Chế độ cộng sản Trung Quốc hôm 30/7 đã loan báo rằng họ sẽ dừng vô thời hạn việc cấp hộ chiếu phổ thông cho công dân. Giới chức lý giải động thái này là một trong các biện pháp ngăn chặn đại dịch COVID-19. Tuy nhiên, ngoại giới đánh giá đây có thể là cách nhà cầm quyền Trung Quốc hạn chế người dân xuất cảnh.

ho chieu Trung Quoc
Hộ chiếu Trung Quốc. (Ảnh: kikujungboy/ShutterStock)

Hôm thứ Tư (4/8), ông Lưu Hải Đào (Liu Haitao), Cục trưởng Cục Quản lý Kiểm tra Biên giới của Cục Xuất nhập cảnh Trung Quốc, nói trong một cuộc họp báo rằng: “Trung Quốc sẽ tăng cường quản lý xuất nhập cảnh tại các cửa khẩu và biên giới, tập trung ngăn chặn nhập khẩu dịch bệnh, và đẩy mạnh nhiều biện pháp khác”.

Ông Lưu cho biết một trong những biện pháp mà giới chức thực hiện là “tập trung hạn chế những người không thuộc diện cần di chuyển khẩn cấp và thiết yếu đi lại qua biên giới”.

Cục Quản lý Xuất nhập cảnh sẽ tạm thời không cấp hộ chiếu phổ thông và các giấy tờ xuất nhập cảnh khác đối với đơn xin nêu các lý do xuất cảnh không thiết yếu và không khẩn cấp”, ông Lưu loan báo.

Tuy nhiên, các nhà chức trách Trung Quốc không nêu rõ khi nào họ sẽ nối lại việc cấp hộ chiếu phổ thông cho người dân.

Theo The Epoch Times (tiếng Anh), một số công dân Trung Quốc nói rằng việc kiểm soát chặt hộ chiếu đã được chính quyền thực hiện từ nhiều tháng nay trước khi họ loan báo chính thức và động thái đó đã ảnh hưởng đến đời sống của người dân rồi.

Hồi đầu tháng Tư, một công dân Trung Quốc Đại lục đã đăng lên mạng xã hội “Douban” tiếng Trung nói rằng ông cần gia hạn hộ chiếu để đi nước ngoài xử lý công việc kinh doanh cho khách hàng, nhưng đơn xin gia hạn hộ chiếu của ông đã bị từ chối.

Theo Đài Phát thanh Châu Á Tự do (RFA), quyết định đình chỉ hộ chiếu phổ thông của giới chức Trung Quốc là một lệnh cấm chung chung, bởi vì trong đó không định nghĩa rõ ràng thế nào là di chuyển khẩn cấp và thiết yếu, thế nào là không khẩn cấp, không thiết yếu. Trong khi đó, các đơn xin cấp hộ chiếu dựa trên nhiều lý do, tất cả đều bị giới chức từ chối.

Công dân Trung Quốc ở nước ngoài xin gia hạn hộ chiếu cũng đã bị từ chối. The Epoch Times cho biết việc này xảy ra tại Lãnh sự quán Trung Quốc tại Los Angeles, Mỹ.

Một số nhà phân tích cho rằng chế độ Trung Quốc lấy lý do ngăn chặn đại dịch COVID-19 để đình chỉ cấp hộ chiếu phổ thông chỉ là cái cớ, thực sự họ đang sử dụng biện pháp này để tăng cường kiểm soát người dân.

Theo tờ Epoch Times (tiếng Trung), dưới sự cai trị hà khắc của chế độ cộng sản, làn sóng đào tẩu khỏi Trung Quốc gia đã gia tăng mạnh mẽ trong 10 năm qua.

Epoch Times (tiếng Trung) dẫn số liệu của Cao ủy Liên Hợp Quốc về Người Tị nạn (UNHCR), cho biết từ năm 2012 đến năm 2020, số người xin tị nạn từ Trung Quốc tăng từ 15.362 người lên 107.864 người mỗi năm. Kể từ năm 2012, ít nhất 613.000 công dân Trung Quốc đã trốn ra nước ngoài để xin tị nạn. Khoảng 70% những người trốn khỏi Trung Quốc năm 2020 xin tị nạn tại Mỹ. Nhiều người đến Mỹ bằng thị thực du lịch hoặc công vụ và sau đó xin tị nạn.

Nhà bình luận thời sự Trung Quốc Phương Viện (Fang Yuan) nói với RFA rằng việc đình chỉ cấp các giấy tờ xuất nhập cảnh không khẩn cấp có thể có liên quan đến đại dịch COVID-19, nhưng đó không phải là nguyên nhân chính. Ông Phương cho rằng chế độ Trung Quốc coi đó là cách thức kiểm soát cần thiết để tập trung các nguồn lực ứng phó với cuộc thương chiến với Mỹ.

Đằng Bươu (Teng Biao), học giả luật sống tại Mỹ, nói rằng lệnh đình chỉ cấp hộ chiếu phổ thông mà Cục Xuất nhập cảnh vừa ban hành là vi phạm chính luật pháp của Trung Quốc về bảo vệ các quyền cơ bản của công dân, trong đó có quyền được cấp hộ chiếu và được di chuyển tự do.

Ông Đằng nhận định rằng ngăn chặn đại dịch chỉ là cái cớ để nhà chức trách Trung Quốc tăng cường kiểm soát hoạt động di trú của người dân và ngăn chặn du nhập các tư tưởng phương Tây mà họ cho rằng sẽ gây ảnh hưởng đến người dân trong nước.

Như Ngọc

Xem thêm: