TQ trao quyền lãnh đạo Hồng Kông cấm luật sư nước ngoài trong vụ án an ninh quốc gia

Thiên Đức
•
Thứ Hai, 02/01/2023

Cơ quan lập pháp hàng đầu của Trung Quốc đã trao cho nhà lãnh đạo Hồng Kông Lý Gia Siêu (John Lee) quyền cấm luật sư nước ngoài tham gia vào các vụ án an ninh quốc gia, loại bỏ quyết định của tòa án thành phố trong một động thái có khả năng làm tăng thêm lo ngại về độc lập tư pháp.

Ông Lê Trí Anh thuê luật sư người Anh, cơ quan tư pháp Hồng Kông phản đối

mfile 1542822 1 L 20200810121213 — Ông Lê Trí Anh (Jimmy Lai) bị cảnh sát bắt giữ. (Ảnh cắt từ video trực tiếp của Apple Daily / RTHK).

Khả năng dùng luật sư nước ngoài, cả bên công tố và bên bào chữa, là một phần trong truyền thống luật pháp từ lâu ở Hồng Kông.

Hôm thứ Sáu (30/12) Tân Hoa Xã đưa tin, động thái này diễn ra sau khi phiên tòa xét xử vụ án an ninh quốc gia chống ông trùm truyền thông và cũng là nhà phê bình Trung Quốc Lê Trí Anh (Jimmy Lai) bị hoãn trong tháng này sang tháng 9, để dành thời gian chờ phán quyết của Ủy ban Thường vụ Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc Trung Quốc ( NPCSC).

Hồi tháng 11, Trưởng Đặc khu Hồng Kông Lý Gia Siêu đã yêu cầu NPCSC cân nhắc về vấn đề này sau một loạt nỗ lực thất bại của Bộ Tư pháp nhằm ngăn chặn luật sư người Anh Timothy Owen bào chữa cho ông Lê Trí Anh.

Các nhà phê bình cho rằng sự can thiệp của Bắc Kinh vào vụ kiện pháp lý mang tính bước ngoặt này làm suy yếu sự độc lập tư pháp của Hồng Kông. Trước đó, một hội đồng gồm 3 thẩm phán cấp cao tại Tòa Chung thẩm của thành phố đã bác bỏ đề nghị của Chính phủ Hồng Kông nhằm ngăn cản ông Owen đại diện cho ông Lê Trí Anh hồi tháng 11/2022.

Phán quyết của NPCSC cho biết, các tòa án Hồng Kông hiện phải được sự chấp thuận của trưởng đặc khu trước khi thừa nhận bất kỳ luật sư nước ngoài không có bằng cấp địa phương nào làm việc trong các vụ án an ninh quốc gia.

Nếu tòa án không làm như vậy, ủy ban an ninh quốc gia của thành phố, đứng đầu là trưởng đặc khu và trưởng văn phòng liên lạc của Bắc Kinh, sẽ đưa ra quyết định về vấn đề này.

Theo luật an ninh quốc gia, các quyết định của ủy ban không thể bị thách thức bởi một cuộc xem xét tư pháp.

Ông Lý Gia Siêu cho biết trong một cuộc họp báo vào cuối ngày thứ Sáu rằng quyết định chỉ liên quan đến “một khu vực rất nhỏ”, vì họ chỉ xem xét liệu các luật sư nước ngoài có được phép tham gia vào các vụ án an ninh quốc gia hay không.

“Ngoài các trường hợp liên quan đến an ninh quốc gia, thì họ (luật sư nước ngoài) được chào đón nhiều nhất, miễn đáp ứng các thủ tục để được tòa án chấp thuận nhập cảnh đặc biệt,” ông Ly Gia Siêu nói.

Học giả pháp lý Eric Lai cho biết trên Twitter rằng quyết định này “tạo ra một ủy ban chính trị-pháp lý theo thực tế cho Hồng Kông,” vì sự độc lập tư pháp biến mất khi các cơ quan hành pháp có thể bác bỏ quyết định của tòa án mà không bị phản đối bởi sự xem xét tư pháp.

Ông Lê Trí Anh, người đã bị giam giữ gần 2 năm, có thể phải đối mặt với án tù chung thân theo Luật An ninh Quốc gia do Trung Quốc áp đặt, với các tội danh trong đó có cáo buộc thông đồng với nước ngoài.

Là người sáng lập tờ báo ủng hộ dân chủ hiện đã đóng cửa Apple Daily, ông Lê Trí Anh là một trong những nhà phê bình nổi bật nhất ở Hồng Kông đối với giới lãnh đạo Đảng Cộng sản Trung Quốc, trong đó có cả ông Tập Cận Bình.