Ngày nay trên thế giới có hàng vạn chuyến bay đến và đi, hơn nữa còn có rất nhiều máy bay tư nhân ở khắp nơi, số chuyến bay mỗi ngày là không thể thống kê hết. Nhưng mọi người có biết rằng vào năm 1987, có một cậu thanh niên 19 tuổi đã lái máy bay thẳng đến Moscow, sau khi máy bay hạ cánh xuống Quảng trường Đỏ đã khiến Bộ trưởng Quốc phòng cùng hơn 300 tướng lĩnh của Liên Xô bị cách chức. Vậy rốt cuộc đã xảy ra chuyện gì?

Cậu thanh niên 19 tuổi này tên là Mathias Rust, là một phi công trẻ nghiệp dư của Cộng hòa Liên bang Đức vào thời điểm đó và cũng là một người rất thích tìm kiếm sự mạo hiểm.

Chàng trai 19 tuổi lái máy bay đến Moscow, hơn 300 tướng Liên Xô bị cách chức
Ảnh chụp Mathias Rust vào năm 2012. (Ảnh: Udo Grimberg/Wikipedia/CC BY-SA 3.0)

Vào năm 1987, cậu thanh niên này chuẩn bị bay đến nơi được mệnh danh là có mạng lưới phòng không nghiêm ngặt nhất thế giới – Liên Xô. Vào thời điểm đó, chỉ trong một đoạn ngắn từ sông Elbe đến ngoại ô Moscow được lắp đặt hơn 700 radar cùng vô số tên lửa phòng không. Khi đó có những dự đoán rằng, với mạng lưới phòng không nghiêm ngặt như vậy, ngay cả một con ruồi cũng đừng hòng bay được đến Moscow.

Thế nhưng vào ngày 28/5/1987, chàng thanh niên 19 tuổi Mathias Rust đã lái một chiếc máy bay nhỏ xuất phát từ Hamburg thuộc Cộng hòa Liên bang Đức bay qua quần đảo Faroe đến Reykjavik thuộc Iceland. Sau đó lại tiếp tục bay ngang qua Na Uy đến Helsinki (Phần Lan), rồi cậu tắt thiết bị vô tuyến điện, cắt đứt liên lạc với phòng điều hành của sân bay Phần Lan và bay thẳng đến Moscow của Liên Xô. Trên đường bay đến nơi nổi tiếng với mạng lưới phòng không nghiêm ngặt là Liên Xô, Mathias Rust lại hoàn toàn không hề gặp phải bất kỳ chướng ngại nào và cứ thế bay thẳng đến bầu trời Quảng đường Đỏ ở Moscow.

Chàng trai 19 tuổi lái máy bay đến Moscow, hơn 300 tướng Liên Xô bị cách chức
Máy bay của Mathias Rust tiến đến Quảng trường Đỏ khi đó. (Ảnh: Rarehistoticalphotos)

Ngày hôm đó là Lễ kỷ niệm Quân đội Biên phòng của Liên Xô, tại Quảng trường Đỏ có rất nhiều người tham gia hoạt động được tổ chức ở đó. Sau khi Mathias lượn vài vòng trên bầu trời Quảng đường Đỏ, anh đáp xuống Vasilevsky Spusk bên cạnh quảng trường, gần cung điện Kremlin – trung tâm của thủ đô Moscow. Khi ấy người dân Moscow còn nghĩ đó là tiết mục biểu diễn chúc mừng, lúc Mathias đáp xuống, mọi người còn thi nhau đến chụp ảnh cùng anh. Nhưng vài phút sau, quân đội Liên Xô đã đến áp giải anh đi. Tòa án Liên Xô cũ đã kết án Mathias 4 năm tù giam. Một năm sau, nhờ sự can thiệp ngoại giao, anh Mathias được bảo lãnh ra ngoài, cha mẹ đón anh về Cộng hòa Liên bang Đức.

duong bay 1
Đường bay của Mathias Rust. (Ảnh: Alexrk2/Wikipedia/CC BY-SA 3.0)

Sự kiện Quảng trường Đỏ này đã khiến cho mạng lưới phòng không nghiêm ngặt nhất mà Liên Xô xây dựng trở thành trò cười đối với quốc tế. Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Liên Xô khi đó – Chỉ huy Sergei Sokolov cùng Tư lệnh Lực lượng Phòng không Liên Xô Alexander Koldunov và khoảng 300 tướng có liên quan trong vụ việc bị cách chức điều tra, trong đó có rất nhiều người đều là tướng cấp cao trong quân đội như Thượng tướng, Trung tướng v.v…

Chàng trai 19 tuổi lái máy bay đến Moscow, hơn 300 tướng Liên Xô bị cách chức
Chàng thanh niên 19 tuổi Mathias Rust lái máy bay trực thăng đến Moscow, chiếc máy bay mà anh lái đi đó hiện được trưng bày tại Viện bảo tàng công nghệ Đức ở Berlin. (Ảnh: Andrey Belenko/Wikipedia/CC BY2.0)

Sau sự kiện trên, Liên Xô đã đưa ra lời giải thích về việc vì sao lại không ngăn cản máy bay của Mathias Rust:

Một là, vào năm 1983, Liên Xô đã bắn rơi một chiếc máy bay dân dụng của Hàn Quốc, gây thiệt hại lớn về người, khiến cho Liên Xô bị quốc tế lên án. Vì vậy, kể từ đó Liên Xô đã ra lệnh không được tùy tiện bắn các máy bay dân dụng, vậy nên họ đã không có bất cứ hành động nào đối với máy bay của Mathias Rust.

Thứ hai, họ đã phát hiện khi Mathias bay vào không phận và đã dùng tiếng Nga, tiếng Anh và tiếng Đức để cảnh báo, nhưng Mathias Rust không hề đáp lại.

Thứ ba, khi đó Moscow đã tắt hệ thống tự động kiểm soát mạng lưới phòng không nên Mathias Rust mới có thể thuận lợi bay vào không phận và hạ cánh ở Quảng trường Đỏ.

Dù rốt cuộc là nguyên nhân gì thì sự kiện nhỏ này cũng là một đòn mạnh đối với quân đội Liên Xô, hơn 300 tướng lĩnh bị cách chức quả thật là một sự chấn động lớn. Theo lời kể của Thượng tướng không quân Klaskovski được ghi lại trong sách “Lật lại những trang hồ sơ mật”, Tổng Bí thư Gorbachev đã nhân cơ hội này thanh trừng các tướng lĩnh quân đội có ý chống đối lại công cuộc cải tổ của ông ta.

Thanh Long

Xem thêm: