Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nhận định tình hình thế giới hiện tại là “đại loạn”, điều chưa từng thấy trong hàng trăm năm qua, và các diễn biến ấy đều có lợi cho Trung Quốc, có thể giúp Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đạt được mục tiêu thống trị thế giới.

Embed from Getty Images

Ông Tập giải thích đại loạn này được gây ra bởi đại dịch COVID-19. Ông không nói rõ Trung Quốc có được những thuận lợi nào, nhưng ông đưa ra thông điệp rằng Trung Quốc đã kiềm chế thành công dịch bùng phát, trong khi phần lớn các quốc gia trên thế giới bị thiệt hại và đang chịu ảnh hưởng nặng nề từ đại dịch. Ông giải thích rằng đây là lý do để Trung Quốc làm chủ được tình thế.

“Phản ứng kịp thời với đại dịch virus toàn cầu, chính là thể hiện tính ưu việt của một thể chế và tài lãnh đạo của một quốc gia”, ông Tập cao hứng.

Đây là lần đầu tiên ông Tập thể hiện công khai “sự tự tin” đã được các quan chức Trung Quốc khác tung hô gần đây. Giới chức Trung Quốc tỏ ra hãnh diện rằng đại dịch bắt đầu từ Trung Quốc, nhưng đã rời khỏi Trung Quốc.

Chen Yixin, tổng thư ký của Ủy ban Chính trị và Pháp luật Trung ương Trung Quốc, đã nói với các thành viên của Ủy ban ở Bắc Kinh vào ngày 10/1: “Trong thế giới ngày nay, trật tự tốt của Trung Quốc trái ngược hẳn với tình trạng rối ren của phương Tây. Chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc có một sức sống chưa từng thấy”.

“Phương Đông đang tỏa sáng, còn Phương Tây thì đang mờ dần”, He Bin, bí thư quận ủy quận Qilian ở tỉnh Thanh Hải, miền Tây Bắc Trung Quốc, đã dẫn lời ông Tập khi nói chuyện với các quan chức của quận vào ngày 25/2.

Cho đến nay, giới chức Trung Quốc vẫn chưa công bố số người Trung Quốc đã chết do không được điều trị và cấp thuốc để chống lại các bệnh nền chỉ vì các biện pháp phong tỏa cực đoan; số người Trung Quốc trở nên rối loạn tinh thần; hay số gia đình Trung Quốc bị phá sản hoặc chia lìa; và số công dân Trung Quốc bị mắc kẹt ở nước ngoài vì nhà nước đã hủy bỏ gần như tất cả các chuyến bay vào tháng 3/2020.

Diễn văn của ông Tập

Bài phát biểu đầy tham vọng của ông Tập đã được gửi tới tất cả các quan chức từ cấp tỉnh trở lên, tại một cuộc hội thảo ở Bắc Kinh vào ngày 11/1/2021 và được xuất bản lần đầu tiên trên tạp chí nhà nước Qiushi vào ngày 30/4/2021.

Cốt lõi của bài diễn văn hơn 11.000 từ này là ông Tập đã dạy chế độ phải chớp lấy cơ hội đại loạn và hiện thực hóa mục tiêu chiến lược “Hai đại lễ Trăm năm” của ĐCSTQ. Ông tin tưởng ĐCSTQ sẽ làm chủ được “thời cơ và diễn biến của [thế giới]. Đây là lý do tại sao chúng ta không bị dao động mà còn được khích lệ, và [điều đó] là cơ sở cho sự tự tin và quyết tâm của chúng ta.”

Mục tiêu “Hai đại lễ Trăm năm” của ông Tập bao gồm: 1) Đại lễ Một trăm năm ngày thành lập ĐCSTQ vào năm 2021, thời điểm ông hy vọng đất nước trở thành một “xã hội giàu có”, với thu nhập bình quân đầu người lớn gấp đôi năm 2010; và 2) Tới 2049, Đại lễ kỷ niệm một trăm năm ĐCSTQ thống lĩnh Trung Quốc, đất nước sẽ trở thành một “quốc gia xã hội chủ nghĩa hiện đại”. Nói trắng ra, mục tiêu “Hai đại lễ Một trăm năm” của kỷ nguyên Tập cận Bình là “vượt qua Hoa Kỳ và Vương quốc Anh, trở thành lãnh đạo toàn thế giới”, cố vấn Jin Canrong của ông Tập giải thích vào tháng 7/2016.

Trong bài phát biểu, ông Tập đã giải thích “sự tự tin của người Trung Quốc” của ông đến từ đâu.

“Trung Quốc đã trở thành nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, quốc gia công nghiệp lớn nhất, quốc gia có ngoại thương lớn nhất và sở hữu dự trữ ngoại hối lớn nhất,” ông Tập liệt kê những thành tựu của chế độ do ông dẫn dắt.

Rồi ông nói về thực trạng của thế giới.

Kể từ năm 2019, virus Vũ Hán gây ra đại dịch COVID-19, đã can thiệp vào trật tự toàn cầu và tàn phá nền kinh tế thế giới. Đại dịch này đã tạo ra “những cơ hội và thách thức lớn chưa từng có” cho Trung Quốc,” ông Tập nói. “Nhìn chung, cơ hội lớn hơn thách thức.”

Để nắm bắt cơ hội, ông Tập đã yêu cầu mọi thành viên ĐCSTQ “sử dụng tất cả các yếu tố tích cực mà chúng ta có thể thúc đẩy, hợp nhất tất cả các lực lượng mà chúng ta có thể tiếp cận, cố gắng hết sức để hoàn thành tốt công việc và kiên trì để đạt được các mục tiêu đã đặt ra”.

Sau một tràng lý luận về tư tưởng mác-xít, ông nhắc lại và giải thích chiến lược phát triển kinh tế gọi là “Chu trình kép” của mình.

Chu trình kép

Chế độ Trung Quốc lần đầu tiên chính thức công bố chiến lược Chu trình kép vào tháng 5/2020, trong đó sẽ hình thành một mô hình phát triển mới với “chu trình Nội” – chu trình sản xuất, phân phối và tiêu dùng trong nước – là mô hình chính, và “chu trình Ngoại”, tức sản xuất, xuất khẩu và tiêu dùng quốc tế – là mô hình phụ trợ.

Trong Diễn văn tháng 1/2021 này, ông Tập đã cho biết thêm chi tiết về Chu trình kép.

“Trong những năm gần đây, nền kinh tế toàn cầu đã chống lại toàn cầu hóa, và mô hình chu kỳ kinh tế quốc tế đã có những điều chỉnh theo chiều sâu. Đại dịch COVID-19 đã làm gia tăng xu hướng chống toàn cầu hóa và mọi quốc gia đang chăm lo cho bản thân nhiều hơn”, ông Tập nói.

Ông Tập cho biết ông đã đến thăm Chiết Giang ở miền đông Trung Quốc, một tỉnh phụ thuộc vào xuất khẩu, từ cuối tháng 3 đến đầu tháng 4/2020 và thấy các nhà máy địa phương không thể nhập khẩu nguyên liệu thô và xuất khẩu hàng hóa do đại dịch, dẫn đến rất nhiều nhà máy phải ngừng sản xuất hoặc thậm chí đóng cửa.

Như ông Tập đã nói, Trung Quốc là quốc gia ngoại thương lớn nhất thế giới và nền kinh tế Trung Quốc phụ thuộc vào xuất khẩu. Đại dịch đã gây thiệt hại cho nền kinh tế của các quốc gia khác, nên họ phải cắt giảm nhập khẩu. Hậu quả là Trung Quốc đã đánh mất cột sống của nền kinh tế là ngoại thương.

 Do đó, “chu trình Nội” của Tập Cận Bình là một biện pháp sống còn cho nền kinh tế Trung Quốc.

Tuy nhiên, phần lớn người Trung Quốc là người nghèo và sức mua nội địa của Trung Quốc yếu. Ông Tập phải nhấn mạnh đến “chu trình Ngoại”, vốn là trụ cột để chống đỡ cho nền kinh tế Trung Quốc.

Trong bài diễn văn, ông Tập nói: “Chúng ta phải đi vào chiều sâu trong khi tiến ra thị trường nước ngoài… nâng cao hiệu quả và trình độ công nghệ của ‘chu trình Nội’ bằng cách áp dụng các tiêu chuẩn của sản xuất – xuất khẩu… gia tăng tính cạnh tranh của các sản phẩm và dịch vụ xuất khẩu… nâng cao ảnh hưởng của chúng ta trong chuỗi công nghiệp, chuỗi cung ứng và chuỗi đổi mới toàn cầu.” 

Trên thực tế, ông Tập biết rất rõ những điểm yếu của nền kinh tế Trung Quốc, cũng như hệ thống chính trị của nó.

Ông nói trong bài phát biểu: “Chi phí nhân công của Trung Quốc đang không ngừng tăng. Nguồn tài nguyên và năng lực vận chuyển của Trung Quốc đã tới mức tắc nghẽn”, có nghĩa là chúng đang ở điểm tới hạn và không thể hỗ trợ hơn được nữa.

Nicole Hao/ The Epoch Time

Tiến Minh biên dịch

Xem thêm: