Việc Phó Thủ tướng Hồ Xuân Hoa thường xuyên xuất hiện trước công luận sau cuộc họp ở Bắc Đới Hà khiến có xu thế cho rằng ông có thể sẽ lên đỉnh cao quyền lực tại Đại hội 20 Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ). Tuy nhiên, diễn biến mới cho thấy khả năng này vẫn còn bỏ ngỏ.

Hồ Xuân Hoa
Ông Hồ Xuân Hoa tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới năm 2018 ở Hà Nội. (Nguồn: Chụp màn hình video)

Sau Hội nghị Bắc Đới Hà,Phó Thủ tướng Trung Quốc Hồ Xuân Hoa đã tham dự nhiều cuộc họp kinh tế và xuất hiện trước công luận thường xuyên, gần như át cả hình ảnh của các lãnh đạo chủ chốt đương nhiệm là Tập Cận Bình và Lý Khắc Cường. Điều này khiến các kênh truyền thông người Hoa ở hải ngoại cho rằng ông Hồ Xuân Hoa có thể kế nhiệm ông Lý Khắc Cường làm thủ tướng Trung Quốc khóa tiếp theo. Tuy nhiên, nhà bình luận kỳ cựu Hồ Bình cho rằng một cấp phó cũ của ông Hồ Xuân Hoa là ông Lý Giai đã bị cách chức ngay trước Đại hội 20, khiến khả năng lên chức thủ tướng của ông Hồ Xuân Hoa có thể chưa chắc chắn.

Ngày 2/8/2022, ông Lý Giai (chưa đến tuổi 65) đã bị loại khỏi chức Chủ tịch Chính hiệp tỉnh Sơn Tây, sau đó đến ngày 24/8 quan chức này lại bị tước tư cách thành viên Chính hiệp toàn quốc Trung Quốc khóa 13. Đến ngày 26/8, trang web của Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương ĐCSTQ đã có thông báo, ông Lý Giai bị cách khỏi các chức vụ trong đảng và chính quyền do vi phạm nghiêm trọng kỷ luật và pháp luật. Cơ quan này đã ban hành văn bản nêu rõ một trong những tội danh của ông Lý Giai là “liên quan các hoạt động vô tổ chức như tình trạng biến tướng lôi kéo phiếu bầu trong các cuộc bầu cử nội bộ”.

Ông Lý Giai từng là cấp phó của ông Hồ Xuân Hoa, nên việc ông này đột ngột bị cách chức trước thềm Đại hội 20 đã làm dấy lên nhiều đồn đoán.

Ngày 5/9, nhà bình luận kỳ cựu người Hoa ở nước ngoài là ông Hồ Bình đã viết một bài trên Đài RFA. Nội dung nói rằng việc lôi kéo kiếm thêm phiếu bầu trong quá trình bầu cử là vấn đề bình thường, nhưng ĐCSTQ lại coi hành động này là tội trạng. Những thông tin cho thấy vấn đề của cái gọi là “Lý Giai lôi kéo kiếm phiều bầu” không phải sự kiện gần đây, mà là chuyện từ trước Đại hội 18 ĐCSTQ, khi đó ông Lý Giai được nhậm chức trong Đảng ủy Nội Mông. Hồi đó ông Hồ Xuân Hoa còn là Bí thư Đảng ủy Nội Mông, còn ông Lý Giai là Trưởng Ban Tổ chức kiêm Phó Bí thư Đảng ủy, có thể coi là cấp phó của ông Hồ Xuân Hoa.

Ông Hồ Bình nói rằng vào trước thềm Đại hội 20, việc Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương ĐCSTQ làm ầm ĩ một chuyện đã xảy ra 10 năm trước rõ ràng là có động cơ thầm kín. Mặc dù hình phạt dành cho ông Lý Giai là rất nhẹ, nhưng xét cho cùng thì đó cũng là hình phạt. Nếu suy theo câu “”đánh chó nhìn chủ” thì chẳng phải động thái này là đánh vào ông Hồ Xuân Hoa sao?

Trước đó, ông Hồ Bình đã đánh giá rằng ông Hồ Xuân Hoa có khả năng sẽ tiếp quản chức thủ tướng của ông Lý Khắc Cường tại Đại hội 20. Tuy nhiên giờ đây, nhà quan sát này cũng chỉ ra rằng một khi việc bãi chức đối với ông Lý Giai được công khai thì tình hình đã rất khác. Có bình luận rằng Lý Giai biểu hiện tốt nên được đối đãi nhẹ nhàng, cho thấy ông Hồ Xuân Hoa sẽ không bị thanh trừng, vẫn có khả năng trở thành ủy viên thường vụ Bộ Chính trị, nhưng khả năng lên chức thủ tướng đã giảm đi.

Theo thông tin công khai, ông Lý Giai sinh tháng 1/1961, quê ở Đại Liên tỉnh Liêu Ninh, có thời gian dài làm việc tại Liêu Ninh và Nội Mông, từng là Bí thư Đảng ủy kiêm Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Liêu Ninh. Tháng 12/2008, ông vào Thường vụ Đảng ủy Nội Mông và giữ chức Trưởng Ban Tổ chức Nội Mông cùng nhiều chức vụ khác tại đây. Tháng 1/2019, ông nhậm chức Chủ tịch Chính hiệp tỉnh Sơn Tây và giữ chức này cho đến nay bị miễn nhiệm.

Trong nhiệm kỳ ở Nội Mông, ông Lý Giai đã có thời gian hơn 3 năm là cấp dưới của ông Hồ Xuân Hoa. Tháng 11/2009 khi ông Hồ Xuân Hoa nhậm chức Bí thư Đảng ủy Nội Mông thì ông Lý Giai nhậm chức Phó Bí thư tại đây. Tháng 12/2012, ông Hồ Xuân Hoa được chuyển sang làm Bí thư Tỉnh ủy Quảng Đông.

Ông Lý Giai cũng là Ủy viên dự khuyết Ban Chấp hành Trung ương ĐCSTQ khóa 18 và 19 , quan lộ của quan chức này từng xem là tươi sáng. Thế nhưng vào thời điểm quan trọng trước Đại hội 20, ông đột ngột bị cách chức. Liệu chuyện này có đủ phủ mây đen lên quan lộ của ông Hồ Xuân Hoa không thì phải chờ theo dõi.