P.N., Chủ tịch UBND xã Ninh Giang (nay là phường Ninh Giang) bị bắn chết khi đang trên đường về nhà sau buổi họp tại nhà ông Huỳnh Chiếm Phái.

Ngày 19/10/1981, công an tỉnh Phú Khánh (cũ, nay là tỉnh Khánh Hòa) bắt tạm giam ông Huỳnh Chiếm Phái và ông Trần Bê (SN 1957) về tội “Giết người”.

Quá trình bị giam, ông Phái bệnh nặng nên ngày 2/2/1983, VKSND tỉnh Phú Khánh ra lệnh tạm tha vì “xét thấy bị can tuổi già, sức khỏe sút kém nên không cần phải giam giữ tiếp”. Ông Bê bị tạm giam gần 3 năm (từ 19/10/1981 đến 25/9/1984).

Ngày 25/9/1984, VKSND tỉnh Phú Khánh có quyết định đình chỉ điều tra về tội “giết người“ đối với ông Huỳnh Chiếm Phái và ông Trần Bê do chưa đủ cơ sở, bằng chứng để kết luận phạm tội.

Trí tuệ cổ nhân: Giải án oan, được phúc báo

Sau khi được “tạm tha”, ông Phái liên tục kêu oan. Mãi đến tháng 12/2009, VKSND tỉnh Khánh Hòa mới giao cho gia đình ông Phái bản sao quyết định đình chỉ điều tra do VKSND Phú Khánh ban hành ngày 25/9/1984. Quyết định nêu rõ: “Xét thấy không đủ bằng chứng để buộc tội Huỳnh Chiếm Phái phạm tội giết người”.

Khi còn sống, ông Phái ủy quyền cho con ruột là ông Huỳnh Chiếm Hoạnh đại diện mình khiếu nại, khởi kiện.

Ông Hoạnh khởi kiện ra TAND thị xã Ninh Hòa yêu cầu VKS tỉnh bồi thường nhưng tòa cho rằng để VKS giải quyết hành chính.

Trong hai năm 2011-2012, VKSND Tối cao đã có ba văn bản yêu cầu VKS tỉnh tiến hành các thủ tục để bồi thường cho ông Phái nhưng VKS tỉnh không thực hiện. TAND thị xã Ninh Hòa thụ lý vụ kiện đòi bồi thường oan của ông Phái nhưng rồi đình chỉ.

VKSND tỉnh Khánh Hòa luôn cho rằng đã hết thời hiệu giải quyết nên không xin lỗi, bồi thường. Sau đó, Cục Bồi thường nhà nước (Bộ Tư pháp) và một số cơ quan trung ương có nhiều công văn đề nghị VKSND Tối cao chỉ đạo VKS tỉnh giải quyết đơn khiếu nại của gia đình ông Phái.

Mãi đến tháng 8/2019, VKSND tỉnh Khánh Hòa mới cải chính, xin lỗi công khai ông Phái (thời điểm này, ông Phái đã chết gần 4 năm).

Sau đó, ông Hoạnh có đơn yêu cầu VKSND tỉnh bồi thường theo Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước. Tuy nhiên, do hai bên thương lượng không thành nên ông Hoạnh khởi kiện ra tòa.

Trong đơn khởi kiện, ông Hoạnh yêu cầu VKSND tỉnh Khánh Hòa phải bồi thường cho cha ông hơn 4,4 tỷ đồng. Trong đó, gồm thiệt hại do thu nhập thực tế bị mất hơn 1,3 tỷ đồng, thiệt hại về vật chất do sức khỏe bị xâm phạm hơn 1,5 tỷ đồng, thiệt hại tinh thần 9.490 ngày là hơn 1,2 tỷ đồng và các chi phí khác hơn 142 triệu đồng.

Tại phiên tòa hôm 10/3, VKSND tỉnh Khánh Hòa không đồng ý đối với thời gian mà gia đình ông Hoạnh đưa ra, cũng như các thiệt hại về sức khỏe, vật chất. VKSND tỉnh Khánh Hòa tính toán thiệt hại theo quy định, chỉ đồng ý bồi thường 474 triệu đồng.

Sau khi nghị án, HĐXX đã tuyên án sơ thẩm chấp nhận một phần yêu cầu của ông Huỳnh Chiêm Hoạnh, gồm: thiệt hại tinh thần mà nguyên đơn yêu cầu và các chi phí khác mà các bên đã thống nhất thỏa thuận bồi thường trước đó với tổng số tiền mà VKSND Khánh Hòa phải bồi thường hơn 1,6 tỷ đồng.

Liên quan đến vụ án trên, tháng 11/2020, VKSND tỉnh Khánh Hòa đã bồi thường gần 512 triệu đồng cho ông Trần Bê.

ong tram be
Ông Trần Bê (trái) và luật sư Nguyễn Hồng Hà, người đã trợ giúp pháp lý cho ông Bê. (Ảnh: baokhanhhoa.vn)

Liên tục trong nhiều năm, ông Trần Bê đi khiếu nại khắp nơi yêu cầu phục hồi danh dự cho ông do bị bắt giam oan. Mãi đến tháng 9/2019, VKSND tỉnh Khánh Hòa mới tổ chức xin lỗi công khai, phục hồi danh dự cho ông Bê. Sau đó, ông Bê có đơn khiếu nại, yêu cầu VKSND tỉnh bồi thường oan.

Giữa năm 2020, Viện trưởng VKSND Tối cao có công văn chỉ đạo VKSND tỉnh Khánh Hòa phải thụ lý giải quyền bồi thường cho ông Bê theo Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước.

Phạm Toàn