Các nhà chức trách Trung Quốc đã mở một cuộc điều tra chống độc quyền đối với công ty thương mại điện tử Alibaba Group Holding và triệu tập các giám đốc điều hành tại công ty liên kết tài chính Ant Group để tra hỏi, một dấu hiệu cho thấy Bắc Kinh đang tăng cường hăm dọa đến các lợi ích kinh tế của Jack Ma và quyền lực của những gã khổng lồ công nghệ của đất nước.

Embed from Getty Images

Cổ phiếu của Alibaba đã giảm mạnh từ trước cuộc điều tra.

Cục Quản lý Nhà nước về Quy chế Thị trường Trung Quốc cho biết họ đã nhận được khiếu nại và đang điều tra các cáo buộc rằng Alibaba đã yêu cầu các nhà cung cấp niêm yết sản phẩm độc quyền trên nền tảng của mình.

Alibaba đã bị đối thủ nhỏ hơn là JD.com kiện vào năm 2017 vì hành vi tương tự, nhưng Alibaba khi đó đã phủ nhận, cũng không có phán quyết nào được đưa ra trong vụ án thời gian đó.

Alibaba cho biết họ đã nhận được thông báo từ Cục Quản lý Nhà nước về Quy chế Thị trường về cuộc điều tra mới  này.

“Alibaba sẽ tích cực hợp tác với cuộc điều tra của cơ quan quản lý, và hiện tại tất cả các hoạt động kinh doanh của chúng tôi vẫn hoạt động như bình thường”.

Trong khi đó Ant Group, đơn vị dịch vụ tài chính của Alibaba, hôm 24/12 đã nhận được thông báo yêu cầu các giám đốc điều hành cấp cao nhất tới một cuộc họp với Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc, Ủy ban Quản lý Ngân hàng và Bảo hiểm Trung Quốc, Ủy ban Điều tiết Chứng khoán Trung Quốc và Cục Quản lý Ngoại hối Nhà nước trong vài ngày tới.

“Ant Group đã nhận được thông báo họp từ các cơ quan quản lý. Chúng tôi sẽ nghiêm túc nghiên cứu và tuân thủ nghiêm túc mọi yêu cầu quy định và cam kết nỗ lực hoàn thành mọi công việc liên quan”, đơn vị này nói.

Sau nhiều năm tăng trưởng kỷ lục và thỏa sức mua sắm các tài sản mới, các tập đoàn Internet lớn nhất Trung Quốc hiện đã mở rộng sang hầu hết các lĩnh vực của nền kinh tế, từ vận tải đến tài chính. 

Tuy vậy, nếu như trước kia những gã khổng lồ này có thể được “miễn giảm” đối với nhiều quy định, thì nay Nhà nước cộng sản Trung Quốc đã một lần nữa khẳng định lại ai mới là “kẻ thống trị” ở đây. Các công ty cùng ngành đều đang bị giám sát chặt chẽ chưa từng có.

Tháng trước, một loạt quy định mới đã buộc Ant Group phải tạm hoãn đợt phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng trị giá 35 tỷ USD theo kế hoạch.

Việc đình chỉ này là một đòn giáng mạnh vào Jack Ma, người sáng lập và cổ đông quan trọng của cả Alibaba và Ant. 

Lệnh đình chỉ được đưa ra ngay sau khi ông Ma có bài phát biểu thách thức các cơ quan quản lý tài chính của Trung Quốc.

Ant, công ty vận hành ứng dụng thanh toán phổ biến Alipay, đã phải xóa một số sản phẩm tiền gửi ngân hàng khỏi nền tảng của mình và hạ hạn mức tín dụng cho khách hàng trẻ tuổi trong những ngày gần đây sau khi các nhà quản lý thắt chặt quy định về dịch vụ tài chính trực tuyến.

Trong tháng này, cơ quan quản lý thị trường đã phạt Alibaba và Tencent Holdings mỗi bên 500.000 nhân dân tệ vì đã không xin phép cơ quan quản lý đối với một số thương vụ mua lại trong quá khứ.

Các nền tảng internet và công ty thương mại điện tử khác của Trung Quốc cũng đã cảm nhận được sức nóng từ việc các cơ quan quản lý gia tăng việc kiểm soát. Cổ phiếu của các công ty Meituan, Tencent và JD.com đã giảm từ 2% đến 3%.

Theo một báo cáo trước đó của Tân Hoa xã, Chủ tịch Tập Cận Bình trong tháng này đã ưu tiên “đẩy mạnh các nỗ lực chống độc quyền và ngăn chặn sự bành trướng vốn gây mất trật tự” cho hoạt động kinh tế của đảng vào năm 2021.

Tuy vậy, Ernan Cui, nhà phân tích tiêu dùng Trung Quốc tại Gavekal Dragonomics, nói trên Nikkei Asia rằng bất chấp những tín hiệu chính sách mạnh mẽ về việc đàn áp mạnh tay hơn đối với những gã khổng lồ internet, Bắc Kinh có rất ít động lực để hạ bệ các công ty này do đóng góp đáng kể của họ vào nền kinh tế.

Bà nói: “Tôi nghĩ những gì cơ quan quản lý đang cố gắng làm ở đây là gióng lên hồi chuông cảnh báo để các công ty internet sẽ kiềm chế bản thân một chút trong việc mở rộng.”

Bà Cui cho biết hậu quả của cuộc điều tra lần này có thể nghiêm trọng hơn mức phạt 500.000 nhân dân tệ mà Alibaba đã phải nhận trong tháng này.

Các nhà lập pháp Trung Quốc đang sửa đổi luật chống độc quyền, có nghĩa là mức phạt tối đa có thể được nâng lên tới 10% doanh thu hàng năm của một công ty.

Thanh Thủy (theo Nikkei)

Xem thêm: