Gần đây, tại Đại hội Người khuyết tật Trung Quốc nhiệm kỳ mới, phát biểu của Đặng Phác Phương, con trai cố lãnh đạo đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) Đặng Tiểu Bình, liên quan vấn đề “cải cách mở cửa” của Trung Quốc đã khiến cộng đồng quốc tế chú ý. Sau đó, không chỉ bài phát biểu này bị giới chức ngăn chặn phát tán, cả trang web của Liên đoàn Người khuyết tật Trung Quốc (CDPF) cũng bị chấn chỉnh.

đặng phác phương
Hình ảnh Đặng Phác Phương trong Đại lễ đường Bắc Kinh tại Đại hội 18 ĐCSTQ tháng 11/2012 (Ảnh: Getty Images)

Về bài phát biểu bóng gió của ông Đặng Phác Phương

Ngày 16/9, ông Đặng Phác Phương tiếp tục được giao chức Chủ tịch danh dự Liên đoàn Người khuyết tật Trung Quốc (CDPF), sau đó bài phát biểu gây chú ý của ông Đặng Phác Phương tại lễ bế mạc Đại hội CDPF toàn quốc lần thứ 7 đã lan truyền ra nước ngoài, và tờ Bưu điện Hoa nam Buổi sáng (SCMP) tại Hồng Kông đã công bố toàn văn bài phát biểu này.

Trong bài phát biểu, Đặng Phác Phương nhìn lại “quá trình lịch sử” 40 năm cải cách và mở cửa của người cha Đặng Tiểu Bình, khẳng định lại con đường đi sáng suốt của Đặng Tiểu Bình.

Trang web của CDPF là nơi sớm nhất công bố toàn văn bài phát biểu này, nhưng sau đó nhiều người đã không thể vào được trang web này, còn hiện nay toàn văn bài đăng trên trang của CDPF đã không còn.

Về vấn đề này, tác giả Cao Tân (Gao Xin) blogger của Đài Á châu Tự do (RFA) bản tiếng Trung đã chỉ ra, bài phát biểu này nhiều lần đề cập đến “đồng chí Tiểu Bình” nhưng chỉ có một câu nhắc đến “Tổng Bí thư Tập Cận Bình”, và tuyệt đối không đề cập đến tư tưởng Tập Cận Bình trong kỷ nguyên mới. Hơn nữa, bài phát biểu còn đặc biệt nhấn mạnh “cần biết lượng sức mình”, “kiêu ngạo tự tôn quá lớn”, bị nhiều nhà phân tích cho là ám chỉ lên án nhà cầm quyền hiện nay đi ngược lại quan điểm chỉ đạo “ẩn mình chờ thời” của Đặng Tiểu Bình, dẫn đến cuộc chiến thương mại Trung – Mỹ gần đây làm cho tình hình kinh tế của Trung Quốc ngày càng tồi tệ.

Còn về “thời đại vĩ đại” (đại thời đại) mà ông Đặng Phác Phương đề cập, tác giả phân tích cho rằng là ám chỉ phủ nhận “thời đại mới Tập Cận Bình”, “thời đại vĩ đại” là đại diện cho gia đình họ Đặng, cũng đại diện cho sự bất mãn của nhiều trí thức trong guồng máy hiện nay. Theo phân tích của Cao Tân, vì giới chóp bu ĐCSTQ không đến mức có thể công khai lộ liễu xử lý Đặng Phác Phương, đành phải dùng cách kiểm duyệt gỡ bỏ bài phát biểu này.

Tập Cận Bình muốn “viết lại lịch sử” cải cách mở cửa?

Trước đó, khi ông Tập Cận Bình đi khảo sát tỉnh Quảng Đông đã tái khẳng định vấn đề “cải cách mở cửa”, nhưng ông Tập không hề nhắc đến vai trò lịch sử của cố lãnh đạo Đặng Tiểu Bình. Cuối tháng Mười, khi ông Tập Cận Bình “tuần sát phía Nam” (Nam tuần), trong bài phát biểu không có một câu đề cập đến tên ông Đặng Tiểu Bình, ngay cả trên các cơ quan truyền thông của ĐCSTQ cũng không thấy dùng đến “lý luận Đặng Tiểu Bình” như trước đây vẫn liên tục đề cập. Hiển nhiên động thái khác thường này đã gây nhiều suy đoán.

Vào tháng Tám năm nay, phù điêu “tuần sát phía Nam” của Đặng Tiểu Bình trong “Bảo tàng Cải cách Mở cửa Xà Khẩu (Shekou)” ở thành phố Thâm Quyến đã bị bỏ đi. Về vấn đề này, tờ Tín Báo (Hkej) Hồng Kông cho biết, tháng Sáu năm nay bảo tàng này đóng cửa sửa chữa, sau khi mở cửa lại vào ngày 10/8 thì phát hiện hình phù điêu “tuần sát phía Nam” lần đầu của Đặng Tiểu Bình ở cửa ra vào bị thay thế bằng màn hình chiếu phim về phát triển địa phương và bức tường có “lời vàng ý ngọc” của ông Tập Cận Bình.

Trong “Bức tranh Lịch sử” tại Triển lãm tranh Bắc Kinh kỷ niệm việc xây dựng Đặc khu kinh tế Thâm Quyến, nhân vật chính cũng được thay bằng ông Tập Trọng Huân (cha của Tập Cận Bình). Bức tranh cho thấy ở ông Tập Trọng Huân đứng trước bản đồ giới thiệu Đặc khu kinh tế Thâm Quyến, còn ông Đặng Tiểu Bình bị biến thành vai phụ, ngồi cạnh lắng nghe.

Vào tháng Năm năm nay, cháu rể của ông Đặng Tiểu Bình là ông Ngô Tiểu Huy (Wu Xiaohui) đã bị kết án tù. Cùng thời điểm, “bạn chí cốt” của Đặng Phác Phương là ông Phàn Lập Cần (Fan Liqin) đã làm băng rôn chỉ trích Tập Cận Bình tại Đại học Bắc Kinh… Những động thái cho thấy mâu thuẫn giữa hai nhà họ Đặng và họ Tập đã lên đến mức công khai.

Truyền thông Mỹ có nhận định, việc chính quyền ông Tập Cận Bình “viết lại lịch sử” cải cách mở cửa của Đặng Tiểu Bình, đồng thời phong tỏa thông tin liên quan những phản ứng của nhà họ Đặng “chống lại” Tập Cận Bình, cho thấy nhà cầm quyền hiện nay muốn triệt để gạt bỏ ra ngoài lề vai trò ảnh hưởng của Đặng Tiểu Bình.

Có quan điểm cho rằng, dưới sự lãnh đạo của ĐCSTQ, mọi cải cách đều chỉ là hư danh, chỉ là nhu cầu vận hành quyền lực và bộ máy chính trị mà không phải cải cách có tâm huyết thực sự. Không bao giờ có được cải cách gì ra hồn chừng nào còn tồn tại hệ thống chính trị độc tài. Hiện trạng của Trung Quốc sau 40 năm cải cách của ĐCSTQ đã chứng minh điều này.

Trí Đạt

Xem thêm: