Sau Đại hội 20 Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ), Phó thống đốc Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc Phạm Nhất Phi (Fan Yifei) đã bị thanh trừng. Vì ông Phạm từng là thuộc cấp của ông Vương Kỳ Sơn, nên có quan điểm cho rằng động thái này cũng là nhắm vào “sa hoàng” chống tham nhũng một thời của ông Tập Cận Bình.

Vương Kỳ Sơn
Phó Chủ tịch ĐCSTQ Vương Kỳ Sơn. (Ảnh cắt từ video)

Nhiều quan chức liên quan trực tiếp với ông Vương Kỳ Sơn bị thanh trừng

Theo WSJ (Wall Street Journal), hôm 4/11, Phó thống đốc Phạm Nhất Phi của Ngân hàng Nhân dân (Ngân hàng Trung ương) Trung Quốc đã bị cơ quan điều tra trực tiếp bắt đi tại văn phòng làm việc. Sự kiện này đã gây kinh động cho giới tài chính Trung Quốc.

Đây được cho là dấu hiệu sàng lọc mạnh đối với hệ thống tài chính Trung Quốc sau Đại hội 20 và bắt đầu nhiệm kỳ thứ ba của ông Tập Cận Bình.

Vốn dĩ hệ thống tài chính của Trung Quốc trước giờ là địa bàn quyền lực của ông Vương Kỳ Sơn.

Hồi tháng Tư năm nay, một thuộc cấp cũ của ông Vương Kỳ Sơn, vào thời ông còn ở Ngân hàng Xây dựng, là ông Điền Huệ Vũ (Tian Huiyu) cũng bị ‘ngã ngựa’.

Sau đó vào giữa tháng Mười, tờ WSJ đưa tin chiến dịch chống tham nhũng của ông Tập dường như nhắm vào ông Vương Kỳ Sơn. Dù bề ngoài cho thấy ông Vương không có biểu hiện thách thức tham vọng của ông Tập, nhưng lai lịch của ông Vương có thể được xem là hiểm họa ngầm của ông Tập. Đó là lý do nhiều thuộc cấp thân tín trước đây của ông Vương lần lượt bị bắt.

Đặc biệt vào đầu năm nay, cháu vợ của ông Vương Kỳ Sơn là Diêu Khánh (Yao Qing), là chắt của cựu Phó Thủ tướng ĐCSTQ Diêu Nghi Lâm (Yao Yilin), đã bị bắt giữ nhân danh điều tra mối quan hệ với tập đoàn HNA, nhưng về bản chất là cảnh cáo ông Vương Kỳ Sơn.

Ngoài ra, ông trùm bất động sản Nhậm Chí Cường, người bạn thân một thời của ông Vương, đã công bố bài lên án ông Tập Cận Bình hồi năm 2020, cũng đã bị kết án 18 năm tù với tội danh tham nhũng. Chưa đầy hai tuần sau khi ông Nhậm bị kết án, ‘quản gia’ Đổng Hồng (Dong Hong), cựu thư ký của ông Vương cũng bị điều tra và vào tháng Một năm nay đã bị tuyên án tử hình.

Một số nhà phân tích cho rằng sau khi ông Tập Cận Bình đã ngồi vững trên chiếc ghế quyền lực tối cao, rất có thể sẽ hạ thủ đối với ông Vương Kỳ Sơn. Trước đây ông Chu Vĩnh Khang đã bị ‘cắt váy’ như thế và bây giờ, thủ đoạn này cũng sẽ được áp dụng đối với ông Vương.

Ông Vương Kỳ Sơn là mục tiêu của làn sóng thanh trừng tiếp theo?

Về việc liệu ông Vương Kỳ Sơn có trở thành một trong số những mục tiêu thanh trừng các đối thủ của ông Tập Cận Bình hay không, hôm 10/11 nhà đấu tranh dân chủ Vương Đan (Hoa kiều tại Mỹ) đã viết một bài phân tích trên Đài Á châu Tự do (RFA).

Đầu tiên, ông Vương Đan cho hay ông Vương Kỳ Sơn là người trải qua rất nhiều chức vụ trong hệ thống ĐCSTQ, từ trung ương đến các địa phương, do đó thân tín cũ rất nhiều, thậm chí còn có cách gọi thế lực của ông Vương là ‘Bang Tài chính’, hiển nhiên đây là vấn đề tối kỵ của ông Tập Cận Bình. Bây giờ các phe lớn là phe Đoàn và phe Giang đều suy sụp, nên ông Tập nhất định sẽ tập trung vào việc dọn dẹp các phe khác, ‘phe Vương Kỳ Sơn’ vì thế có thể sẽ gặp nạn.

Thứ hai, gần đây những người thuộc giới “thái tử Đảng” như Mã Tiểu Lệ (Ma Xiaoli), Đào Tư Lượng (Tao Siliang)… đã công khai chỉ trích chính sách phòng chống dịch bệnh, có thể thấy họ rất bất mãn với ông Tập Cận Bình. Bây giờ những động thái nhắm vào ông Vương Kỳ Sơn có thể được ông Tập áp dụng như chiêu răn đe đối với những “thái tử Đảng” đó.

Thứ ba là do ông Tập Cận Bình phá bỏ quy tắc của ĐCSTQ để tiếp tục nhiệm kỳ quyền lực thứ ba, gây bất mãn lan rộng trong Đảng. Để củng cố quyền lực, việc đầu tiên và duy nhất ông Tập phải làm là thanh trừng nội bộ Đảng để duy trì uy quyền. Cho dù không thanh trừng ông Vương Kỳ Sơn, thì ông Tập cũng sẽ tìm người khác để hạ thủ. Đối mặt với đủ loại thách thức và bất mãn trong Đảng, trong lòng ông Tập luôn cảm thấy rất bất an. Một người không có cảm giác an toàn, tự nhiên luôn cảnh giác với mọi đối thủ có năng lực nguy cơ tiềm tàng, trong khi ông Vương Kỳ Sơn là một trong số những người như vậy.

Thứ tư, không thể loại trừ một khả năng là trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Tập, ông Vương Kỳ Sơn đã được giao quyền điều tra và thanh trừng trong Đảng, nên nắm quá nhiều bí mật nội bộ Đảng. Rất có thể vì ông Vương đã biết quá nhiều, nên trở thành mối lo ngại đối với ông Tập. Do đó, một đợt thanh trừng mới trong ĐCSTQ có khả năng đã bắt đầu và mục tiêu chủ chốt lần này là ai sẽ sớm được hé lộ.