Chuyến bay MU5735 của hãng hàng không China Eastern Airlines bị rơi ở Quảng Tây vào ngày 21/3 gây chấn động cả trong và ngoài Trung Quốc. Tối ngày 22/3, cơ quan chức năng đã tổ chức họp báo về vụ tai nạn hàng không này. Trước hàng loạt câu hỏi của truyền thông nước ngoài, Chủ tịch của China Eastern Yunnan Airlines chỉ đọc bản thảo câu trả lời, làm dấy lên làn sóng chỉ trích “đọc vẹt” và “trả lời những không đúng câu hỏi”. 

p3119541a368984816
Cơ quan chức năng Trung Quốc đã tổ chức một cuộc họp báo về vụ tai nạn hàng không vào tối ngày 22, ông Tôn Thế Anh, Chủ tịch Công ty China Eastern Yunnan Airlines, đã trả lời câu hỏi bằng cách đọc bản thảo, gây nhiều tranh cãi. (Nguồn ảnh: Ảnh chụp màn hình Weibo).

Chuyến bay MU5735 của hãng hàng không China Eastern Airlines gặp nạn ngày 21/3 ở Ngô Châu, tỉnh Quảng Tây. Hiện vẫn chưa rõ tình trạng sinh tử của 132 hành khách trên máy bay. Về vấn đề này, vào tối hôm 22/3, Ban Chỉ huy Ứng cứu Khẩn cấp Quốc gia Trung Quốc đã tổ chức cuộc họp báo đầu tiên về vụ tai nạn hàng không này để thông báo về tiến triển điều tra.

Phóng viên Reuters có mặt cuộc họp báo và đưa ra một loạt câu hỏi trong tối hôm đó, bao gồm “Hồ sơ bảo dưỡng của chiếc Boeing 737-800 này như thế nào? Có vấn đề gì được phát hiện trong lần bảo dưỡng gần đây không? Hồ sơ giờ bay của phi công ra sao? Thời tiết khi xảy ra vụ tai nạn như thế nào? Trước khi xảy ra tai nạn hàng không, phi hành đoàn có liên hệ với trạm điều khiển không lưu hay không? Nếu có liên hệ thì họ nói những gì? Trước khi máy bay rơi, về cơ bản máy bay liệu có toàn vẹn/hoàn chỉnh hay không? Cuối cùng là, nhà điều tra của Ủy ban An toàn Giao thông quốc gia Mỹ (NTSB) có được đề cử đến điều tra, liệu Trung Quốc có mời ông đến Trung Quốc để hỗ trợ điều tra không?”

Tuy nhiên, ông Tôn Thế Anh (Sun Shiying), Chủ tịch Công ty China Eastern Yunnan Airlines (công ty con tại tỉnh Vân Nam của China Eastern Airlines), hoàn toàn né tránh mọi câu hỏi, và chỉ cúi đầu đọc bản thảo có sẵn: “Lúc đó máy bay đang trong giai đoạn bay ngang. Vấn đề thứ 2, China Eastern Airlines đang tiến hành điều tra toàn diện các nguy cơ mất an toàn tiềm ẩn. Hiện tại năng lực vận tải hàng không đã tương đối đủ. Việc bố trí kiểm tra cũng bao gồm một số biện pháp mang tính tạm thời và dự phòng. Chúng tôi sẽ tuân thủ nghiêm ngặt quy định quản lý an toàn hàng không dân dụng, và triển khai công tác liên quan một cách tuần tự.”

Đoạn video họp báo liên quan đã gây ra nhiều tranh cãi sau khi được đăng tải, đông đảo cư dân mạng khen ngợi phóng viên Reuters đã “đặt câu hỏi rất chuyên nghiệp” “đặt câu hỏi thẳng vào trọng tâm sự việc”, đồng thời rất không hài lòng với phản ứng của China Eastern. Một số cư dân mạng chỉ trích ông Tôn Thế Anh là “đọc vẹt”, “cao thủ trong việc hỏi một đằng trả lời một nẻo”, “bất kể bạn hỏi gì, thì người ta sẽ đều đọc nó theo bản thảo”, v.v.

Một số cư dân mạng than thở: “Một bản thảo có thể nhìn ra được tầng tầng quan liêu trong thể chế và quản lý”, “Câu trả lời của Chủ tịch Tôn đã thuyết minh đầy đủ nguyên nhân sâu xa trước vụ tai nạn hàng không.”

Trước những chỉ trích một chiều từ công chúng về câu trả lời của China Eastern Airlines, ông Hồ Tích Tiến cựu tổng biên tập của Thời báo Hoàn Cầu, người phát ngôn cho chính quyền Trung Quốc, đã đăng bài trên Weibo vào ngày 23/ để “hòa giải mâu thuẫn”.

Ông Hồ Tích Tiến trước tiên thừa nhận ông Tôn Thế Anh “rõ ràng là tránh những câu hỏi mang tính kỹ thuật rất mạnh, ‘hỏi một đằng trả lời  nẻo’ và cảm giác thực sự không tốt”. Sau đó, ông Hồ Tích Tiến thay đổi chủ đề và bào chữa cho ông Tôn Thế Anh bằng cách nói rằng “những vấn đề ông ấy gặp phải liên quan đến kỹ thuật và ông ấy có thể không hiểu hết chúng”; “trong khi công chúng lẽ ra nên có thái độ khích lệ tổng thể đối với tất cả các quan chức và những người phụ trách tham gia cuộc họp báo, nhưng thực tế lại tăng áp lực cho họ”; “Tôi không ủng hộ việc trách móc nặng nề về biểu hiện không tốt của chủ tịch, chứ chưa nói đến việc mở rộng vấn đề trên mạng.”

Phát biểu của ông Hồ Tích Tiến cũng làm dấy lên sự chỉ trích của công chúng. Cư dân mạng lần lượt để lại những lời nhắn: “Dùng thái độ động viên? Đây là viên chức hay là học sinh mẫu giáo, có cần hướng dẫn thêm không?”, “Lần đầu tiên nghe nghe thấy nói rằng làm quan mà vẫn cần người dân khích lệ!”, “Cái gì gọi là gây áp lực cho họ?”, “Tôi tin rằng nếu đổi vài vấn đề khác, ông ta vẫn sẽ đọc mấy câu đó”, “Nói nhiều nói dài cũng chỉ tóm lại là câu ‘đạo đức giả’”, v.v.

Một số người còn chỉ ra: “Hỏi một đằng trả lời một nẻo thì không nói làm gì, ông ấy lại còn đọc hết bản thảo. Đúng là đẳng cấp mà chủ tịch của China Eastern Yunnan Airlines nên có? Lão Hồ (Hồ Tích Tiến) lại còn biện minh cho ông ấy”, “Nếu làm quan mà đều ở trình độ này, vậy thì cuộc họp báo thà không công khai còn hơn, để tránh bị thiên hạ chê cười”, v.v.