Trong đợt bùng phát COVID-19 tại Vũ Hán vào năm 2020, nhà báo công dân Trung Quốc Phương Bân (Fang Bin) đã bị kết án bí mật 3 năm tù giam vì quay phim và công bố sự thật về số ca tử vong do đại dịch, đồng thời công khai kêu gọi “toàn dân phản kháng bạo chính“. Tin tức mới nhất được lan truyền cho biết ông sẽ ra tù vào cuối tháng này.

p3091781a567198465
Nhà báo công dân Phương Bân bị bí mật kết án 3 năm, sắp được trả tự do. (Ảnh cắt từ video).

Bị xét xử bí mật và bị bỏ tù hơn 3 năm

Theo Đài Á Châu Tự Do (RFA), một người trong cuộc yêu cầu giấu tên vì “an toàn cá nhân” đã tiết lộ vào ngày 18/4 rằng gần đây, “Người nhà đã nhận được thông báo từ cảnh sát rằng anh Phương Bân sẽ ra tù vào sáng ngày 30/4″, và rằng “sau khi Phương Bân ra tù, anh ấy sẽ tiếp tục sống trong nhà người thân của mình và yêu cầu chuẩn bị đón Phương Bân.”

Người nắm được tình hình cho biết, cảnh sát đã nhờ người thân của Phương Bân canh giữ, “Phương Bân không có nhà riêng ở Vũ Hán, và Phương Bân có thể sống ở nhà chị gái sau khi ra tù. Ý của cảnh sát là yêu cầu người thân của Phương Bân lưu ý đến anh sau khi anh ra tù, xem anh ấy có tiếp xúc với những người nào. Có vẻ như cảnh sát đang tìm kiếm người đầu tiên liên lạc với Phương Bân.”

Một người khác không muốn nêu tên nói với RFA rằng các thành viên trong gia đình của Phương Bân không biết anh đã phạm tội gì kể từ khi anh bị kết án bí mật, “Phương Bân bị tòa án quận Giang Ngạn bí mật kết án 3 năm tù, nhưng người nhà không nhận được bất văn kiện pháp luật và bản án nào, cũng không biết tội danh của anh là gì. Chúng tôi thông qua luật sư liên hệ với tòa án quận Giang Ngạn, chủ tọa trong vụ án Phương Bân mang họ Liên, khi nghe đến tên Phương Bân thì lập tức nói với chúng tôi rằng ‘việc này các anh cũng dám hỏi? Đừng có hỏi’. Hiện Phương Bân bị giam giữ ở Tiểu Quân Sơn (Xiaojunshan, trước đây là trung tâm cải huấn dành cho trẻ vị thành niên) ở quận Giang Hạ, thành phố Vũ Hán. Đó có thể là nơi anh đã bị giam giữ một mình trong hơn 3 năm.”

Vương Hiểu Hoa (Wang Xiaohua) một cư dân Vũ Hán, cũng nói với RFA rằng: “Trong thời gian Vũ Hán bị phong tỏa, anh ấy là người đầu tiên công khai quay video nói rằng sự chuyên chế của ĐCSTQ đã gây ra dịch bệnh. Anh ấy đã làm nhà báo công dân trong một thời gian dài, giúp mọi người thấy được rằng có nhiều xác chết hơn trong bệnh viện”.

Bị bắt vì kêu gọi “Toàn dân phản kháng, trả lại chính quyền cho nhân dân”

Phương Bân sống tại thành phố Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, là người tín ngưỡng Pháp Luân Công, nguyên giám đốc một công ty ở thành phố Vũ Hán, nhà báo công dân, người ghi lại tình hình thực tế dịch bệnh tại Vũ Hán, người phát động “Phong trào toàn dân hỗ trợ“, người công khai kêu gọi phản kháng bạo chính, công dân duy trì quyền và lợi ích hợp pháp, người bảo vệ nhân quyền, là tù nhân chính trị đang bị giam giữ tại Trung Quốc. 

Từ năm 2019 đến năm 2020, khi dịch bệnh COVID-19 khởi phát lây lan tại thành phố Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc đến nay, do mạo hiểm điều tra sự thật về dịch bệnh, nên Phương Bân đã trở thành biểu tượng cho việc người dân Trung Quốc kêu gọi phản đối bạo chính, được gọi là “người thổi còi sống”. Phương Bân được cư dân mạng và các loại hình truyền thông chú ý và theo dõi một cách rộng rãi. 

Ngày 1/2/2020, Phương Bân đã đến Bệnh viện số 5 thành phố Vũ Hán ghi hình thực tế. Tại đây, anh quay được cảnh nhân viên Nhà tang lễ Vũ Xương đến bệnh viện để vận chuyển thi thể, túi đựng tăng nhanh từ 3 lên 8 thi thể; khi vào trong bệnh viện, lại quay được cảnh một người đàn ông cận kề cái chết, con của người này kêu gào “bố của tôi!”; cảnh quay còn cho thấy nhân viên y tế mặc đồ bảo hộ, bệnh viện không thực hiện cách ly, người bình thường có thể tùy ý ra vào khu khám bệnh. 

Video do Phương Bân ghi hình đã nhanh chóng được lan truyền, giúp người Trung Quốc lẫn thế giới bên ngoài phần nào hình dung được mức độ nghiêm trọng của dịch bệnh tại Vũ Hán thời kỳ đầu. Nhưng cũng vì vậy mà anh đã bị chính quyền Trung Quốc bắt giữ. Sau đó, dưới áp lực của dư luận, Phương Bân cũng được thả cho về nhà. Tuy nhiên, anh liên tục bị chính quyền quấy rối đến mức mỗi ngày đều đăng video báo bình an cho cư dân mạng biết và phát động phong trào “toàn dân hỗ trợ”. 

Ngày 8 – 9/2/2020, sau khi đăng video kêu gọi “toàn dân phản kháng, trả lại chính quyền cho nhân dân”, và trưng bày thư pháp kêu gọi do chính mình viết, thu hút sự chú ý và được lan truyền rộng rãi, Phương Bân lại bị chính quyền Trung Quốc bắt giữ hôm 9/2. Cảnh sát đã phá cửa xông vào nhà và cưỡng chế đưa anh đi, từ đó mọi người mất liên lạc với Phương Bân. Về sau, từng có thông tin cho biết hôm 10/2 cùng năm, anh đã bị giam giữ hình sự vì liên quan đến “tội kích động lật đổ chính quyền quốc gia”. Sau khi Phương Bân mất tích, rất nhiều cư dân mạng kêu gọi: “Tìm kiếm Phương Bân”.

Ngày 14/2/2020, cư dân mạng chia sẻ video kêu gọi hành động tự cứu mình của nhiều người dân Vũ Hán, “Phong trào toàn dân lên tiếng: Toàn dân phản kháng! Trả lại chính phủ cho nhân dân! Thả Phương Bân!”

Tháng 3/2021, từng có thông tin tội danh của Phương Bân được đổi thành “tìm cớ gây sự”, còn hiện nay thì vẫn chưa rõ. 

Phương Bân: Gốc rễ của virus là bạo chính, chỉ có diệt trừ bạo chính mới có thể diệt trừ được virus

Trong video về Phương Bân được lan truyền trên Internet, anh tuyên bố rằng “việc tước đoạt quyền sống của bất kỳ ai nhân danh tập thể” đều là phạm tội, và sức khỏe cộng đồng liên quan đến toàn nhân loại, “Anh che đậy, còn tôi chụp ảnh ghi hình thì anh bắt tôi”. Lẽ nào Chính phủ Trung Quốc chỉ biết “tàn bạo, man rợ, cưỡng chế và ngu xuẩn”? Bây giờ “hãy bắt đầu che đậy, dù sao thì bất cứ việc gì anh cũng thích che đậy”.

Phương Bân cũng nói rằng chính phủ mạnh miệng tuyên bố rằng việc đóng cửa thành phố đã khiến người dân hoảng sợ, các siêu thị, bệnh viện và những nơi khác, đâu đâu cũng đông đúc người chen nhau, “Tôi biết (chính phủ) rất ngu ngốc”, khiến bệnh viêm phổi lan rộng khắp nơi, và sau đó “lan ra toàn Trung Quốc, toàn thế giới”, hậu quả do Chính phủ Trung Quốc gây ra “nhưng chúng ta phải gánh chịu”, “chúng ta sẽ không bao giờ chấp nhận, cần tìm ra thủ phạm thực sự, các người (chính quyền) phải xin lỗi công khai, phải rút lui công khai, cần phải chịu trách nhiệm, đây là thái độ của tôi, đây là tiếng lòng của người dân.”

“Hôm nay tôi ở đây để phát động toàn dân phản kháng, toàn dân phản kháng bạo chính, toàn dân phản kháng bạo chính ĐCSTQ”. Phương Bân cũng kêu gọi, bất kể giai cấp nào, cả trong và ngoài nước, “đoàn kết trên con đường toàn dân chống bạo quyền, trên hết phải giương cao ngọn cờ kháng chiến toàn quốc”.

Cuối cùng Phương Bân kêu gọi rằng mọi người cần phải biết sự nguy hại của chính quyền bạo chính ĐCSTQ, “nó nguy hại đối với dân tộc, nguy hại cho nhân loại”. Ngày nay “Căn nguyên của virus là bạo quyền, và chỉ có diệt trừ bạo quyền mới có thể diệt trừ được virus”.

Theo Wikipedia, ngày 9/2 năm nay, “Ủy ban Điều hành của Quốc hội Mỹ về Trung Quốc” (CECC) đã ra tuyên bố kêu gọi ĐCSTQ trả tự do ngay lập tức cho nhà báo công dân Phương Bân và tất cả những người bị giam giữ vì đưa tin về dịch COVID-19 tại Trung Quốc. Phương Bân là một nhà bất đồng chính kiến ​​​​được đưa vào trong “Cơ sở dữ liệu tù nhân chính trị” của CECC. CECC chỉ ra tung tích của Phương Bân và cơ sở pháp lý cho việc giam giữ ông vẫn chưa rõ ràng.