Những người phản đối các biện pháp chống COVID của Trung Quốc đang sử dụng các ứng dụng hẹn hò và nền tảng truyền thông xã hội bị chặn ở Đại lục để vượt kiểm duyệt, theo hãng tin Reuters. 

Embed from Getty Images

Người biểu tình đã xuất hiện ở một số thành phố của Trung Quốc trong ba ngày kể từ thứ Sáu (25/11), trong một loạt các cuộc biểu tình bất tuân dân sự chưa từng có kể từ khi Chủ tịch Tập Cận Bình lên nắm quyền cách đây một thập kỷ.

Sự thất vọng trong dân chúng đã gia tăng với chính sách cực đoan Zero COVID gần ba năm sau khi virus corona xuất hiện ở trung tâm thành phố Vũ Hán, nhưng châm ngòi cho làn sóng phản đối là một vụ cháy chung cư chết người ở thành phố Urumqi.

Các nhà chức trách bác bỏ cáo buộc đăng trên mạng xã hội rằng việc phong tỏa đã ngăn cản mọi người chạy thoát, nhưng điều đó không ngăn được các cuộc biểu tình trên đường phố Urumqi. Nhiều đoạn video về các cuộc biểu tình này đã được đăng trên các ứng dụng mạng xã hội Weibo và Douyin.

Các nhà kiểm duyệt Trung Quốc đã cố gắng xóa chúng một cách nhanh chóng, nhưng chúng đã được tải xuống và đăng lại không chỉ trên các phương tiện truyền thông xã hội Trung Quốc mà còn trên Twitter và Instagram, vốn bị chặn ở Trung Quốc.

Sau đó, cư dân của các thành phố khác và sinh viên trong các trường đại học trên khắp Trung Quốc đã tổ chức các cuộc tụ tập riêng biệt, rồi quay phim và đăng lên mạng.

Truyền thông nhà nước đã không đề cập đến các cuộc biểu tình. Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết hôm thứ Ba, khi được hỏi về các cuộc biểu tình, rằng Trung Quốc là một quốc gia có pháp quyền và tất cả các quyền và tự do của công dân được bảo vệ nhưng chúng phải được thực hiện trong khuôn khổ luật pháp.

Theo Reuters, những người biểu tình giao tiếp qua ứng dụng WeChat nhưng thông tin được truyền đạt được đưa ra ở mức tối thiểu hoặc mập mờ để tránh kiểm duyệt.  

Vị trí của các cuộc tụ họp theo kế hoạch được đưa ra mà không có lời giải thích hoặc được chuyển tải bằng tọa độ bản đồ hoặc bằng một bản đồ mờ.

“Vào sáng ngày 27, tôi đã nhận được manh mối bí mật này: 27/11, 9:30, văn phòng Urumqi,” một người tham gia cuộc biểu tình ở Bắc Kinh nói về việc lên kế hoạch cho ngày và giờ bên ngoài văn phòng chính quyền thành phố Urumqi.

Nhiều người đang dựa vào phần mềm mạng riêng ảo (VPN) để vượt qua tường lửa của Trung Quốc và truy cập vào các ứng dụng nhắn tin được mã hóa.

Những người là bạn bè cũng trao đổi thông tin trong nhóm riêng, áp dụng mô hình “phi tập trung” mà một số người cho rằng được truyền cảm hứng từ các cuộc biểu tình ở Hồng Kông 2019.

Mọi người đã thành lập các nhóm Telegram để chia sẻ thông tin về thành phố của họ, người dùng mạng xã hội cho biết, trong khi các dịch vụ nhắn tin ứng dụng hẹn hò cũng đang được sử dụng với hy vọng chúng ít bị soi mói hơn, theo một người biểu tình ở Bắc Kinh từ chối nêu danh tính với lý do an toàn.

Vài giờ trước khi những người biểu tình tập trung tại các thành phố như Thượng Hải và Thành Đô, các tờ rơi trực tuyến và các địa điểm được ghim đã được chia sẻ rộng rãi trên các nhóm Telegram, Instagram và Twitter, người dùng mạng xã hội cho biết.

Mọi người cũng sử dụng các nền tảng nhắn tin để chia sẻ mẹo về những việc cần làm nếu họ bị giam giữ, chẳng hạn như cách xóa sạch dữ liệu khỏi điện thoại.

Cảnh sát đã kiểm tra điện thoại để tìm VPN và ứng dụng Telegram, cư dân và người dùng mạng xã hội cho biết. VPN là bất hợp pháp đối với hầu hết mọi người ở Trung Quốc.

Một tài khoản Twitter với gần 700.000 người theo dõi có tên “Cô Lý không phải là giáo viên của bạn”, đã thu hút rất nhiều sự chú ý khi đăng tải đoạn video về biểu tình từ khắp Trung Quốc.

Tại một thời điểm vào Chủ nhật, tài khoản này cho biết: “Hiện tại, có hơn một chục lượt theo dõi mới mỗi giây.”

Những người sử dụng Internet cũng đang cố gắng vượt qua vòng kiểm duyệt bằng cách nhại lại các bài đăng yêu nước hoặc những bài đăng có hình vuông trống, ám chỉ tờ giấy trắng biểu tượng phản đối mà người dân Trung Quốc đã sử dụng.

Một bài đăng lan truyền trên ứng dụng WeChat đã lặp đi lặp lại từ “tốt đẹp” hết dòng này đến dòng khác, dường như chế nhạo xu hướng trình bày mọi thứ theo hướng tích cực của chính quyền và truyền thông nhà nước.

Bài đăng đã được chia sẻ rộng rãi trước khi biến mất.

Một số người dùng WeChat còn đăng các clip phát biểu của các nhà lãnh đạo như Mao Trạch Đông và Tập lên tiếng ủng hộ tự do ngôn luận hoặc cuộc nổi dậy của quần chúng trong các hoàn cảnh khác nhau, mà giờ đây có vẻ phù hợp với những người phản đối Zero COVID.

“Giờ đây, người dân Trung Quốc đã có tổ chức và không dễ bị bị xáo động,” ông Tập nói trong một đoạn clip từ bài phát biểu năm 2020 kỷ niệm 70 năm ngày Trung Quốc tham gia vào Chiến tranh Triều Tiên. “Nếu bạn chọn phe sai lầm, không dễ để xử lý đâu,” ông Tập nói trong video.

Đoạn video đã trở nên phổ biến trên mạng, trước khi bị kiểm duyệt.

Lê Vy (theo Reuters)