Tìm thấy 2 hộp đen của máy bay China Eastern Airlines, bước tiếp theo là gì?

Trí Đạt
•
Thứ Hai, 28/03/2022

Đã một tuần trôi qua kể từ khi chiếc Boeing 737-800 của Hãng hàng không China Eastern Airlines gặp nạn ở Quảng Tây vào ngày 21/3. Hai hộp đen của máy bay đã được tìm thấy, tiếp theo, dữ liệu của các hộp đen sẽ được trích xuất, giải mã, phân tích và cuối cùng sẽ có một báo cáo. Nhưng các chuyên gia cho rằng có thể mất nhiều thời gian để tìm ra nguyên nhân vụ tai nạn.

p3118571a534251740 — Máy bay của Hãng hàng không China Eastern Airlines bị rơi bất thường. (Nguồn: Ảnh chụp màn hình video).

Hai hộp đen của máy bay gồm “máy ghi âm buồng lái” (CVR), ghi lại giọng nói của phi công và buồng lái; hộp còn lại là “máy ghi dữ liệu chuyến bay” (FDR), ghi lại thông tin bao gồm độ cao, tốc độ bay, hướng và lực đẩy động cơ và các thông số khác. FDR cũng sẽ ghi lại thông tin thao tác của phi công nhập vào để điều khiển máy bay. Điều này sẽ cho thấy liệu có ai đó cố tình lái máy bay lao xuống gây chết người hay không.

Trong vụ tai nạn máy bay của hãng hàng không Eastern Airlines, “máy ghi âm buồng lái” đã được tìm thấy vào ngày 23/3. Hôm Chủ nhật (27/3), cơ quan chức năng Trung Quốc thông báo đã tìm thấy hộp đen thứ hai là “máy ghi dữ liệu chuyến bay”. Ông Chu Đào, Chủ nhiệm Văn phòng An toàn Hàng không của Cục Hàng không Dân dụng, cho biết “máy ghi dữ liệu chuyến bay” được tìm thấy trên sườn đồi phía đông của điểm va chạm tại nơi xảy ra tai nạn, cách điểm va chạm chính khoảng 40 m và nằm sâu dưới đất khoảng 1,5 mét.

Cả hai hộp đen ngừng ghi khi mất điện. Hộp đen được thiết kế để chịu lửa và các chấn động mạnh. Chúng được trang bị đèn hiệu vô tuyến có thể được kích hoạt dưới nước, nhưng không thể kích hoạt trên cạn.

Máy ghi dữ liệu chuyến bay trước đây thường sử dụng băng từ, nhưng hiện đã được số hóa, cho phép chúng chứa nhiều thông tin hơn.

Hai hộp đen được gửi đến phòng thí nghiệm Bắc Kinh để giải mã

Các quan chức Trung Quốc cho biết, bên ngoài của máy ghi âm buồng lái đã bị hư hỏng, nhưng không cho biết bản ghi âm có còn nguyên vẹn hay không. Ông Trịnh Tây, Đội trưởng Tổng đội trưởng Tổng đội Cứu hỏa và Cứu hộ Quảng Tây, cho biết các bộ phận khác của “máy ghi dữ liệu chuyến bay” được tìm thấy vào ngày 27/3 đã bị hư hỏng nặng, nhưng bề ngoài của phần lưu trữ dữ liệu còn tương đối nguyên vẹn.

Nói chung, khi đã tìm được hộp đen, kỹ thuật viên sẽ bóc tách vật liệu bảo vệ, làm sạch cẩn thận các chỗ kết nối để đảm bảo dữ liệu không bị vô tình bị xóa, đồng thời tải xuống và sao chép các tệp âm thanh hoặc dữ liệu. Tuy nhiên, bản thân dữ liệu gốc không thể đọc được và các kỹ thuật viên phải giải mã nó.

Các nhà điều tra đôi khi sử dụng “phân tích quang phổ” để kiểm tra âm thanh. Bằng cách này, các chuyên gia có thể phát hiện ra những tiếng báo động khó nhận biết, v.v.

Hiện tại, cả hai hộp đen đều được gửi đến một phòng thí nghiệm chuyên nghiệp ở Bắc Kinh để kiểm tra, giải mã và phân tích.

Máy ghi âm máy bay có thể cho các nhà điều tra biết phi công đã làm gì trước khi máy bay rơi, liệu họ có nhận ra điều gì đó không ổn hay không và động cơ và các thiết bị khác đang hoạt động như thế nào. Trong sự cố của China Eastern Airlines, kiểm soát viên không lưu không nghe thấy gì từ phi công trước khi máy bay gặp nạn, điều này khiến dữ liệu do hộp đen cung cấp trở nên đặc biệt quan trọng.

Trong vụ tai nạn năm 2018 của chiếc Boeing 737 Max thuộc Lion Air ở Indonesia, các máy ghi âm chuyến bay cho thấy các phi công đang vật lộn với hệ thống tự động của máy bay để giữ đầu máy bay hướng lên trên.

NTSB sẽ tham gia vào cuộc điều tra, đang giải quyết các yêu cầu cách ly COVID-19 của Bắc Kinh

Theo quy tắc quốc tế, cuộc điều tra sẽ do Trung Quốc dẫn đầu vì vụ tai nạn xảy ra ở Trung Quốc, và các cơ quan liên quan ở nước xuất xứ chiếc máy bay được mời tham gia điều tra. Nhóm điều tra sẽ bao gồm các đại diện từ Ủy ban An toàn Giao thông Vận tải Quốc gia Mỹ (NTSB), cũng như các cố vấn kỹ thuật từ Boeing và CFM. CFM là một liên doanh giữa General Electric và Safran SA của Pháp, sản xuất động cơ của máy bay.

NTSB cho biết họ đang đàm phán với Trung Quốc để giải quyết các yêu cầu về cách ly COVID-19.

Việc tìm ra nguyên nhân của vụ tai nạn sẽ không chỉ dựa vào hai hộp đen, các nhà điều tra cũng sẽ xem xét lịch sử bảo dưỡng, đào tạo phi công và hồ sơ cũng như dữ liệu thời tiết của máy bay. Họ cũng sẽ kiểm tra các mảnh vỡ để tìm manh mối. Ngay cả kích thước của trường mảnh vụn cũng quan trọng. Việc tìm thấy mảnh vỡ ở xa điểm va chạm của máy bay có thể cho thấy máy bay đã vỡ trước khi chạm đất, có thể do hỏng hóc cơ học hoặc cấu trúc, va chạm giữa không trung hoặc một vụ nổ.

Ngày 26/3, các nhà điều tra cho biết, đến hiện nay, không có dấu vết chất nổ nào được tìm thấy.

Theo tờ Wall Street Journal đưa tin, ông Graham Braithwaite, giáo sư điều tra tai nạn và an toàn tại Đại học Cranfield (Vương quốc Anh) cho biết, ngay cả khi không có hộp đen, các nhà điều tra vẫn có thể tìm ra manh mối quan trọng.

Ông Graham Braithwaite cho biết, các nhà điều tra sẽ tìm hiểu lý lịch của các hành khách và phi hành đoàn để xem liệu có ai trong số họ có động cơ gây ra vụ tai nạn hay không. Ngoài ra, còn phải điều tra xem liệu máy bay bị rơi có phải vì nó bị mất động lực, hay động cơ của máy bay vẫn cung cấp động lực cho chuyến máy bay cho đến khi nó rơi và bị phá hủy.

Sau khi các nhân viên tìm kiếm và cứu hộ lần đầu tiên tìm thấy “máy ghi âm buồng lái”, ông Mao Diên Phong (Mao Yanfeng), Giám đốc Trung tâm Điều tra Tai nạn của Cục Hàng không Dân dụng Trung Quốc, cho biết vào ngày 25/3 rằng thiết bị này đã bị hư hỏng nghiêm trọng do phần đầu máy bay gần như rơi thẳng đứng. Phòng thí nghiệm chuyên nghiệp bắt đầu tiếp nhận máy ghi, đã tiến hành sửa chữa và tải dữ liệu, hiện chưa thể xác định cụ thể về thời gian có thể hoàn thành công việc tải và phân tích dữ liệu. Nhưng ông cho biết, theo các quy tắc quốc tế, một báo cáo ban đầu sẽ được thực hiện trong vòng 30 ngày kể từ khi vụ tai nạn xảy ra.

Đầu máy bay lao thẳng xuống, chuyên gia khó hiểu

Theo Hãng AP đưa tin, các chuyên gia cho biết có thể mất vài tuần hoặc vài tháng để phân tích dữ liệu hộp đen và bắt đầu tìm kiếm câu trả lời.

Tờ Wall Street Journal cho biết, quy mô và mức độ nghiêm trọng của vụ rơi máy bay China Eastern Airlines khiến các nhà điều tra gặp khó khăn trong công việc.

Các nhà điều tra thông báo hôm Chủ nhật (ngày 27/3) rằng hơn 33.000 mảnh vỡ của chiếc máy bay đã được tìm thấy. Do phần lớn bằng chứng bị phá hủy hoặc rải rác trong vụ tai nạn, nên nhiệm vụ cấp bách trước mắt là phải tập trung vào dữ liệu nào có thể được lấy từ “máy ghi âm buồng lái” đã được tìm thấy.

“Máy ghi âm buồng lái” sẽ cung cấp cái nhìn sâu sắc quan trọng về vấn đề xảy ra trong buồng lái khi máy bay bắt đầu rơi. Rất hiếm khi máy bay gặp sự cố khi đang bay, việc đầu máy bay lao thẳng xuống lại càng hiếm gặp hơn nữa. Kiểm soát viên không lưu thông báo không có bất thường nào về chuyến bay cho đến khi máy bay đột ngột hạ độ cao. Sau khi máy bay bắt đầu bổ lao xuống mặt đất, các nhân viên kiểm soát không lưu đã liên tục liên lạc với 3 phi công trên máy bay, nhưng không ai nhận được phản hồi.

Các nhân viên tìm kiếm và cứu hộ đã tìm thấy mảnh vỡ nghi của chiếc máy bay cách tâm vụ tai nạn khoảng 10 km. Theo phân tích của Bloomberg, điều này dường như chỉ ra rằng ít nhất một bộ phận của máy bay đã vỡ ra trước khi chạm đất. Phát hiện này làm tăng thêm bí ẩn cho việc máy bay Boeing 737-800 lao thẳng xuống một cách bất thường trước khi gặp nạn.

China Eastern Airlines chính thức khởi động công việc giải quyết bồi thường, luật sư than mức bồi thường thấp

Theo tờ “Báo Thương mại Bắc Kinh” đưa tin, chuyến bay MU5735 gặp nạn của China Eastern Airlines được giám đốc của Công ty Bảo hiểm nhân dân Trung Quốc chi trả, và Bảo hiểm Bình An cùng Bảo hiểm tài sản của Bảo hiểm Thái Bình Dương Trung Quốc tham gia đồng bảo hiểm. Ngoài 3 công ty bảo hiểm hàng đầu, các công ty bảo hiểm khác đã phản ứng ngay lập tức.

Theo ông Lý Văn Trung (Li Wenzhong), Phó chủ nhiệm Khoa Bảo hiểm của Đại học Kinh tế và Kinh doanh Thủ đô (Trung Quốc) tổng kết và cho biết, ông dự đoán rằng tiêu chuẩn bồi thường của công ty hàng không cho vụ tai nạn hàng không này có thể vượt quá 2 triệu nhân dân tệ / người. Tổng số tiền bồi thường của bảo hiểm máy bay và bảo hiểm tai nạn cá nhân (bao gồm cả bảo hiểm nhân thọ) sẽ lên tới hàng trăm triệu nhân dân tệ, thậm chí hơn 1 tỷ nhân dân tệ.

Tuy nhiên, điều đáng chú ý là theo “Quy định về giới hạn trách nhiệm của các hãng vận tải hàng không nội địa” được công bố trên trang web chính thức của Quốc vụ viện Trung Quốc năm 2006, mức bồi thường tối đa cho thương vong của hành khách trong vận tải hàng không dân dụng nội địa là 400.000 nhân dân tệ, và mức bồi thường tối đa cho hành lý xách tay của mỗi hành khách là được giới hạn là 3.000 nhân dân tệ, giới hạn bồi thường tối đa cho hành lý ký gửi là 2.000 nhân dân tệ, tổng cộng là 405.000 nhân dân tệ.

Ngoài ra, theo tài khoản công khai WeChat của Tạp chí Từ thiện Trung Quốc vào ngày 24/3 chỉ ra, số tiền bồi thường cho các vụ tai nạn hàng không ở Trung Quốc Đại Lục trước đó còn thấp hơn. Năm 1993, văn kiện liên quan quy định mức bồi thường cao nhất được giới hạn là 70.000 nhân dân tệ. Tại “thời đại bồi thường 70.000 nhân dân tệ”, trong vụ tai nạn hàng không Vũ Hán năm 2000, mỗi người được bồi thường 125.000 nhân dân tệ; trong vụ tai nạn hàng không Đại Liên năm 2002, mỗi người được bồi thường 184.000 – 194.000 nhân dân tệ; năm 2004, vụ tai nạn hàng không ở Bao Đầu, mỗi người được đã bồi thường 211.000 nhân dân tệ.

Báo cáo nhấn mạnh rằng bồi thường cho các vụ rơi máy bay luôn là một vấn đề phức tạp ở Trung Quốc. Nếu người nhà không hài lòng với số tiền bồi thường và muốn kiện, thì phải đợi kết quả của cuộc điều tra uy tín, trong khi quá trình chờ đợi này thường là một quá trình lâu dài. Ví dụ, khi kết quả điều tra vụ tai nạn hàng không Bao Đầu (ngày 21/11/2004) và vụ tai nạn hàng không Y Xuân (ngày 24/8/2010) được công bố 2 năm sau kể từ khi vụ tai nạn xảy ra.

Ông Trương Khởi Hoài (Zhang Qihuai), một luật sư cấp cao ở Bắc Kinh, trước đó đã thừa nhận rằng mức bồi thường tai nạn hàng không của Trung Quốc được giới hạn ở mức trần 400.000 nhân dân tệ, “còn không bằng mức bồi thường cho một vụ tai nạn giao thông trên mặt đất”. Ông cho rằng giới hạn trách nhiệm đối với hành khách nên được nâng lên ít nhất là 1 triệu nhân dân tệ.

Về việc các chuyên gia và học giả kêu gọi sửa đổi các quy định liên quan đến tai nạn hàng không của Trung Quốc, cho đến nay vẫn chưa có tiến triển chính thức nào.

Trong vụ tai nạn giao thông đường sắt lớn ở Ôn Châu vào ngày 23/7/2011, báo cáo chính thức cho biết vụ tai nạn đã khiến 40 người chết và 172 người bị thương. Tiêu chuẩn bồi thường cho các nạn nhân của vụ tai nạn là 915.000 nhân dân tệ.

Trí Đạt (t/h)

Xem thêm: