Hồng Kông: Bộ Tư pháp sẽ là nơi thực thi Luật An ninh mới

Bộ trưởng Tư pháp Hồng Kông Teresa Cheng Yeuk-wah cho biết mọi quyết định dẫn đến truy tố các nghi phạm theo Luật an ninh quốc gia mới sẽ do Bộ của bà thực hiện, chứ không phải phía Trung Quốc Đại lục, theo SCMP. 

Embed from Getty Images

Bất cứ quyết định truy tố nào đối với các nghi phạm theo Luật an ninh quốc gia mới mà Bắc Kinh đang soạn thảo cho Hồng Kông sẽ thuộc thẩm quyền của Bộ Tư pháp thành phố, thay vì phía Trung Quốc Đại lục, Bộ trưởng tư pháp Hồng Kông nói với SCMP.

Hôm 1/6, bà Terasa Cheng Yuek-wah tuyên bố chính phủ Hồng Kông sẽ bày tỏ quan ngại với cơ quan lập pháp tối cao của Trung Quốc, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (NPC), nếu những nguyên tắc của luật chung (common law) và các biện pháp bảo vệ nhân quyền không được tuân thủ trong dự luật mới này.

Trong bài phỏng vấn với SCMP, bà cũng nói rằng luật mới sẽ không áp dụng nguyên tắc hồi tố, và nói chung các phiên tòa xử án công khai sẽ được tiến hành, mặc dù có thể sẽ có những ngoại lệ theo nguyên tắc của luật chung và luật quốc tế.

Bà Cheng đã tìm cách giảm thiểu những lo ngại rằng các công tố viên Đại lục có thể buộc tội nghi phạm tại Hồng Kông sau khi Luật an ninh quốc gia được thông qua, “câu trả lời tốt nhất là Điều 63 của Luật Cơ bản, trong đó quy định rằng Bộ Tư pháp sẽ kiểm soát các vụ truy tố hình sự”.

“Chúng tôi sẽ kiểm soát các vụ truy tố hình sự tại Hồng Kông mà không có bất kỳ sự can thiệp nào,” bà cho biết, đề cập đến một điều khoản trong Hiến pháp thu nhỏ của thành phố.

Khi được hỏi liệu sẽ có ngoại lệ nào cho các trường hợp nhạy cảm về chính trị không, Bộ trưởng tư pháp đã trả lời: “Tôi không thấy điều đó trong Điều 63, đúng không?”

Bà nói thêm rằng trong nghị quyết do NPC phê chuẩn hôm 28/5, không có nội dung nào cho thấy Viện kiểm sát Nhân dân Tối cao Trung Quốc sẽ thiết lập một cơ quan tại Hồng Kông để đảm nhận các quyết định truy tố.

“Bởi vì họ sẽ phải điều chỉnh Luật Cơ bản,” bà Cheng cho biết.

> Hồng Kông: ‘Luật an ninh quốc gia là sự phản bội cay đắng’

Nghị quyết của NPC ủy quyền cho ủy ban thường vụ soạn thảo luật an ninh quốc gia mới nhằm “ngăn ngừa, chặn đứng và trừng phạt” các mối đe dọa đối với an ninh quốc gia trước các hành vi ly khai, lật đổ, khủng bố và can thiệp của nước ngoài vào các vấn đề của thành phố.

Dự kiến có thể được áp dụng vào tháng 8 tới đây, Luật an ninh mới đã khiến nhiều người lo ngại về khả năng hình sự hóa tất cả các hình thức bất đồng quan điểm và hoạt động đối lập, mặc dù chính phủ đã đưa ra những lời trấn an lặp đi lặp lại rằng nó chỉ nhắm vào một thiểu số tội phạm.

Dự luật sẽ do ủy ban thường vụ NPC soạn thảo và thông qua trước khi bổ sung vào Phụ lục III của Luật Cơ bản.

Theo luật này, chính phủ Hồng kông sẽ phải thiết lập các tổ chức mới để bảo vệ an ninh quốc gia và cũng cho phép các cơ quan của Đại lục hoạt động trong thành phố “khi cần thiết”.

Phản ứng trước vụ việc, Mỹ đã tuyên bố sẽ thu hồi lại các đối xử đặc biệt với Hồng Kông như một thực thể thương mại và hải quan tách biệt với phần còn lại của Trung Quốc Đại lục.

Điều này xảy ra sau khi Washington kết luận rằng Hồng Kông đã “không còn tự trị”, và do đó sẽ được đối xử như một thành phố của Trung Quốc.

Bà Cheng nói rằng Bộ của bà sẽ đảm bảo các nguyên tắc của luật chung trong hệ thống pháp luật của Hồng Kông – như các phiên tòa xử công khai, sự hợp lý về định nghĩa hành vi phạm tội và giả thiết vô tội – sẽ phải được tôn trọng trong Luật an ninh quốc gia.

“Nếu chúng tôi thấy có điều nào đó không đáp ứng các nguyên tắc pháp lý, trách nhiệm của chúng tôi là phải lên tiếng. Và tôi nghĩ rằng ủy ban thường vụ sẽ hoan nghênh điều đó bởi vì họ muốn luật này ở Hồng Kông có thể thực thi và bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp của cư dân Hồng kông,” bà nói với SCMP.

Luật Cơ bản quy định rằng ủy ban thường vụ có thể bổ sung hoặc loại bỏ luật khỏi danh sách các luật trong Phụ lục III sau khi tham vấn Ủy ban Luật Cơ bản và chính quyền của thành phố.

Albert Chen Hung-yee, một thành viên của Ủy ban Luật Cơ bản, trước đó đã chỉ ra rằng Ủy ban Thường vụ NPC không bắt buộc phải tham khảo Ủy ban Luật Cơ bản trước khi luật mới này được thông qua, nhưng có thể làm điều đó trước khi bổ sung luật này vào Phụ lục III.

> Thúc đẩy Luật An ninh: Giới phú hào Hồng Kông bị ĐCSTQ “khống chế” từ trước?

Khi được hỏi liệu có quá trễ đối với chính phủ Hồng Kông để truyền đạt quan điểm và mối quan tâm của người Hồng Kông sau khi soạn thảo luật này , bà Cheng nói: “Sẽ không. Nếu đó là một đề xuất có giá trị, một đề xuất tốt, tôi nghĩ không có lý do gì mà một đề xuất như vậy sẽ không được đệ trình lên.”

Bà nói Bộ của bà “luôn sẵn sàng” trợ giúp cho việc soạn thảo. “Vai trò soạn thảo là của ủy ban thường vụ. Vì vậy chúng tôi sẽ không nói, ‘Tại sao ông bà không yêu cầu ai đó trong bộ phận soạn thảo luật của chúng tôi trợ giúp?’ Mặc dù đó không phải là điều nằm trong phạm vi quyền hạn của chúng tôi nhưng chúng tôi tất nhiên sẵn sàng để giúp đỡ.”

Bộ trưởng tư pháp nói rằng Luật an ninh quốc gia sẽ không áp dụng nguyên tắc hồi tố bởi vì việc hồi tố đã bị loại bỏ theo Bản Tuyên ngôn Nhân quyền của thành phố.

“Nhưng luôn có những trường hợp ngoại lệ, chẳng hạn những quy định trong các hiệp ước và các công ước quốc tế,” bà Cheng cho biết. 

“Nếu có những điều khoản quy định một số tội phạm sẽ được truy cứu với hiệu lực hồi tố, khi đó chúng tôi sẽ phải tìm hiểu xem liệu có những biện minh nào cho phép một luật thông thường được đi lệch không.”

Gia Huy (theo SCMP)

Xem thêm: