Tiến sĩ Paul Burton, Giám đốc Y tế của hãng sản xuất vắc-xin Moderna, đã lên tiếng cảnh báo rằng một biến thể mới nguy hiểm hơn có thể được tạo ra nếu Omicron và Delta lây nhiễm cùng lúc cho một người nào đó.

biến thể mới
(Ảnh minh họa: Par guteksk7/Shutterstock)

Sự lây lan COVID-19 thường chỉ liên quan đến một chủng virus đột biến, nhưng trong một số trường hợp vô cùng hiếm gặp, hai chủng virus có thể tấn công con người cùng một lúc. Nếu 2 chủng virus cùng lây nhiễm vào một tế bào, chúng có thể hoán đổi DNA và kết hợp với nhau để tạo ra một phiên bản virus corona (gây bệnh COVID-19) mới.

Ông Paul Burton cảnh báo số ca nhiễm Omicron và Delta đang lưu hành ở Anh có thể khiến kịch bản này xảy ra với khả năng cao. Ông nói với các nghị sĩ trong Ủy ban Khoa học và Công nghệ rằng “chắc chắn” virus có thể hoán đổi gen và kích hoạt một biến thể thậm chí còn nguy hiểm hơn.

Các nhà nghiên cứu đã cảnh báo về sự việc trên, được gọi là“sự kiện tái tổ hợp (recombination events)”, có thể xảy ra nhưng cần có điều kiện cụ thể và sự trùng hợp của hầu hết các tình huống không thể kiểm soát được.

Trên thực tế, chỉ có 3 biến thể COVID-19 được tạo ra bởi virus hoán đổi gen từng được ghi nhận. Thay vào đó, virus chủ yếu dựa vào các đột biến ngẫu nhiên để tạo ra nhiều biến thể hơn.

Omicron đã trở thành biến thể thống trị ở London chỉ 2 tuần sau khi được phát hiện tại Anh. Các chuyên gia dự đoán nó sẽ trở thành chủng chính vào năm 2022.

“Trước đó, đã có một số bài báo xuất bản từ Nam Phi về những người bị suy giảm miễn dịch có thể chứa cả 2 loại virus. Điều này cũng có thể xảy ra ở Anh, đặc biệt là với số lượng ca nhiễm mà chúng tôi hiện đang chứng kiến”, ông Burton cho biết, đồng thời nói thêm rằng điều này “chắc chắn có thể” dẫn đến một biến thể nguy hiểm hơn.

Theo các nhà khoa học, phần lớn các khu vực đều có biến thể thống trị, tuy nhiên, việc bị nhiễm 2 chủng cùng một lúc là điều khó xảy ra. Đối với những người khỏe mạnh, họ ước tính rằng chỉ có khoảng 2 tuần để một người có thể phát triển khả năng miễn dịch và loại bỏ thành công biến thể virus đầu tiên trước khi kích hoạt một biến thể mới.

Dẫu vậy, các đợt bùng dịch mạnh và không được kiểm soát như ở Anh và Mỹ vào mùa đông năm 2020 sẽ làm gia tăng nguy cơ xảy ra “sự kiện tái tổ hợp” đơn giản vì số lượng ca nhiễm bệnh cao hơn.

Các nhà khoa học cho rằng 2 biến thể virus có thể hoán đổi gen, nhưng điều đó rất khó có khả năng xảy ra. Đã có 3 biến thể virus được tạo ra bởi sự kết hợp của 2 chủng khác nhau, nhưng chưa có trường hợp nào dẫn đến một đợt bùng phát dịch lớn, hoặc dẫn đến sự xuất hiện của một biến thể mới nguy hiểm hơn.

Trong một trường hợp, “sự kiện tái tổ hợp” đã xảy ra ở Anh khi biến thể Alpha hợp nhất với B.1.177, chủng xuất hiện lần đầu ở Tây Ban Nha vào cuối tháng 1. Đã có 44 trường hợp nhiễm biến thể này trước khi nó biến mất.

Các nhà khoa học ở California (Mỹ) cho biết họ đã xác định được một biến thể tái tổ hợp khác vào đầu tháng 2, khi chủng Kent kết hợp với B.1.429, được phát hiện lần đầu tiên trong khu vực. Biến chủng mới này cũng gây ra rất ít ca nhiễm và nhanh chóng biến mất sau đó.

Virus chủ yếu dựa vào các đột biến ngẫu nhiên để phát triển các biến thể mới. Điều này xảy ra khi virus tạo ra các bản sao của chính nó và các lỗi xuất hiện trong gen. Trong hầu hết các trường hợp, những đột biến này tỏ ra vô hại, nhưng đôi khi chúng có thể tạo ra một chủng virus dễ lây lan hơn hoặc có khả năng lẩn tránh vắc-xin cao hơn.

Tính đến nay, Anh đã ghi nhận 4.713 trường hợp nhiễm biến thể Omicron và chủng này chiếm khoảng 1/5 số ca mắc COVID-19 trên toàn đất nước.

Theo Daily Mail,

Phan Anh

Xem thêm: