Truyền thông Nhật Bản cho rằng, năm 2016, ông Vương Kỳ Sơn đã có hành động khác thường với ông Tập Cận Bình trong một trường hợp công khai, điều này đã cho thấy lý do vì sao ông Tập Cận Bình chọn ông Vương Kỳ Sơn làm trợ thủ của mình. Mức độ thân mật của ông Vương Kỳ Sơn và Tập Cận Bình đã vượt xa sức tưởng tượng của dư luận.

Vương Kỳ Sơn
Ông Tập Cận Bình bắt tay cùng tân Phó chủ tịch nước Vương Kỳ Sơn (Ảnh từ Getty Images)

Độ thân mật trên mức bình thường

Ngày 26/3, tờ Nikkei Asian Review đưa tin, ông Vương Kỳ Sơn từng có hành động khác lạ, ám thị mối quan hệ Tập – Vương trên mức bình thường. Một quan chức thân thuộc của Trung Nam Hải tiết lộ, sở dĩ ông Tập Cận Bình chọn ông Vương Kỳ Sơn là vì ông tin rằng ông Vương sẽ không phản bội mình.

Bản tin chỉ ra, trong một cuộc họp công khai vào tháng 3/2016, ông Tập Cận Bình đứng dậy từ chỗ ngồi của mình, còn ông Vương Kỳ Sơn  đứng sau vỗ lưng ông Tập, rất ít người chạm vào ông Tập Cận Bình trong trường hợp công khai như vậy. Hành động qua lại này giữa Tập – Vương đã thu hút sự chú ý đặc biệt, điều này cho thấy quan hệ đặc biệt thân thiết giữa hai người.

Bản tin cho biết, từ sau khi ông Vương Kỳ Sơn giải nhiệm mọi chức vụ vào năm 2017, dư luận đều đồn đoán rằng, rất có thể ông Tập Cận Bình sẽ đề bạt cấp dưới của ông Giang Trạch Dân thay thế ông Vương. Tuy nhiên, việc ông Vương Kỳ Sơn quay trở lại chính trường đã phá tan mọi đồn đoán trước đó, nó cũng cho thấy ông Vương vẫn là trợ thủ chính trị được ông Tập tín nhiệm nhất.

Ông Vương Kỳ Sơn và Tập Cận Bình công khai thể hiện mối quan hệ thân mật tại cuộc họp này, là vào “lưỡng hội” (Đại hội Đại biểu Nhân dân toàn quốc va Hội nghị Hiệp thương Chính trị Nhân dân) năm 2016, khi đó, “đại tướng” chống tham nhũng Vương Kỳ Sơn đi theo ông Tập, ghé sát tai nói với ông Tập, hành động này khiến dư luận đưa ra rất nhiều liên tưởng. Có nhà quan sát cho rằng, lời nói bí ẩn của ông Vương với ông Tập  có lẽ là đưa ta tín hiệu “đả hổ” nào đó với ông Tập Cận Bình.

Ông Tập Cận Bình và Vương Kỳ Sơn đều là “Thái tử đảng”, từ khi còn là thanh niên tri thức, hai người đã là bạn tốt của nhau.

Theo nhà bình luận chính trị Cao Tân (Gao Xin), quan hệ giữa ông Vương Kỳ Sơn và Tập Cận Bình thậm chí vượt qua cả mối quan hệ giữa ông Vương Chấn và Đặng Tiểu Bình năm xưa. Từ góc độ vững chắc của mối quan hệ, dù là ông Tập Cận Bình ủy thác Trần Hy tái nhiệm hay là ủy thác trọng trách cho Bí thư Thành phố Bắc Kinh là Thái Kỳ, dù là bạn học thời trung học Lưu Hạc hay là người bắt đầu làm việc bên cạnh Tập Cận Bình từ Đại hội 18 như Hà Lập Phong, v.v, đều không thể sánh được với mối kết giao từ năm 16 tuổi của ông Tập Cận Bình với Vương Kỳ Sơn.

Từ Đại hội 18 đến nay, ông Vương Kỳ Sơn được gọi là “Sa hoàng chống tham nhũng, Đội trưởng đả hổ” đã toàn lực giúp đỡ ông Tập Cận Bình chống tham nhũng, Tập Cận Bình và Vương Kỳ Sơn đã liên thủ xử lý Chu Vĩnh Khang, Lệnh Kế Hoạch, Từ Tài Hậu, Quách Bá Hùng, Bạc Hy Lai, Tôn Chính Tài, v.v, thuộc phe của ông Giang Trạch Dân, thu hồi lại quyền lực trong đảng, chính phủ và quân đội.

Tại Đại hội 19 năm ngoái, ông Vương Kỳ Sơn giải nhiệm, không được chọn làm Ủy viên Trung ương, Ủy viên Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật, chỉ giữ lại thân phận đảng viên Đảng Cộng sản Trung Quốc, khi đó, từng có phân tích chỉ ra có thể sẽ rút lui hoàn toàn. Tuy nhiên cũng có phân tích nói ông sẽ trở lại chính đàn.

Cuối tháng 1/2018, ông Vương Kỳ Sơn đột nhiên trở thành đại biểu tham dự Đại hội Đại biểu Nhân dân toàn quốc, trước lúc khai mạc Đại hội, ông tiếp tục được chọn làm thành viên đoàn chủ tịch Đại hội. Ngày 5/5, khi khai mạc Đại hội Nhân đại, ông ngồi cùng hàng ghế với các Thường ủy khác.

Ngày 17/3, tại Hội nghị toàn thể lần thứ nhất Nhân Đại khóa 13, ông Vương Kỳ Sơn trúng cử chức Phó chủ tịch Trung Quốc với 1 phiếu chống. Khi công bố kết quả trúng cử, ông Vương và Tập bắt tay nhau, tinh thần ông Tập tỏ ra vô cùng vừa ý.

Nhật báo Apple Daily của Hồng Kông đưa tin, cảnh quay trên Đài truyền hình Trung ương Trung Quốc CCTV cho thấy, sau khi ông Vương Kỳ Sơn trúng cử đã bắt tay với ông Tập Cận Bình cười hở miệng tỏ vẻ rất vừa lòng.

Ông Vương Kỳ Sơn không những được coi là “Thường ủy thứ 8”, mà còn có thể là “nhân vật thứ 2” trong ĐCSTQ. Ngày 22/3, Minh Báo (Hồng Kông) đưa tin, thể chế lãnh đạo tối cao của Đảng Cộng sản Trung Quốc từ 7 Thường ủy, trở thành thể chế “8 thường ủy” khi thêm ông Vương Kỳ Sơn. Ngoài ông Tập Cận Bình, Vương Kỳ Sơn, quyền lực của 6 Thường ủy khác đã bị giảm nhiều.

>>Ông Vương Kỳ Sơn sẽ phát huy quyền lực thế nào khi làm Phó chủ tịch Trung Quốc?

Chỉ có ông Vương Kỳ Sơn hiểu được ý của ông Tập Cận Bình

Ngày 26/3, tờ Nihon Keizai Shimbun (Nhật Bản) đưa tin, ông Tập Cận Bình thông qua sửa đổi Hiến pháp đã phá vỡ giới hạn nhiệm kỳ, cách làm này khiến những trợ thủ thân mật nhất bên cạnh ông Tập đều nghi ngờ, chỉ có ông Vương Kỳ Sơn là biết ý đồ thực sự của ông Tập.

Bản tin nói, ngay cả người được cho là thân tín của ông Tập, tức Bí Thư thành phố Trùng Khánh Trần Mẫn Nhĩ cũng không biết được cách nghĩ của ông Tập Cận Bình. Nguồn tin cho biết, họ đều hiểu sai ý đồ của ông Tập Cận Bình.

Bản tin chỉ ra, không giống như nhiều người khác, có lẽ ông Vương Kỳ Sơn biết, tại Đại hội 19 Đảng Cộng sản Trung Quốc diễn ra vào năm ngoái, ông Tập Cận Bình không đề bạt bất cứ ai làm người kế nhiệm nào vào trong Ban Thường vụ Bộ Chính trị.

Cùng với đó, dù sau khi sửa đổi hiến pháp, nhiệm kỳ của Chủ tịch và Phó chủ tịch nước không còn bị giới hạn thời gian nữa, nhưng ông Vương Kỳ Sơn lớn hơn ông Tập Cận Bình 5 tuổi. Minh Báo cho rằng, hai người Tập, Vương sẽ “cùng tiến, cùng thoái”.

Hiện tại ông Tập Cận Bình đã có quyền rất lực lớn, vấn đề là làm thế nào để vận dụng quyền lực này. Về vấn đề này, có lẽ chỉ có ông Vương Kỳ Sơn là biết được dự tính thực sự của ông Tập.

Ngày 20/3, Đài phát thanh Hoa Kỳ (VOA) dẫn lời bình luận của nhà bình luận Hồ Bình cho rằng, ông Vương Kỳ Sơn phát huy tác dụng ở 2 phương diện: thứ nhất, là làm Phó chủ tịch nước, theo Hiến pháp Trung Quốc, sẽ thay thế Chủ tịch nước và có một bộ phận chức quyền. Ông Vương sẽ trở thành Phó chủ tịch nước có quyền lực lớn nhất từ khi Đảng Cộng sản Trung Quốc thành lập chính quyền đến nay. Thứ 2 là, phương diện đảng, ông có thể tham dự vào các cuộc họp của Ban Thường vụ Bộ Chính trị. Mặc dù ông không có quyền biểu quyết, nhưng mọi người đều biết rõ trong tâm rằng, ý kiến của ông Vương đại diện cho ý của ông Tập. Ông Vương Kỳ Sơn có thể người nắm quyền thực tế.

Từng viết hơn 20 lá thư khuyên ông Tập Cận Bình đi sang con đường dân chủ, “Thái tử Đảng” La Vũ mới đây cũng chia sẻ với Đài phát thanh quốc tế Pháp (RFI) về ông Tập Cận Bình: “Mọi người dù có nịnh ông như thế nào, nhưng ông có biết trong lòng họ nghị gì không? Nếu như Giang Trạch Dân, Tăng Khánh Hồng biết được những gì ông sẽ làm ngày hôm này, thì 10 năm trước họ cũng sẽ không tiến cử ông làm người kế nhiệm. Huống hồ Tập Cận Bình ông cũng không nhìn thấy có trí tuệ và năng lực hơn người nào, chức Tổng Bí thư ĐCSTQ của ông là may mắn có được. Cơ hội từ trên trời rơi xuống thật khó có được, điều duy nhất có thể làm chính là lưu danh sử xanh, đưa Trung Quốc dần dần bước sang con đường dân chủ hóa một cách có trình tự. Nếu ông có thể làm được điều này, thì có thể đứng vững trong lịch sử; nếu ông không đi theo phương hướng này, thì ông cũng chỉ nhất thời như mây khói bay qua mà thôi.”

La Vũ nói: “Hiện tại toàn bộ Trung Quốc dù là chính trị, kinh tế, tài chính, giáo dục, y tế, tất cả các lĩnh vực đều nguy cơ trùng trùng. Vì sao nói như vậy? Chính vì ĐCSTQ đã sa đọa thành tập đoàn tham ô hủ bại, chỉ vì một nhóm người nhỏ mà mưu cầu lợi ích. Nói thì toàn là những điều nghe rất lọt tai, nhưng làm thì lại không có một việc nào tốt, ví như đàn áp luật sư nhân quyền, mổ sống người lấy nội tạng. Những việc như thế này không kéo dài được, người dân không phải là nhìn xem ông nói gì, mà là nhìn xem ông làm được gì. ĐCSTQ đã mất hết lòng dân, trong tình hình này, nếu như Tập Cận Bình không sửa đổi, thì sẽ không kéo dài được bao lâu. Nhưng nếu ông sửa đổi, thì cần từng bước có thứ tự dân chủ hóa, vậy thì có thể, ông có một lối thoát, chỉ là ông ấy có nghĩ thông được rằng phải đi con đường này hay không.”

Trí Đạt

Xem thêm: