Cao Trí Thịnh – P1: Từ anh nông dân đến vị luật sư hàng đầu Trung Quốc
- Quang Minh
- •
“Sinh ra trong một cái hang và lớn lên dưới các vì sao, anh đã có thể chỉ là một người nông dân Trung Quốc nghèo khó. Ấy vậy mà anh lại trở thành một trong những người tiên phong nhất của thời đại. Đảng Cộng sản Trung Quốc khiếp sợ anh, nhưng anh lại được hàng triệu người dân Trung Quốc ngưỡng mộ…”
Đó là những lời dẫn đầu tiên của bộ phim tài liệu “Transcending Fear” (Tạm dịch: Vượt qua sợ hãi), một bộ phim kể về hành trình cuộc của đời luật sư Cao Trí Thịnh: Từ một người nông dân bán rau đến một luật sư hàng đầu Trung Quốc, từ đỉnh cao của danh vọng đến trắng tay, từ một người tiên phong của thời đại đến một di sản về lòng nhẫn nại và dũng khí “vượt qua sợ hãi”. Trong chuyên đề về Cao Trí Thịnh, chúng tôi xin được kể với bạn đọc về câu chuyện truyền cảm hứng của vị luật sư nhân quyền được cả thế giới khâm phục này.
Trong một hang đá nhân tạo trên cao nguyên Hoàng Thổ, nơi không có điện, cũng chẳng có đồng hồ để biết thời gian, cậu bé Cao Trí Thịnh chào đời và được nuôi lớn. Năm 11 tuổi, sau khi cha mất, Cao và em trai phải đi làm việc để có tiền trang trải khoản nợ điều trị y tế mà ông để lại.
Khi 15 tuổi, hai anh em Cao làm việc trong một mỏ than. Cũng như nhiều mỏ than thiếu an toàn khác tại Trung Quốc, một ngày kia, đường hầm bị sập. Khi hay tin em trai Cao bị gãy chân, ông chủ mỏ đã đuổi việc và từ chối trả công cho cả hai anh em, dù chỉ một đồng. Cao ra đi, cõng em trai trên lưng, và tự hỏi cuộc sống rồi sẽ ra sao…
Cao nhập ngũ vì nghe nói rằng làm lính thì sẽ được ăn no. Sau 3 năm, anh bị thải hồi và quyết định đến thành phố Kashgar, khu tự trị Duy Ngô Nhĩ Tân Cương, để sinh sống bằng nghề bán rau trên phố. Rồi một ngày nọ, Cao nhặt được tờ báo cũ do một người khách bỏ lại, nói rằng Trung Quốc sẽ cần 150.000 luật sư trong tương lai. Nó đã thay đổi cuộc đời anh…
Mặc dù chỉ được đến trường có 3 năm, nhưng nhờ nỗ lực tự học, Cao Trí Thịnh đã vượt qua kỳ thi và trở thành một luật sư thực thụ. Nhưng lấy được danh hiệu luật sư không phải là ước muốn duy nhất của Cao, anh tâm sự: “Khi mới bắt đầu hành nghề luật, chúng tôi đã có rất nhiều hoài bão và nghĩ rằng mình có thể góp phần cải biến xã hội Trung Quốc.”
Khi tư vấn pháp lý miễn phí vẫn còn là một từ ngữ xa lạ ở Trung Quốc, Cao Trí Thịnh đã được toàn quốc biết đến vì cung cấp dịch vụ miễn phí cho những con người khốn khổ. Đó là các em nhỏ là nạn nhân của tắc trách y khoa, là những công nhân bị chủ doanh nghiệp ruồng bỏ sau khi gặp phải tai nạn nghề nghiệp, là những con người thấp cổ bé họng bị quan chức chèn ép… Thậm chí có một lần, người ta còn đưa tới cho Cao một người ăn xin. Cao đã mua rất nhiều đồ ăn cho anh ta và nói: “Ăn đi đã, rồi chúng ta sẽ xem liệu tôi có thể giúp được gì.”
Mỗi năm Cao Trí Thịnh dành một phần ba thời gian của mình để cung cấp dịch vụ pháp lý miễn phí cho người nghèo. Anh không muốn để lọt mất những con người ở tầng lớp đáy cùng của xã hội Trung Quốc, nơi anh vốn được sỉnh ra. Cao đã khóc khi nghe câu chuyện của họ, và đó là cách mà họ đến với anh.
Năm 2001, Cao trở thành một trong mười luật sư hàng đầu Trung Quốc trong cuộc thi hùng biện quốc gia được Bộ Tư pháp tài trợ. Rồi Cao thành lập hãng luật của riêng mình. Nhưng vẫn có gì đó bất ổn đằng sau những thành công đó…
Vợ Cao, cô Cảnh Hòa, kể lại một kỷ niệm vào đêm Giáng Sinh năm đó trong bộ phim “Vượt qua sợ hãi” như sau:
“Khi đó là Giáng Sinh, nhưng Cao lại về muộn, cả nhà chờ anh cùng rất nhiều thức ăn ngon. Nhưng khi Cao bước vào nhà, tôi biết anh không được vui. Tôi hỏi anh tại sao. Và anh nói: ‘Anh đi trên đường phố giăng đèn rực rỡ, nhưng lòng lại cảm thấy cô đơn. Anh không cảm thấy vui vì vẻ bề ngoài phồn hoa đó, vì anh càng kiếm được nhiều tiền thì nghĩa là có càng nhiều khách hàng từng chịu tổn thất.’ Tôi thật sự hiểu rằng anh ấy đã gửi gắm rất nhiều tình cảm đằng sau mỗi vụ kiện.”
Quả đúng là như vậy, nếu Cao không bào chữa thành công thì những con người vốn đã đau khổ kia sẽ mất đi quyền lợi của mình, và hy vọng của họ sẽ sụp đổ. Đó là lý do anh đổ rất nhiều tâm huyết vào từng vụ kiện.
Hiểu rõ những hiểm nguy khi theo đuổi con đường này, Cao Trí Thịnh vẫn lựa chọn bảo vệ những người dân không được chính quyền đối xử thỏa đáng, những doanh nghiệp bị chính quyền cướp mất tài sản, v.v. Nhưng trong một đất nước mà chính quyền kiểm soát chặt chẽ như Trung Quốc, Cao đã thua trong tất cả các vụ kiện như vậy. Bởi vì chúng động chạm đến quyền lợi thiết thân của các quan chức và doanh nhân có quyền lực.
Cao tâm sự vào năm 2004 trong cuộc phỏng vấn với đài SOH rằng: “Có lẽ tôi phải thay đổi cách nghĩ. Tôi không có đủ khả năng để cải biến xã hội, nhưng tôi thỉnh thoảng vẫn có thể cải biến cuộc sống của một số người xung quanh mình.”
Tuy nhiên, một bước ngoặt đã khiến cuộc đời của Cao Trí Thịnh rẽ sang hướng khác…
- Xem kỳ 2
Quang Minh
Xem thêm:
Mời xem video:
Từ khóa luật sư nhân quyền Cao Trí Thịnh nhân quyền ở Trung Quốc
