Tác giả và nhà nghiên cứu người Mỹ Dan Buettner đã hợp tác với các chuyên gia hàng đầu của National Geographic để tìm kiếm các khu vực địa lý nơi mọi người được chứng minh là sống thọ hơn và khỏe mạnh hơn. Khu vực đó được gọi là Blue Zones.

Dan Buettner Blog
Dan Buettner

Những khu vực Blue Zones là Ikaria – một hòn đảo của Hy Lạp, Okinawa – một hòn đảo ở Nhật, vùng Barbagia ở Sardinia của Ý, Loma Linda – một thành phố nhỏ ở California và bán đảo Nicoya của Costa Rica. Theo Buettner, người dân sống ở khu vực này liên tục ăn theo chế độ ăn uống lành mạnh, di chuyển khoảng 20 phút một lần trong mỗi ngày và luôn nhiệt tình giúp đỡ lẫn nhau. Ở Nhật Bản, họ gọi là ‘ikigai’, ở Costa Rica là ‘plan de vida’. Các từ theo nghĩa đen tương ứng là ‘lý do để sống’ và ‘kế hoạch cuộc sống’. Cả hai khái niệm này giúp cư dân của Blue Zones cảm thấy có lý do để thức dậy và làm những gì cần làm mỗi sáng. Trong Blue Zones, mọi người thành lập các nhóm xã hội nhỏ để giúp nhau vượt qua mọi khó khăn cuộc sống. Họ sống thành gia đình 5 người trở lên, chia sẻ đồ ăn, hỗ trợ lẫn nhau bất cứ lúc nào.

Ikaria – một hòn đảo của Hy Lạp thuộc khu vực sống thọ Blue Zone
Ikaria – một hòn đảo của Hy Lạp thuộc khu vực sống thọ Blue Zone (Ảnh: Shutterstock)

Tuy vậy, ông nhấn mạnh rằng người dân ở Blue Zones không cố khép mình vào lề lối kỉ luật nghiêm khắc, cũng không có thể chất tốt hơn người bình thường, họ chỉ đơn giản là sống cuộc sống hạnh phúc và tuổi thọ tự khắc được kéo dài. Căng thẳng là một phần của cuộc sống nhưng những người sống đến 100 tuổi ở Blue Zones có các thói quen giảm căng thẳng trong cuộc sống thường ngày của họ. Những người theo đạo Cơ Đốc thì cầu nguyện, những người Ikaria thì chợp mắt một lát, và người Sardinia thì tổ chức Happy Hour.

Okinawa – một hòn đảo ở Nhật thuộc khu vực sống thọ Blue Zone
Okinawa – một hòn đảo ở Nhật thuộc khu vực sống thọ Blue Zone (Ảnh: Shutterstock)

Buettner đã bắt chước mô hình Blue Zones rồi áp dụng vào vùng nông thôn Minnesota. Kết quả là người dân ở đó giảm được bốn tấn chất béo. Cụ thể, năm 2009, ông thí điểm Blue Zones đầu tiên tại Albert Lea (thị trấn khoảng 18.000 người), Minnesota. “Nếu bạn muốn sống lâu hơn và khỏe mạnh hơn, đừng cố gắng thay đổi hành vi của mình, vì điều đó không bao giờ tồn tại lâu dài” – ông nói – “Hãy suy nghĩ về việc thay đổi môi trường của bạn”. Họ xây dựng thêm 10 dặm vỉa hè và đường đi xe đạp. Các doanh nghiệp địa phương bắt đầu cung cấp các loại thực phẩm xanh, sạch. Mọi người bắt đầu thói quen đi bộ theo nhóm, kết quả là họ đã cùng nhau giảm 4 tấn trọng lượng (trung bình 2,6 pound mỗi người). Tỷ lệ hút thuốc giảm 4% trong 5 năm đầu tiên của dự án. Al Brooks, thành viên hội đồng thành phố Albert Lea cho biết: “Cách đây 4 năm, tôi có mức cholesterol huyết áp cao. Từ khi thành phố được thiết kế thành Blue Zones, tôi bắt đầu đi bộ 2,5 dặm một ngày. Giờ cholesterol của tôi thấp hơn, huyết áp 116/70 và giảm được 15 pound”.

Barbagia ở Sardinia của Ý thuộc khu vực sống thọ Blue Zone
Barbagia ở Sardinia của Ý thuộc khu vực sống thọ Blue Zone (Ảnh: Shutterstock)

Thành phố Fort Worth, Texas, đã giảm 6% tỷ lệ hút thuốc sau khi hợp tác với Buettner vào năm 2013. Fort Worth hiện tiết kiệm được khoảng 268 triệu đô la hàng năm do chỉ với việc cắt giảm thuốc lá. Chưa kể hàng chục triệu đô la chi phí chăm sóc sức khỏe khác được tiết kiệm nhờ các chương trình lấy cảm hứng từ Blue Zones trong thành phố.

Đi bộ và bỏ thuốc lá tốt cho sức khỏe, nhưng bạn đừng quên rằng thay đổi thói quen ăn uống cũng rất quan trọng. Cư dân Blue Zones yêu thích rau, đậu, thảo mộc, dầu tự nhiên. Rõ ràng các loại thực phẩm này trùng khớp với những loại chuyên gia dinh dưỡng luôn khuyến nghị. Buettner cũng phát hành một cuốn sách mang tên ‘Blue Zones Kitchen’ chứa đầy các công thức nấu ăn từ 5 vùng thuộc Blue Zones. Theo đó, ông gợi ý xây dựng chế độ ăn kiêng bằng thực vật, nhiều carbohydrate phức tạp (như đậu và ngũ cốc nguyên hạt). Nhu cầu rượu vang vừa phải nhưng thường xuyên (cùng bạn bè và/hoặc đồ ăn) là một phần trong lối sống ở Blue Zones. Những người dân ở Blue Zones sẽ ngừng ăn khi họ cảm thấy đã no 80% và chỉ ăn một bữa nhỏ vào đầu buổi tối.

Nicoya của Costa Rica thuộc khu vực sống thọ Blue Zone
Nicoya của Costa Rica thuộc khu vực sống thọ Blue Zone (Ảnh: Shutterstock)

Tuy vậy, ông khuyên mọi người không cần cố học theo sách, hãy chọn những thứ khiến mình thấy hạnh phúc và muốn làm. Muốn duy trì cuộc sống khỏe mạnh và dài lâu, chúng ta phải thay đổi thói quen ăn uống, vận động, lối sống từ trong tiềm thức. Hãy biến những ‘sự lựa chọn lành mạnh là sự lựa chọn dễ dàng’ (the healthy choice the easy choice).

Minh Minh

Xem thêm