Hội nghị Trump – Tập đã kết thúc hôm 1/12, hai nước Mỹ – Trung đồng ý tạm ngưng leo thang chiến tranh thương mại. Người phát ngôn của Nhà Trắng đã phát biểu tuyên bố về hội nghị này, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cũng đăng trên trang web của mình bài “Ủy viên Quốc vụ viện kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Vương Nghị chia sẻ với báo giới về tình hình cuộc gặp mặt giữa 2 nguyên thủ Trung – Mỹ” và bài “Vương Nghị: Trung – Mỹ ngừng thu thêm thuế quan của nhau”, hai bên Trung Quốc và Mỹ đều tuyên bố tiệc tối “rất thành công”. So sánh với tuyên bố của từng bên Mỹ, Trung Quốc sau hội nghị, về nội dung có 10 điểm khác biệt lớn.

Embed from Getty Images

 

Kỳ hạn đàm phán 90 ngày

Tuyên bố của Nhà Trắng nói, “Trong vấn đề thương mại, Tổng thống Trump đồng ý đến 1/1/2019 sẽ giữ nguyên tỉ lệ thuế quan là 10% đối với hàng hóa Trung Quốc có tổng trị giá 200 tỷ USD, chứ không phải là đến sẽ tăng lên 25%.”

Tuyên bố cho biết, “Hai bên đồng ý, sẽ cùng cố gắng để hoàn thành nội dung đàm phán trong 90 ngày tới. Nếu trong thời gian này không thể đạt được thỏa thuận thì 10% thuế quan sẽ nâng lên 25%.”

Ủy viên Quốc vụ viên kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị lại không hề nhắc tới thời hạn này, nhưng có truyền thông Trung Quốc nhắc đến. Hãng tin Reuters dẫn lời của Thứ trưởng Bộ thương mại Trung Quốc Vương Thụ Văn nói với phóng viên rằng, Trung Quốc và Mỹ sẽ thắt chặt đàm phán để hủy bỏ thuế quan 25% hiện hành, tuy nhiên ông lại không nhắc đến thời gian cụ thể.

Trung Quốc mua hàng hóa Mỹ 

Tuyên bố của Nhà Trắng cho biết, “Trung Quốc đồng ý mua số lượng lớn sản phẩm nông nghiệp, tài nguyên, công nghiệp và các sản phẩm khác để giảm thiểu chênh lệch thương mại giữa hai nước. Trung Quốc đã đồng ý lập tức mua nông sản từ nông dân chúng ta”.  

Trung Quốc không nhắc đến các sản phẩm cụ thể sẽ mua của Mỹ, và khi nào bắt đầu mua. “Phía Trung Quốc mong muốn dựa vào thị trường trong nước và nhu cầu của người dân để mở rộng nhập khẩu, trong đó có cả việc mua hàng hóa của Mỹ phù hợp với thị trường và thích hợp với nhu cầu trong nước, từng bước giảm vấn đề chênh lệch thương mại.”

Cải cách kinh tế mang tính kết cấu

Tuyên bố của Nhà Trắng cho biết, “Tổng thống Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình đồng ý lập tức bắt đầu đàm phán liên quan đến thay đổi mang tính kết cấu. Những thay đổi có tính kết cấu này liên quan đến cưỡng chế chuyển giao công nghệ, bảo vệ sở hữu trí tuệ, hàng rào phi thuế quan, xâm nhập mạng và đánh cắp trên mạng internet, ngành dịch vụ và nông nghiệp.”

Trong tuyên bố của ông Vương Nghị lại không nói cụ thể, “Hai bên đồng ý cùng mở cửa thị trường, trong tiến trình Trung Quốc đẩy mạnh vòng cải cách mở cửa mới sẽ giúp những vấn đề Mỹ quan tâm dần được giải quyết hợp lý”.  

Tờ Hoàn cầu Thời báo của Trung Quốc cũng đăng bài xã luận nói, “Trong việc hạ thấp hàng rào tiếp cận thị trường, bảo vệ sở hữu trí tuệ, cố gắng tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng cho các doanh nghiệp khác nhau, dù có chiến tranh thương mại hay không, thì Trung Quốc vẫn cần phải làm những việc này.” 

Quản lý chất độc hại

Tuyên bố của Mỹ nói, “Vấn đề vô cùng quan trọng đó là, Chủ tịch Tập Cận Bình đã có tư thái chủ nghĩa nhân đạo rất tốt, đồng ý đưa Fentanyl vào danh sách ‘chất kiểm soát’, điều này có nghĩa là những người Trung Quốc bán chất Fentanyl vào Mỹ sẽ bị pháp luật Trung Quốc trừng phạt nặng. Trung Quốc sẽ chất Fentanyl vào danh sách thuốc được kiểm soát”. 

Phía Trung Quốc đã quyết định tiến hành quản lý toàn bộ các chất fentanyl và bắt đầu các thủ tục điều chỉnh cho các quy định liên quan. Phía Trung Quốc nói rằng, “Hai bên cũng đã đồng ý có những hành động tích cực để tăng cường thực thi pháp luật và hợp tác kiểm soát ma túy, bao gồm cả việc kiểm soát các chất fentanyl. Các biện pháp của Trung Quốc cho đến nay đã được cộng đồng quốc tế xác nhận bao trong đó có cả Mỹ.”

Tháng 11 năm nay, Ủy ban Đánh giá An ninh và Kinh tế Mỹ – Trung thuộc Quốc hội Mỹ cho biết, mặc dù chính phủ Trung Quốc đã có biện pháp giảm thiểu sản xuất và xuất khẩu Fentanyl, nhưng Trung Quốc vẫn là nguồn cung các loại thuốc có nguồn gốc Fentanyl lớn nhất vào Mỹ. Tháng 10 vừa qua, hai dân Dân biểu Quốc hội Mỹ đã đề xuất một dự thảo luật, mục đích là ngăn chặn chất Fentanyl từ Trung Quốc vào Mỹ một cách phi pháp, đồng thời truy cứu trách nhiệm đối với quan chức và công dân Trung Quốc liên quan đến buôn bán phi pháp chất Fentanyl.

Theo số liệu của Trung tâm kiểm soát phòng ngừa dịch bệnh của Mỹ, năm 2017, những ca tử vong liên quan đến thuốc dạng opium lên đến 49 nghìn ca, phân tích chi tiết cho thấy, khoảng 29 nghìn ca tử vong có liên quan đến thuốc dạng opium tổng hợp, cũng tức là liên quan đến Fentanyl, cao gấp 10 lần so với năm 2013.

Qualcomm mua NXP

Nhà Trắng cho biết, “Chủ tịch Tập Cận Bình cũng cho hay, nếu trước đó cam kết Qualcomm-NXP không được phê chuẩn mà một lần nữa trình lên cho ông, ông sẽ có thái độ cởi mở về việc phê chuẩn cam kết.”

Ngoại Trưởng Vương Nghị không nhắc đến việc này. Tuy nhiên theo Reuters, trên mạng xã hội Weixin, ít nhất có một hãng truyền thông Trung Quốc trích dẫn tuyên bố của Nhà Trắng về thương vụ mua bán sáp nhập này.  

Reuters đưa tin, hôm 3/12, nhà sản xuất chip điện thoại thông minh Qualcomm thông báo rằng, đã không còn hy vọng gì trong thương vụ mua lại công ty bán dẫn NXP.

“Chúng tôi bày tỏ sự cảm kích đối với phát biểu của Tổng thống Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình liên quan đến việc mua lại NXP trước đó, tuy nhiên đến nay đàm phán đã qua, đã kết thúc đàm phán”, một đại diện của Qualcomm trả lời qua email, “Qualcomm cho rằng việc mua lại này đã kết thúc”.  

Tập trung vào cam kết

Phía Trung Quốc nhắc đến, “Nhóm làm việc của hai bên sẽ chiểu theo nhận thức chung mang tính quyên tắc mà nguyên thủ hai nước đã đạt được, theo phương hướng hủy bỏ thu thêm thuế quan, thắt chặt đàm phán để sớm đạt được một cam kết cụ thể mà đối bên cùng thắng cùng có lợi.”

Phía Mỹ không nhắc đến điểm này trong tuyên bố của mình.

Các chuyến thăm song phương

“Nguyên thủ hai nước đồng ý, quan hệ Trung – Mỹ nhất định phải làm tốt, cũng chắc chắn sẽ làm tốt.” phía Trung Quốc nói, “Hai bên sẽ tiến hành thăm hỏi lẫn nhau trong thời gian thích hợp.”

Tuyên bố của Mỹ không nhắc đến việc thăm hỏi song phương này.

Vấn đề Bắc Triều Tiên từ bỏ hạt nhân

Trong tuyên bố của phía Mỹ có nhắc đến, “Hai bên còn nhất trí cho rằng, vấn đề Triều Tiên đã có được tiến triển to lớn; Tổng thống Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình ngồi cùng nhau, đồng thời cùng nói chuyện vệ Ủy viên trưởng Kim Jong-un, hai nhà đạo cùng nói về nỗ lực thực hiện một bán đảo Triều Tiên không có vũ khí hạt nhân. Tổng thống Trump biểu đạt tình hữu nghị và tôn trọng của ông với ông Kim.”

Phía Trung Quốc cho biết, “Hai bên đã trao đổi ý kiến về vấn đề bán đảo Triều Tiên, phía Trung Quốc ủng hộ lãnh đạo Mỹ – Triều gặp mặt lần nữa, hy vọng hai nước Mỹ – Triều cùng đàm phán mặt đối mặt, chú ý đến mối quan tâm chính đáng của đối phương, cùng thúc đẩy bán đảo phi hạt nhân hóa và xây dựng cơ chế bán đảo hòa bình. Phía Mỹ khen ngợi phía Trung Quốc đã phát huy tác dụng tích cực, hy vọng cùng Trung Quốc giữ liên lạc và phối hợp về vấn đề này.”

Chính sách một Trung Quốc

Ông Vương Nghị cho biết, “Phía Trung Quốc nhắc lại lập trường nguyên tắc về vấn đề Đài Loan, phía Mỹ biểu thị sẽ tiếp tục thực thi theo chính sách một Trung Quốc”. 

Trong tuyên bố của Mỹ không hề nhắc đến chính sách một Trung Quốc này.

Vấn đề Du học sinh Trung Quốc tại Mỹ

Trong hai bài viết đăng trên trang web của Bộ Ngoại giao Trung Quốc được nhắc đến ở trên, ông Vương Nghị không nhắc đến vấn đề du học sinh Trung Quốc tại Mỹ. Tuy nhiên, Bloomberg News dẫn tin từ Tân Hoa Xã được đăng tải lại trên Weixin của Bộ Ngoại giao Trung Quốc, Mỹ hoan nghênh du học sinh Trung Quốc đến Mỹ học tập và sinh sống.

Trong khi đó, tuyên bố của Mỹ không nhắc đến vấn đề du học sinh Trung Quốc tại Mỹ.

Huệ Anh

Xem thêm: