Các học giả trong thể chế Trung Quốc đang thúc giục chính quyền Tập Cận Bình tách khỏi ông Putin, nhằm tránh bị cô lập hơn nữa.

shutterstock 634594754
Tổng thống Nga Putin và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (Ảnh: plavevski / Shutterstock)

Theo báo cáo của RFI của Pháp, ngày 11/3, trang web Ấn tượng Trung – Mỹ do cựu Tổng thống Mỹ Carter thành lập đã đăng một bài viết của ông Hồ Vĩ, Phó chủ tịch Trung tâm Nghiên cứu Chính sách Công thuộc Văn phòng Tham tán Quốc vụ viện Trung Quốc.

Ông Hồ Vĩ đánh giá trong bài viết rằng cuộc chiến Nga-Ukraine sẽ cho phép Hoa Kỳ giành lại vị trí lãnh đạo thế giới phương Tây. Phương Tây sẽ đoàn kết hơn và sức mạnh của họ sẽ tăng lên đáng kể. Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) sẽ tiếp tục mở rộng, và ảnh hưởng của Hoa Kỳ trên thế giới tại các nước không thuộc phương Tây cũng sẽ tăng lên đáng kể.

Ông Hồ Vĩ nhắc nhở rằng bằng cách này, châu Âu sẽ tách khỏi Trung Quốc, Nhật Bản sẽ trở thành tiên phong chống Trung Quốc, Hàn Quốc cũng sẽ đi theo Hoa Kỳ. Các nước khác sẽ phải chọn phe và có hiệu ứng bầy đàn, “Đài Loan cũng sẽ tham gia vào dàn hợp xướng chống Trung Quốc”, vì vậy Trung Quốc sẽ bị cô lập hơn theo khuôn khổ đã được thiết lập.

Khi Bắc Kinh phải đối mặt với thời điểm quyết định chiến lược sâu rộng, ông Hồ Vĩ cho rằng “Trung Quốc không thể bị ràng buộc bởi Tổng thống Nga Putin” và cần phải “phân tách” càng sớm càng tốt; tránh “xôi hỏng bỏng không”, từ bỏ trung lập, và chọn vị trí chủ đạo trên thế giới; cố gắng đạt được đột phá chiến lược và không thể bị phương Tây cô lập hơn nữa.

Ông Hồ Vĩ cũng cho rằng trong một số trường hợp, bề ngoài trung lập là sự lựa chọn khôn ngoan, nhưng nó không áp dụng cho cuộc chiến này.

Lần này Bắc Kinh không thể “ngư ông đắc lợi”. Trung Quốc luôn tuyên truyền tôn trọng chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ quốc gia, nên chỉ có thể đứng về phía đa số các nước, để không bị cô lập thêm, “lập trường này cũng có lợi cho việc giải quyết vấn đề Đài Loan.”

Về phương hướng cuối cùng của cuộc chiến Nga-Ukraine, ông Hồ Vĩ chỉ ra rằng ông Putin khó đạt được mục tiêu như mong đợi, và nước Nga đang gặp khó khăn. Ngay cả khi quân đội Nga phải trả một cái giá rất lớn để chiếm được thủ đô Kyiv và thành lập chính phủ bù nhìn, cũng không có nghĩa đó là chiến thắng cuối cùng, và từ đây Nga sẽ phải gánh thêm một gánh nặng.

Ngoài ra, ông Hồ Vĩ cũng chỉ ra rằng do thất bại trong cuộc tấn công chớp nhoáng của ông Putin, Nga có rất ít hy vọng chiến thắng. Các lệnh trừng phạt của phương Tây đã lên đến mức chưa từng có, nền kinh tế trong nước và sinh kế của người Nga bị ảnh hưởng nghiêm trọng, và không thể loại trừ khả năng xảy ra đảo chính trong tình hình chính trị Nga hiện nay. Nếu ông Putin mất chức vì bất ổn dân sự, đảo chính hoặc các lý do khác, Nga sẽ càng ít có khả năng đối đầu với phương Tây hơn và vị thế cường quốc của Nga sẽ chấm dứt.

Ông Hồ Vĩ nói rằng ông Putin rõ ràng đã yêu cầu các lực lượng răn đe chiến lược của Nga phải vào trạng thái sẵn sàng chiến đấu đặc biệt, và cuộc chiến Nga-Ukraine có thể vượt khỏi tầm kiểm soát.

Nếu Nga kích hoạt chiến tranh thế giới, thậm chí là chiến tranh hạt nhân, chắc chắn sẽ có nguy cơ làm xáo trộn thế giới. Trung Quốc nên ngăn chặn sự bùng nổ của các cuộc chiến tranh thế giới và chiến tranh hạt nhân.

Theo thông tin công khai, ông Hồ Vĩ sinh tháng 1/1964. Ông là chuyên gia chính của dự án đổi mới lý luận của Trường Đảng thành ủy Thượng Hải, giáo sư ưu tú của Trường chủ nghĩa Mác của Đại học Sư phạm Hoa Đông, nhà nghiên cứu của Trung tâm nghiên cứu tư tưởng Tập Cận Bình về chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc trong thời đại mới của thành phố Thượng Hải, kiêm Chủ tịch Hiệp hội Nghiên cứu Chính sách Công Thượng Hải, Chủ tịch Hiệp hội Truyền thông Văn hóa Quốc tế Thượng Hải và Phó Chủ tịch Trung tâm Nghiên cứu Chính sách Công của Văn phòng Tham tán Quốc vụ viện. Ông là người nhận được các khoản phụ cấp đặc biệt của Chính phủ Trung Quốc từ Quốc Vụ Viện.

Liệu Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) và Nga có ràng buộc sâu sắc? Trong một cuộc phỏng vấn với truyền thông nước ngoài, một cựu học giả khác trong hệ thống ĐCSTQ, ông Ngô Quốc Quang (Wu Guoguang), thành viên trong tổ tư vấn của ông Triệu Tử Dương – cựu Tổng Bí thư của ĐCSTQ, cho biết cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine đã mang lại phản ứng quốc tế mạnh mẽ.

Ông Tập Cận Bình đã buộc Trung Quốc và ĐCSTQ vào cỗ xe của ông Putin, điều này sẽ khiến phương Tây đồng thời có thái độ đối kháng hơn nữa với đảng này. Giới tinh hoa và quyền lực của ĐCSTQ không muốn thấy một nhân vật như ông Putin xuất hiện.

Giới quyền quý lo sợ thảm họa bị kéo vào cuộc chiến Nga-Ukraine. Ông Ngô Quốc Quang, hiện là giáo sư chính trị và lịch sử tại Đại học Victoria Canada, kiêm giáo sư Nghiên cứu về Trung Quốc và Quan hệ Châu Á – Thái Bình Dương tại Trung tâm Châu Á – Thái Bình Dương.

Ông Ngô nói rằng theo nghĩa này, có thể giới tinh hoa quyền lực của ĐCSTQ, dù xuất phát từ quan điểm chống lại ông Tập Cận Bình, hay sẵn sàng bảo vệ lợi ích của chính mình, hoặc từ hy vọng rằng toàn bộ ĐCSTQ sẽ không bị ông Tập Cận Bình kéo vào một thảm họa, thì có lẽ họ đều không muốn nhìn thấy Nga xâm lược Ukraine.

Ông Ngô Quốc Quang nói, vì vậy ông ấy (Tập Cận Bình) không thể phớt lờ những gì toàn bộ ĐCSTQ nghĩ, đặc biệt là toàn bộ các nhóm tinh hoa và quyền lực. Tôi nghĩ rằng điều này sẽ khiến gia tăng xung đột với họ. Nếu Nga xâm lược Ukraine và làm trầm trọng thêm sự bất mãn với ông Tập trong nội bộ đảng, và thậm chí tẩy chay hoặc phản kháng, thì đó tất nhiên sẽ là một tin xấu, không phải là một cơ hội chiến lược của ông Tập Cận Bình.