Dạy tiếng Anh ‘trá hình’ bằng cách bán bít tết ở Trung Quốc

Lý Tiểu Quỳ
•
Thứ Tư, 22/06/2022

Thời gian qua, chính quyền Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đã áp đặt các biện pháp hà khắc với các trường lớp dạy thêm, đặc biệt là với tiếng Anh, khiến ngành giáo dục của Trung Quốc điêu đứng. Gần đây, video về một giáo viên tại trường “New Oriental” (Phương Đông mới) bán bít tết bằng tiếng Anh đã lan truyền trên mạng xã hội Trung Quốc, thu hút được sự chú ý.

Kể từ tháng 7 năm ngoái, Văn phòng Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) và Văn phòng Quốc vụ viện đã đưa ra “ý kiến” về việc giảm tải gánh nặng cho sinh viên và đào tạo ngoài trường học, đề xuất một loạt biện pháp hà khắc khiến ngành giáo dục và đào tạo Trung Quốc điêu đứng. Vào thời điểm đó, cả nước có khoảng 700.000 cơ sở giáo dục và đào tạo và 10 triệu học viên, hầu hết đều bị buộc phải hủy niêm yết, phá sản, hoặc chuyển đổi.

Hơn 60.000 nhân viên của New Oriental cũng bị sa thải, và một nửa trong số 1.700 cơ sở học tập của công ty này buộc phải đóng cửa. Trong 3 tháng tính đến hết ngày 28/2, doanh thu của công ty đã giảm 48% so với cùng kỳ năm ngoái, với khoản lỗ 122 triệu USD.

Để giảm thiểu thiệt hại nghiêm trọng cho hoạt động kinh doanh cốt lõi của công ty, người sáng lập kiêm Giám đốc điều hành công ty, ông Du Mẫn Hồng, đề xuất khởi động kinh doanh thương mại điện tử và dẫn đầu các sự kiện mua sắm trực tuyến.

Vào tháng 12 năm ngoái, công ty đã tung ra “Sự lựa chọn phương Đông” trên Tik Tok, và chính ông Du Mẫn Hồng đã trở thành người đầu tiên thực hiện việc bán hàng qua truyền hình trực tiếp.

Sau đó, ông Du Mẫn Hồng cũng tham gia vào bộ phận đào tạo nhân viên mới (NEO) được thành lập và cuối cùng trở thành nhân viên thương mại điện tử. Đồng thời, New Oriental cũng đã đào tạo và khai thác nhiều giáo viên độc đáo và tài năng, chẳng hạn như ông La Vĩnh Hạo (Luo Yonghao), một giáo viên tiếng Anh nổi tiếng đã làm việc tại công ty Edtech được 5 năm, có hơn 17 triệu người theo dõi trên Tik Tok.

“I can speak English all time. But Please Remember buy something.” (Tôi có thể nói tiếng Anh mọi lúc, nhưng hãy nhớ mua thứ gì đó.) Khi hầu hết mọi người cảm thấy rằng ngành giáo dục có ít cách mới để kiếm sống ở Trung Quốc, nhà cung cấp các dịch vụ giáo dục tư nhân ở Trung Quốc “New Oriental” đã khám phá ra một phương pháp sinh tồn mới bằng tính năng dùng song ngữ phát sóng trực tiếp.

p3169321a80801954 — Gần đây, một video về một giáo viên trường New Oriental bán bít tết bằng tiếng Anh đã lan truyền trên mạng xã hội Trung Quốc, thu hút được sự chú ý. (Ảnh chụp màn hình video)

“12 miếng bít tết, 24 túi gia vị, nguyên liệu duy nhất …” Đổng Vũ Huy, người tuyên bố từng dạy 500.000 học sinh trong 8 năm, viết các từ tiếng Anh trên một tấm bảng trắng nhỏ khi bán hàng trong phòng phát sóng trực tiếp của Tik Tok. Khi bán trái cây, Đổng Vũ Huy cũng giải thích cho khán giả hiểu ý nghĩa của câu nói “bạn là trái táo trong mắt tôi”.

Khi anh ấy bắt đầu nói tiếng Phổ thông (tiếng Quan Thoại), một khán giả đã nhận xét: “Nếu bạn không nói được tiếng Anh, tôi sẽ không mua nó”. Thấy vậy, Đổng Vũ Huy ngay lập tức chuyển sang tiếng Anh và nói: “Tôi có thể nói tiếng Anh mọi lúc, nhưng hãy nhớ mua thứ gì đó.”

Ở Trung Quốc, theo thời gian, thương mại điện tử trực tuyến khá phổ biến, nhưng cách kết hợp nó với giảng dạy tiếng Anh lại là một điều hết sức mới mẻ. Hoạt động mua sắm trực tiếp chưa từng có này khiến Đổng Vũ Huy có biệt danh “Người anh em bít tết”, được hơn 100.000 khán giả theo dõi khi anh bán bít tết vào thứ Hai.

Theo dữ liệu liên quan do Tik Tok mới công bố, số lượng người hâm mộ trong livestream “Sự lựa chọn phương Đông” của New Oriental vào ngày 8/6 chưa đến 1 triệu người.

Nhưng số lượng người hâm mộ trong 5 ngày qua đã vượt quá 2 triệu người, và mức cao nhất là số người xem trong tuần qua đạt 12,7464 triệu người (ngày 11/6). GMV (tổng khối lượng hàng hóa) vào ngày hôm đó là 21,0043 triệu nhân dân tệ (NDT, khoảng 3.136.908 USD), đứng thứ 6 trên nền tảng bán hàng của Tik Tok.

Trước tốc độ phát triển nhanh chóng đó, Trần Lễ Đằng, nhà phân tích đời sống kỹ thuật số tại Trung tâm Nghiên cứu Thương mại Điện tử Netease, đã chỉ ra với “Nhật báo Chứng khoán” rằng:

“Trước đây, phương thức phát sóng trực tiếp của New Oriental không khác gì cách phân phối truyền hình trực tiếp truyền thống, rất khó để thoát ra khỏi ngành phát sóng trực tiếp đang hot hiện nay nếu chỉ dựa trên lượng truy cập chủ đề của Du Mẫn Hồng. Lần này, New Oriental ra mắt dịch vụ giao hàng song ngữ, loại bỏ phương thức giao hàng trực tiếp truyền thống và đổi mới hình thức giao hàng trực tiếp thông qua việc cung cấp kiến thức văn hóa, khiến mọi người kinh ngạc.”

Ông Du Mẫn Hồng, người sáng lập New Oriental, đã viết trong số mới nhất của “Chuyện phiếm của Lão Du” (laoyuxianhua) vừa được đăng tải rằng: “Kể từ khi quyết định ra mắt “Sự lựa chọn phương Đông” vào cuối năm ngoái và quyết định sử dụng nông sản làm sản phẩm chính, nó vẫn luôn nhận được sự chất vấn từ mọi tầng lớp trong xã hội.”

“Tôi nghĩ việc truyền hình trực tiếp các sản phẩm nông nghiệp và giúp nông dân làm giàu là một điều tốt. Việc này cũng vận dụng đặc điểm giỏi ăn nói của những giáo viên của New Oriental, vì vậy tôi sẽ tiếp tục làm điều đó một cách kiên định.”

Về nỗ lực của New Oriental nhằm mở ra một con đường mới, lấy việc “chấn hưng vùng nông thôn” làm biển hiệu, ông Ngô Kiến Trung, phó giáo sư của Trung tâm Nghiên cứu Tổng hợp, thuộc Đại học Khoa học và Công nghệ Đại dương Đài Bắc, đã chỉ ra trong một bài phân tích với Đài Á Châu Tự do, rằng nông sản mà New Oriental bán không hề rẻ, nhưng chuyên môn của giáo viên là kể chuyện, kể một câu chuyện hay về giá cả.

Ông tính toán rằng giá trị của mỗi một người hâm mộ là khoảng 2.000 nhân dân tệ (khoảng 299 USD), và một quả bong bóng lớn đã được thổi giá đằng sau nó. “Về chính trị, họ là đúng đắn chính trị, vì sau khi mắc sai lầm về chính trị, tất nhiên họ sẽ phải tìm kiếm một con đường đúng đắn chính trị khác.”

Ông cũng chỉ ra rằng sự chú ý và số lượng hàng lớn của chương trình phát sóng trực tiếp New Oriental sẽ làm nảy sinh 2 vấn đề.

“Trước hết, các mặt hàng họ bán rất hạn chế và nhiều người tiêu dùng nhận thấy chất lượng phía sau sản phẩm mà họ nhận được không cao như vậy. Ngoài ra, còn có vấn đề với chuỗi cung ứng, do dịch bệnh, nhiều khâu hậu cần và phân phối đã bị đình trệ ở một mức độ đáng kể. Nếu không cải thiện, chúng có thể quay trở lại thành một bong bóng khác trên thị trường.”

Ông Ngô Kiến Dân, thủ lĩnh phong trào sinh viên Đại học Nam Kinh, từng lãnh đạo phong trào học sinh, sinh viên ngày 4/6/1989, cũng dội gáo nước lạnh vào sự chuyển mình của New Oriental, thậm chí cả ngành giáo dục đào tạo.

Ông nói: “Cá nhân tôi phán đoán rằng ngọn lửa này sẽ sớm bị quốc đảng (nhà nước do ĐCSTQ nắm quyền) dập tắt. ĐCSTQ sẽ không cho phép chuyển mình mà không làm theo gậy chỉ huy của mình.”

Theo phân tích của ông Ngô Kiến Dân, vì muốn cứu vãn tình thế, ông Du Mẫn Hồng hy vọng cấp dưới có thể sử dụng chuyên môn của mình, đưa hàng hóa vào cuộc sống, thông qua các chương trình phát sóng trực tiếp bằng tiếng Anh.

Nhưng vấn đề là ĐCSTQ đang muốn tiêu diệt những ngành này. Phương thức tồn tại của New Oriental chỉ có thể cứu vãn được một thời gian. Sắp tới, ĐCSTQ sẽ đưa ra những phương pháp khác để đàn áp ngành này.

Ông Ngô Kiến Dân cảm khái rằng dù cha mẹ người Hoa có vất vả hay khó khăn đến đâu, họ cũng sẽ cố gắng hết sức để nuôi dưỡng con cái.

Nhưng “Các quan chức nhà nước do ĐCSTQ đào tạo trời sinh đã thường bài xích nước ngoài và phương Tây. Họ nghĩ rằng học tiếng Anh rốt cuộc không phải là để giao dịch với phương Tây, và họ cho rằng người dân không cần đến nó. Chỉ cần đạo tạo một số biên dịch viên mà đảng và nhà nước cần từ các học viện tiếng Anh, và những người hiểu tiếng Anh có thể là công cụ là được, không nhất thiết ai ai cũng phải học tiếng Anh.”

Ông cũng cho biết thêm, hiện nay Trung Quốc bắt đầu từ giáo dục, bỏ đánh giá cấp tiểu học và trung học cơ sở, không coi tiếng Anh là một môn học. “Điều này là đang quay trở lại thời đại của Cách mạng Văn hóa, thời đại không học tiếng Anh.”