Trái với thông lệ cũ có từ thời Hồ – Ôn, ông Tập Cận Bình không gọi điện nói chuyện trực tiếp chúc mừng ông Donald Trump sau khi ông này chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ vừa qua. Sự thay đổi này báo hiệu khi chuyển sang “thời đại của Trump”, quan hệ Mỹ – Trung sẽ có nhiều thay đổi cả ngấm ngầm và công khai, có thể nhận định rằng, cuộc chiến ngầm đã bắt đầu khởi động.

Theo tờ Tin Đa Chiều (dwnews.com), ngày 9/11, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã gửi lời chúc mừng đến ông Donald Trump nhân dịp ông này trúng tuyển Tổng thống Mỹ. Ông Tập Cận Bình đã biểu thị “kỳ vọng” việc tiếp tục nỗ lực hợp tác trên diện rộng, tránh xung đột và duy trì nguyên tắc tôn trọng lẫn nhau.

Trong điện chúc mừng của ông Tập Cận Bình có đoạn “lấy tinh thần xây dựng để khắc phục sự khác biệt”. Trong các công điện của lãnh đạo Trung Quốc gửi đến những người thắng tuyển Tổng thống Mỹ, đây là lần đầu tiên nhắc đến “sự khác biệt”.

Suốt từ năm 2004, các lãnh đạo Trung Quốc đều gửi điện chúc mừng đồng thời gọi điện thoại để nói chuyện trực tiếp. Tuy nhiên năm nay, trên trang web của Bộ Ngoại giao Trung Quốc chỉ nhắc đến điện chúc mừng, không hề nhắc đến việc gọi điện thoại.

Ngoài ra, còn một điều đáng chú ý là giới lãnh đạo Trung Quốc từ trước đến nay chưa từng có giao tiếp nào với Trump. Thêm vào đó, trong quá trình tranh cử, ông Trump rất nhiều lần phát biểu thể hiện thái độ cứng rắn đối với Trung Quốc.

Tờ Tin Đa Chiều chỉ ra rằng, trong quá trình tranh cử tổng thống, ông Trump nhiều lần nói rằng Trung Quốc “sử dụng thủ đoạn” để khống chế giá Nhân dân tệ, chỉ trích Trung Quốc sử dụng phương thức xuất khẩu giá rẻ để làm hàng triệu người lao động Mỹ mất việc. Ngoài ra, ông Trump cũng nhận định trong khi Mỹ mở rộng cửa thị trường với Trung Quốc thì Trung Quốc lợi dụng nhiều cách thức khác nhau để thiết lập “trường thành” của chủ nghĩa bảo hộ. Ngoài ra, ông cũng từng nói sau khi thành tổng thống, sẽ áp dụng thuế chống bảo hộ trên 45% đối với sản phẩm nhập khẩu từ Trung Quốc, sẽ tăng cường quân lực tại biển Đông để uy hiếp Trung Quốc.

Lần tuyển cử này, Đảng Cộng hòa nắm được cả Thượng nghị viện và Hạ nghị viện. Đảng Cộng hòa năm nay cũng gửi đi một thông điệp được cho là “cực đoan nhất trong lịch sử”. Năm 2008 và năm 2012, Đảng Cộng hòa gửi đi thông điệp “hoan nghênh sự trỗi dậy hòa bình của Trung Quốc, càng hoan nghênh hơn một Trung Quốc dân chủ phát triển”. Năm 2016, Đảng Cộng hòa gửi đi nhận định “Các hành vi của chính phủ Trung Quốc làm cho Đảng Cộng hòa không thể tiếp tục duy trì thái độ giống như 4 năm trước, không thể dùng những từ ngữ lạc quan để nói về quan hệ Mỹ – Trung”.

Tờ RFI của Pháp cũng cho biết, vào tháng 9/2015, khi ông Tập Cận Bình đến thăm Washington, ông Obama đã mở tiệc lớn khoản đãi. Ngày 24/8, trong một chương trình trên đài Fox, ông Trump đã nói rằng không nên sử dụng yến tiệc để tiếp đón ông Tập Cận Bình. Khi được hỏi nếu giả sử ông Tập Cận Bình đến thăm Mỹ, ông Trump có mời ông Tập đi ăn tối không, ông Trump đã trả lời “Tôi không thể mời ông này đến tham dự tiệc, tuy nhiên tôi có thể mời ông ấy ăn một cái bánh hamburger Mc Donald và nói với ông ấy ‘chúng ta cần phải làm việc nghiêm túc, vì vậy ông không thể tiếp tục phá giá đồng Nhân dân tệ’.”

Cùng ngày hôm đó, ông Trump khi tham gia họp báo đã chỉ trích rằng Mỹ phụ thuộc quá nhiều vào Trung Quốc, sẽ bị Trung Quốc kéo tụt xuống. Ông Trump nói rằng đã sớm khuyên mọi người tránh xa quan hệ với Trung Quốc, bởi vì Trung Quốc vốn đã có nhiều vấn đề về kinh tế.

Tự Minh

Xem thêm: