Trung Quốc chính thức thông qua luật kiểm soát xuất khẩu

Cơ quan lập pháp hàng đầu của Trung Quốc hôm thứ Bảy (17/10) đã thông qua luật kiểm soát xuất khẩu, cho phép chính phủ cấm xuất khẩu các mặt hàng chiến lược và công nghệ tiên tiến cho các công ty nước ngoài. Danh sách này tương đương với Danh sách Thực thể của Bộ Thương mại Hoa Kỳ.

Embed from Getty Images

Theo hãng tin nhà nước Tân Hoa Xã, Trung Quốc có thể thực hiện các biện pháp đối phó với bất kỳ quốc gia hoặc khu vực nào lạm dụng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu và gây ra mối đe dọa đối với an ninh và lợi ích quốc gia của Trung Quốc. Luật mới của Trung Quốc sẽ có hiệu lực vào ngày 1/12, sau cuộc bầu cử Mỹ.

Các công ty và cá nhân vi phạm luật kiểm soát xuất khẩu mới, bao gồm cả những công ty bên ngoài Trung Quốc, có thể bị buộc tội hình sự. Các hành vi vi phạm luật, chẳng hạn như xuất khẩu các mặt hàng mà không có giấy phép, có thể bị phạt 5 triệu nhân dân tệ (746.500 USD), hoặc gấp 20 lần giá trị kinh doanh của giao dịch bất hợp pháp, theo hãng tin AP.

Việc bao gồm cụm từ “và lợi ích” cho thấy rằng quy định mới sẽ giúp Bắc Kinh có nhiều cơ hội hơn để chống lại những bên mà họ muốn trừng phạt.

Động thái này đánh dấu một bước leo thang trong việc “ăn miếng trả miếng” giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ, quốc gia vốn đang tăng cường các biện pháp trừng phạt đối với hàng loạt công ty công nghệ Trung Quốc.

Theo tờ Nikkei, nhiều nhà quan sát lo ngại rằng kim loại đất hiếm mà Trung Quốc chiếm hơn 60% thị phần toàn cầu có thể được đưa vào các mặt hàng bị hạn chế xuất khẩu. Lệnh cấm như vậy sẽ không chỉ tác động tới Mỹ mà còn có tác động tới toàn thế giới.

Theo khái niệm “an ninh quốc gia”, 11 lĩnh vực được coi là có liên quan bao gồm: chính trị, đất đai, quân sự, kinh tế, văn hóa, xã hội, khoa học và công nghệ, thông tin, sinh thái, tài nguyên và hạt nhân.

Các mặt hàng được chính phủ chỉ định là đối tượng kiểm soát xuất khẩu vẫn có thể được gửi ra nước ngoài với sự cho phép. Một nhà xuất khẩu ở Trung Quốc sẽ cần phải gửi tên của người dùng cuối và đơn đăng ký [xuất khẩu] của mặt hàng. 

Việc chấp thuận hoặc không chấp thuận xuất khẩu sẽ dựa trên 8 tiêu chí: an ninh và lợi ích quốc gia, nghĩa vụ quốc tế và cam kết bên ngoài, loại hàng xuất khẩu, mức độ nhạy cảm của các mặt hàng được kiểm soát, quốc gia hoặc khu vực mà chúng bị ràng buộc, người dùng cuối và mục đích sử dụng cuối cùng, hồ sơ tín dụng liên quan của các công ty xuất khẩu, và “các yếu tố khác do luật pháp và quy định hành chính quy định.”

Không chỉ người dùng cuối, mà cả các công ty nhập khẩu các mặt hàng bị kiểm soát xuất khẩu từ Trung Quốc cũng có thể bị đưa vào ‘danh sách thực thể’.

Luật cũng có thể được thực thi đối với các hành vi được thực hiện bên ngoài biên giới Trung Quốc. Mặc dù không nêu chi tiết về hình phạt nhưng nhân viên của các công ty nước ngoài không có văn phòng tại Trung Quốc có thể bị bắt khi nhập cảnh vào nước này, theo Nikkei.

Lê Vy (t/h)

Xem thêm: