Sau khi cảnh sát Trung Quốc bắt giữ các biên tập viên hàng đầu và giám đốc điều hành của Apple Daily vào tuần trước, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã lên tiếng ủng hộ tờ báo. Phản ứng lại, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên đã khuyến cáo Mỹ ngừng can thiệp vào công việc nội bộ của họ.

Embed from Getty Images

Cảnh sát đã phong tỏa 2,3 triệu USD tài sản của Apple Daily và khám xét văn phòng của hãng tin, buộc tội người sáng lập Jimmy Lai theo Luật An ninh Quốc gia về tội thông đồng với nước ngoài. Ông Lai đang thụ án tù vì có liên quan tới phong trào biểu tình ủng hộ dân chủ năm 2019 ở Hồng Kông.

Triệu Lập Kiên, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc, cho biết Luật An ninh Quốc gia tập trung vào việc “trấn áp một nhóm nhỏ các phần tử chống Trung Quốc ở Hồng Kông, những người đã gây nguy hiểm nghiêm trọng đến an ninh quốc gia; và bảo vệ các quyền và tự do mà đại đa số cư dân Hồng Kông được hưởng theo quy định của pháp luật, bao gồm cả quyền tự do báo chí.”

“Việc buộc tội Trung Quốc đàn áp tự do báo chí chỉ vì một hãng thông tấn và các cá nhân bị trừng phạt đang làm việc trong lĩnh vực báo chí là một nỗ lực nhằm gây nhầm lẫn cho công chúng vì những động cơ thầm kín”, ông Triệu nói.

“Kể từ khi Luật An ninh Quốc gia Hồng Kông được thực thi, xã hội Hồng Kông đã trở lại ổn định, pháp quyền và công lý được duy trì, các quyền và tự do hợp pháp của người dân Hồng Kông và công dân nước ngoài đã được bảo vệ trong một môi trường tốt hơn,” ông Triệu tiếp tục tại cuộc họp giao ban hàng ngày.

Ông nói thêm: “Mỹ nên tôn trọng sự thật, ngừng viện cớ dưới bất kỳ hình thức nào để cản trở việc thực thi pháp luật ở Hồng Kông, ngừng che giấu những kẻ tình nghi và ngừng can thiệp vào các vấn đề của Hồng Kông và công việc nội bộ của Trung Quốc”.

Trung Quốc hôm thứ Sáu đã thăng chức cho quan chức an ninh hàng đầu của Hồng Kông khi Bắc Kinh tăng cường kiểm soát chính quyền của trung tâm tài chính châu Á này nhằm đàn áp tự do ngôn luận và các nhà đối lập chính trị.

Trưởng đặc khu hành chính Hồng Kông Lâm Trịnh Nguyệt Nga (Carrie Lam) cho biết Bộ trưởng An ninh John Lee sẽ thay thế ông Matthew Cheung làm Tổng Thư ký hành chính của đặc khu, trong khi Cảnh sát trưởng Chris Tang sẽ đảm nhận vai trò của ông Lee. Raymond Siu Chak-yee, phó của Tang, sẽ là người đứng đầu lực lượng cảnh sát mới.

Chính quyền Hồng Kông từ lâu đã được ca ngợi về tính chuyên nghiệp và hiệu quả, nhưng hình ảnh của họ đã bị hoen ố trong những năm gần đây bởi lệnh cấm và đàn áp các cuộc biểu tình ủng hộ dân chủ, cũng như việc thực thi cứng rắn các chính sách an ninh của Bắc Kinh. Hoa Kỳ và các quốc gia dân chủ phương Tây đã áp đặt lệnh cấm thị thực và các biện pháp trừng phạt khác đối với Lam, Lee và các thành viên khác của chính quyền.

Các cuộc đụng độ bạo lực giữa cảnh sát và những người biểu tình ủng hộ dân chủ vào năm 2019 đã khiến chính quyền trung ương phải áp dụng đường lối thẳng tay áp chế các nhượng bộ chính trị, một chính sách mà Lam, Lee, Tang và Siu đã thông qua. Các nhà lãnh đạo Hồng Kông coi việc khôi phục trật tự công cộng là ưu tiên hàng đầu của họ.

“Họ đã có thành tích xuất sắc trong chính quyền trong những năm qua và sở hữu những kỹ năng lãnh đạo đã được chứng minh”, bà Lam nói về những người mới được thăng chức. “Tôi tự tin rằng họ có đủ năng lực cho các vị trí mới của họ và sẽ vượt qua những thách thức trong việc phục vụ công chúng.”

Sự thay đổi nhân sự lãnh đạo diễn ra một ngày sau khi tờ báo ủng hộ dân chủ cuối cùng còn sót lại của Hồng Kông, tờ Apple Daily, đăng ấn bản cuối cùng.

Hôm thứ Năm, ông Biden cho biết đây là một “ngày đáng buồn đối với tự do truyền thông ở Hồng Kông và trên toàn thế giới”, đồng thời cáo buộc Bắc Kinh đã “quyết tâm sử dụng quyền lực của mình để đàn áp các phương tiện truyền thông độc lập và bịt miệng các quan điểm bất đồng.”

“Người dân Hồng Kông có quyền tự do báo chí. Thay vào đó, Bắc Kinh đang bác bỏ các quyền tự do cơ bản và tấn công quyền tự chủ và các thể chế và quy trình dân chủ của Hồng Kông, là không phù hợp với các nghĩa vụ quốc tế của nước này”, Tổng thống Biden cho biết trong một tuyên bố trên trang web của Nhà Trắng.

Apple Daily tiếp tục được xuất bản trực tuyến tại Đài Loan, mà Trung Quốc tuyên bố là lãnh thổ của mình.

Bắc Kinh từng hứa Hồng Kông có thể duy trì quyền tự do dân sự của mình trong 50 năm sau khi thuộc địa cũ của Anh được trao lại cho Trung Quốc cai trị vào năm 1997, nhưng về cơ bản nó đã từ bỏ cam kết này khi áp đặt toàn bộ quyền kiểm soát chính trị và chấm dứt những gì được coi là ảnh hưởng quá mức của nước ngoài đối với các thể chế bán-tự trị của thành phố.

Trung Quốc đã chấm dứt trên thực tế nền dân chủ đa đảng ở Hồng Kông bằng cách áp đặt Luật An ninh Quốc gia mà không cần tranh luận hoặc bỏ phiếu trong Hội đồng Lập pháp của thành phố. Sau đó, Trung Quốc chuyển sang bổ sung vào Hội đồng Lập pháp với những người trung thành với Bắc Kinh trong khi giảm triệt để tỷ lệ các nhà lập pháp do cử tri bầu trực tiếp.

Các nhà lập pháp đối lập trước đó đã từ chức sau khi bốn đồng nghiệp bị cấm vì lý do an ninh quốc gia.

Trong những tháng gần đây, cảnh sát đã bắt giữ hầu hết các nhà hoạt động ủng hộ dân chủ của thành phố. Hầu hết vẫn đang bị cảnh sát giam giữ, trong khi những người khác đã xin tị nạn ở nước ngoài do lo ngại những tuyên bố và hành động trong quá khứ của họ có thể bị quy vào tội không trung thành với Trung Quốc hoặc vi phạm luật pháp Hồng Kông hiện hành.

Mặc dù rất nhấn mạnh đến vấn đề an ninh, bà Lam nói với các phóng viên rằng vai trò của Tổng thư ký trong việc giúp giám sát các hoạt động hành chính hàng ngày của thành phố, bao gồm đối phó với đại dịch COVID-19, không thay đổi.

Tuy nhiên, bà dường như thừa nhận vai trò ngày càng tăng của Bắc Kinh trong việc điều hành các công việc của thành phố và yêu cầu sự trung thành tuyệt đối của các quan chức Hồng Kông và các thành viên của Hội đồng Lập pháp đối với chính quyền trung ương.

“Hôm nay với tư cách Trưởng đặc khu hành chính, tôi không chỉ chịu trách nhiệm trước Hồng Kông mà còn với chính quyền trung ương, thực hiện các nghĩa vụ quốc gia, đặc biệt là trong việc bảo vệ an ninh quốc gia”, bà Lam nói với các phóng viên.

Tiến Minh (theo Newsweek)

Xem thêm: