Trong khi Lý Mục đang trấn giữ phương bắc chống Hung Nô thì nước Triệu chuẩn bị cho trận Trường Bình. Đây là trận đánh lớn ảnh hưởng đến vận mệnh nước Triệu sau này.

Liêm Pha chặn đứng quân Tần

Bấy giờ quân Tần tấn công Trường Bình, tướng nước Triệu là Liêm Pha biết quân Tần rất mạnh nên dù quân đông vẫn quyết thủ vững chứ không đánh, mặc cho quân Tần khiêu khích. Điều này khiến cho suốt 2 năm liền quân Tần không tiến được.

Tần Chiêu Tương Vương thấy đánh mãi không thắng liền tìm kế ly gián, cho người mang nhiều vàng bạc đến đút lót các quan nước Triệu, tung tin Liêm Pha già cả lú lẫn hèn nhát, không dám mang quân ra đối địch. Sau đó Tần lại phao tin rằng quân Tần chỉ sợ mỗi Triệu Quát, con trai của danh tướng Triệu Xa.

Triệu Vương tin thật, năm 260 TCN, cho gọi Liêm Pha trở về, phái Triệu Quát đến Trường Bình cầm quân. Nhiều tướng can ngăn Triệu Vương không được, đến mẹ của Triệu Quát cũng can ngăn nhưng Triệu Vương không đồng ý.

Triệu Quát vốn trẻ người non dạ, chỉ biết “bàn việc binh trên giấy”, chưa đi thực chiến bao giờ. Xưa kia khi cùng cha bàn việc quân, Triệu Quát từng bàn bạc khiến Triệu Xa không bắt bẻ được. Nhưng Triệu Xa lại nhận xét rằng:

“Cầm quân đánh nhau là việc đặt tính mạng vào chỗ chết, thế mà Triệu Quát coi việc cầm quân là việc dễ dàng nhẹ nhàng. Sau này nước Triệu không dùng Triệu Quát làm tướng thì thôi, nếu dùng, người làm cho nước Triệu thảm bại nhất định sẽ là nó.”

45 vạn quân Triệu bị diệt

Triệu Quát cứ nhất nhất theo binh pháp, ỷ quân đông liền tấn công quân Tần. Không ngờ quân Tần bí mật thay tướng Bạch Khởi, vốn là danh tướng bách chiến bách thắng.

Bạch Khởi cho quân đánh thua mấy trận, làm Triệu Quát đắc thắng chủ quan. Đợi triệu Triệu Quát tiến vào thế trận chuẩn bị trước, Bạch Khởi liền cho tinh binh đánh bọc hậu cắt đứt đường rút của quân Triệu, bao vây chặt rồi tiêu diệt toàn bộ 45 vạn quân Triệu.

Trận Trường Bình là trận đánh nổi tiếng bậc nhất thời chiến quốc. Thất bại này khiến nước Triệu suy yếu không bao giờ vực dậy như trước được nữa.

Tần muốn diệt Triệu

Thấy Triệu đã suy yếu, năm 258 TCN, quân Tần tiến đánh Kinh đô Hàm Đan của nước Triệu. Triệu phải nhờ Ngụy cứu mới thoát được.

Năm 247 TCN, Tần Thủy Hoàng lên ngôi Vua, mang hoài bão thu phục lục quốc thống nhất thiên hạ. Năm 234 TCN, nhà Tần cử viên tướng Hoàn Nghĩ đưa quân tiến đánh Bình Dương và Vũ Thành, 10 vạn quân Triệu tiếp tục bị tiêu diệt.

Lý Mục: Danh tướng đánh tan 10 vạn quân Hung Nô, 10 vạn quân Tần (P2)
Bản đồ thời chiến quốc năm 260 TCN. (Ảnh: Sholokhov, Benjamin Trovato, Wikipedia, CC BY-SA 3.0)

Năm sau, Hoàn Nghĩ lại đưa quân vượt Thái Hành sơn tấn công Xích Ly và Nghi An, nước Triệu lâm nguy. Triệu U Mục vương phải gọi Lý Mục đang ở phương bắc trở về, phong cho ông làm đại tướng quân, giao cho ông chỉ huy toàn quân chống Tần.

Lý Mục khiến 10 vạn quân Tần tử trận

Lý Mục cho Triệu Thông trấn giữ Kinh thành Hàm Đan, còn bản thân chặn quân Tần ở Phì Lũy. Ông nhận thấy quân Tần rất mạnh lại thắng liên tục nên sĩ khí đang hăng, nếu giao chiến rất khó thắng. Lý Mục bèn lệnh cho quân cố thủ trong trại tránh giao chiến, chờ cơ hội phản công.

Lý Mục lại chia quân thành từng nhóm nhỏ, ngày đêm luyện tập. Ông yêu thương tướng sĩ như con, được các tướng sĩ hết mực tôn kính. Binh tướng nhiều lần xin được xuất quân quyết chiến nhưng Lý Mục đều từ chối.

Nhuệ khí quân Tần dần dần suy giảm. Nhận thấy đánh lâu dài quân Tần sẽ bất lợi, Hoàn Nghĩ liền tìm cách nhử Lý Mục đưa quân ra. Nhưng Lý Mục là người có tâm đại nhẫn, dẫu quân Tần khiêu khích thế nào cũng không làm ông lay chuyển.

Hoàn Nghĩ liền chia quân ra đánh quân của Triệu Thông đang ở Phì Hạ. Kế hoạch của Hoàn Nghĩ là dụ quân Triệu Thông ra đánh rồi vây chặt, nhằm dụ Lý Mục phải xuất quân ra ngoài ứng cứu. Mục đích cuối cùng là tiêu diệt Lý Mục.

Trái với suy nghĩ của Hoàn Nghĩ, Lý Mục lợi dụng tâm lý chủ quan của quân Tần, lệnh cho quân Triệu chuẩn bị tấn công thẳng vào trại quân Tần ở Vu Phì chứ không đi cứu viện. Không chỉ vậy, Lý Mục còn lệnh cho Triệu Thông cứ thủ vững, khi nào thấy quân Tần rút đi thì đi theo nhưng không đánh mà phải đợi lệnh.

Lý Mục chia quân làm 3 cánh bất ngờ tấn công vào doanh trại quân Tần. Quân Tần trước giờ đã quen thấy quân Triệu phòng thủ nên không có sự chuẩn bị, nên bất ngờ không chống nổi, sĩ tốt đều tử trận, tàn quân bỏ chạy đến báo tin cho Hoàn Nghĩ.

Hoàn Nghĩ vội đưa quân về chiếm lại. Bấy giờ Lý Mục dàn quân chờ sẵn, Triệu Thông lại ở phía sau Hoàn Nghĩ. Quân của Lý Mục thường ngày đều tập luyện và nghỉ ngơi dưỡng sức, nay mới được giao chiến thì rất hăng. Kết quả Hoàn Nghĩ bị rơi vào gọng kìm, đại quân 10 vạn của Tần bị tiêu diệt. Hoàn Nghĩ bỏ chạy không dám về nước.

Triệu Vương vui sướng vì thắng trận, phong Lý Mục làm Vũ An Quân cùng thực ấp vạn hộ. Trong khi đó về phía nhà Tần, Tần Thủy Hoàng vẫn quyết diệt Triệu, cho rằng đây là nền tảng để thu phục lục quốc.

  • Còn nữa

Trần Hưng

Xem thêm:

Mời xem video: