Elon Musk đã đạt được một thỏa thuận với Ủy ban chứng khoán Hoa Kỳ (SEC) sau khi bị cáo buộc lừa đảo trong lĩnh vực chứng khoán.

elon musk xoa facebook
Ông Elon Musk, CEO và chủ tịch của hãng sản xuất xe hơi Tesla (ảnh: Bill Pugliano/Getty Images)

Trong 45 ngày tới, ông Musk sẽ phải rời khỏi bị trí chủ tịch của hãng Tesla và không thể quay lại vai trò này trong 3 năm tiếp theo. Tuy nhiên, ông vẫn sẽ tiếp tục vai trò CEO của công ty. Ngoài ra, công ty Tesla cũng bị cáo buộc “thất bại trong việc kiểm soát tiết lộ thông tin và quy trình rà soát Tweet của ông Musk” – một vấn đề mà công ty đã nhanh chóng chấp nhận nộp phạt.

Vào tháng 8, ông Musk đăng trên Twitter dự tính sẽ đưa Tesla thành công ty tư nhân và “tiền nong đã được đảm bảo” với mức giá 420 USD/cổ phần. Kết quả là giá của cổ phiếu Tesla đã tăng đáng kể, sau đó rớt mạnh khi người ta nhận ra chẳng có nguồn vốn nào như vậy cả – và cũng ít có khả năng Tesla sẽ trở thành công ty tư nhân như ông Musk đã nói.

Sau đó, Ủy ban SEC đã nhận được vô số khiếu nại từ các nhà đầu tư, cả bên mua và bán, những người đã mất tiền vì vài dòng tweet của ông Musk. Ủy ban đã nhanh chóng điều tra và đề xuất một số tiền phạt với Musk nhưng ông đã từ chối, sau đó SEC kiện ông vì tội lừa đảo.

>> Vị doanh nhân đánh mất 1 tỷ đô la chỉ vì câu nói đùa trong 10 giây

Nếu vụ việc bị đưa ra tòa, SEC chắc chắn sẽ thắng, hậu quả cho ông Musk có thể sẽ lớn hơn nhiều. SEC có khả năng cấm ông giữ chức giám đốc hay quản lý của bất kỳ công ty niêm yết nào.

Ông Musk và hãng Tesla mỗi bên đều phải trả 20 triệu USD tiền phạt, sẽ dùng để bồi thường cho những nhà đầu tư bị thiệt hại. Ông Musk chấp nhận số tiền với SEC “mà không cần phải thừa nhận và phủ nhận cáo buộc của khiếu nại,” một văn bản của tòa án cho biết.

Cổ phiếu của hãng xe điện lập tức giảm 13% tại phiên giao dịch mở rộng ngày thứ Năm 27/9. Giá trị của nó đã rớt 30% kể từ thời điểm cao nhất trong 52 tuần gần nhất là 384,46 đô la/cổ phiếu.

“Tại Ủy ban, chúng tôi coi lợi ích của những nhà đầu tư đại chúng là trên hết, và trong vấn đề sai phạm, chúng tôi tìm cách phục vụ lợi ích đó tới mức cao nhất có thể trong khi bù đắp và ngăn chặn sai phạm,” Chủ tịch SEC, ông Jay Clayton, viết trong một thông cáo.

Ngoài tổng cộng 40 triệu USD đóng phạt, Tesla sẽ phải tăng sự độc lập của ban giám đốc, thêm vào 2 giám đốc không có liên quan tới ông Musk. Hãng cũng sẽ phải “ghì cương” việc dùng mạng xã hội của vị CEO nổi tiếng, đưa ra “kiểm soát và quy trình giám sát việc truyền thông của ông Musk.”

Ông Musk từng gọi những cáo buộc này là “phi lý” và nói sẽ “không bao giờ làm tổn hại” đến sự trong sạch của mình.

Những hành động phi lý của SEC khiến tôi rất buồn và thất vọng,” Musk nói trong một tuyên bố gửi đến hãng tin CNBC. “Tôi luôn luôn hành động vì lợi ích cao nhất của sự thật, sự minh bạch và của nhà đầu tư. Trong sạch là giá trị quan trọng nhất trong cuộc đời tôi và sự thật sẽ chứng minh tôi không bao giờ làm tổn hại đến nó vì bất cứ giá nào.”

Musk sau đó đã giải thích rằng ông đang thảo luận với một quỹ đầu tư thịnh vượng của Ả-rập Xê-út và cảm thấy tự tin rằng nguồn cấp vốn sẽ chấp nhận mức giá mà ông đề xuất là 420 đôla/cổ phiếu.

Đơn kiện của SEC có viết:

Musk biết rằng ông ta

(1) chưa chấp thuận bất kỳ điều khoản nào của thương vụ chuyển sang sở hữu tư nhân với Quỹ kể trên hay với bất kỳ nguồn cấp vốn nào khác;

(2) không hề có những trao đổi thiết thực nào với những đại diện của Quỹ kể trên ngoài cuộc gặp kéo dài từ 30-45 phút với họ ngày 31/7;

(3) chưa bao giờ thảo luận về thương vụ chuyển sang sở hữu tư nhân ở  mức giá 420 đô la với bất kỳ nguồn cấp vốn tiềm năng nào;

(4) chưa liên hệ với bất kỳ nhà đầu tư chiến lược tiềm năng nào để đánh giá sự quan tâm của họ trong việc tham gia vào một thương vụ chuyển sang sở hữu tư nhân;

(5) chưa liên hệ với những cổ đông hiện hữu của Tesla để đánh giá lợi ích của họ trong việc duy trì đầu tư vào Tesla dưới hình thức một công ty tư nhân;

(6) chưa chính thức thuê bất kỳ một đơn vị tư vấn pháp lý hay tài chính nào để hỗ trợ việc chuyển sang sở hữu tư nhân;

(7) chưa quyết định xem liệu các nhà đầu tư nhỏ lẻ có được tiếp tục đầu tư vào Tesla dưới hình thức một công ty tư nhân;

(8) chưa quyết định liệu có hạn chế nào với những khoản nắm giữ không thể chuyển thành tiền của các nhà đầu tư tổ chức hay không;

(9) chưa quyết định xem liệu sự chấp thuận của nhà điều hành có cần thiết hay không hay những điều kiện/yêu cầu của họ có được thỏa mãn hay không.

Đơn kiện cũng cáo buộc Musk đưa ra đoạn tweet trên mà không tham vấn các lãnh đạo khác của Tesla.

Vào lúc 1h chiều giờ miền Đông, khoảng 12 phút sau khi Musk gửi đoạn tweet nói, “Đang xem xét việc chuyển Tesla thành sở hữu tư nhân ở mức giá 420$. Tiền nong đã thu xếp đảm bảo,” chính trưởng bộ phận Quan hệ Nhà Đầu tư của Tesla đã gửi một tin nhắn tới quản lý trưởng của Musk và hỏi “Liệu đoạn tweet kia có hợp pháp hay không?” đơn kiện viết.

Trưởng bộ phận quan hệ nhà đầu tư của Tesla sau đó nói với một nhà phân tích rằng ông ấy không hề biết liệu cam kết cấp vốn này là văn bản hay nói miệng, đơn kiện viết:

Sau khi trưởng bộ phận Quan hệ Nhà Đầu tư của Tesla nhận được một yêu cầu khác từ một nhà nghiên cứu phân tích thuộc một ngân hàng đầu tư vào lúc 7:20 chiều giờ miền Đông, ông ấy hỏi liệu nhà phân tích đã đọc “thông báo chính thức trên blog của Tesla về chủ đề này chưa.” Nhà phân tích trả lời, “Tôi đã đọc rồi. Nhưng không có đề cập đến việc cấp vốn?” Trưởng bộ phận trả lời, “Đoạn tweet đầu tiên chỉ nói đơn giản rằng ‘Tiền nong đã được đảm bảo’ có nghĩa là đã có một lời đề nghị chắc chắn rồi. Elon không tiết lộ chi tiết người mua là ai.” Nhà phân tích sau đó hỏi, “Đề nghị chắc chắn ở đây là một văn bản cam kết hay chỉ là một sự nhất trí bằng miệng?” Trưởng bộ phận đáp, “Tôi thực sự không biết, nhưng tôi đoán rằng khi chúng tôi công bố toàn bộ sự việc ra công chúng, lời đề nghị sẽ là chắc chắn.”

Musk nói trong một cuộc phỏng vấn với tờ The New York Times rằng ông tính ra giá 420 đô la bằng cách làm tròn lên một đơn vị từ giá ở thời điểm hiện tại cộng với 20%.

Theo Musk, ông ta tính ra giá 420 đôla/cổ dựa trên tỷ lệ 20% trên giá đóng cửa của cổ phiếu ngày hôm đó vì ông ta nghĩ rằng 20% là ‘tỷ lệ tiêu chuẩn’ trong những thương vụ chuyển sang sở hữu tư nhân,” SEC cáo buộc trong đơn kiện. “Kết quả tính ra là 419 đôla, và Musk nói rằng ông ấy đã làm tròn con số lên 420 đô vì ông ta gần đây mới được biết về tầm quan trọng của con số này (420) trong văn hóa cần sa và nghĩ rằng bạn gái của mình ‘sẽ cám thấy thú vị, như thế thừa nhận rằng đây không phải là một lý do hợp lý để xác định một cái giá.’”

Nhiều giờ sau đoạn tweet đầu tiên, Musk tiếp tục xác nhận về lời đề nghị này trong những đoạn tweet sau đó. SEC, trong đơn kiện của mình, tiếp tục dẫn chứng những đoạn tweet sau là những phát biểu lừa đảo.

Musk cũng đã không thông báo cho nhà điều hành về kế hoạch chuyển công ty sang sở hữu tư nhân của mình, đơn kiện cho biết.

Ban giám đốc của Tesla ban đầu thành lập một ủy ban đặc biệt để đánh giá lời đề nghị chuyển sang tư nhân kia, và Musk nói rằng ông ấy đã thuê những chuyên gia tư vấn tài chính để hỗ trợ kế hoạch này. Musk cuối cùng tuyên bố hủy bỏ kế hoạch tư nhân hóa vào ngày 24/8.

Tesla thông báo đầu tháng 9 rằng Bộ Tư Pháp cũng đang điều tra đoạn tweet ngày 7/8.

Cáo buộc của SEC chống lại Musk nói rằng nhà điều hành muốn vị CEO phải bị hạn chế, nếu không muốn nói là bị cấm hẳn, John Gavin, CEO của Probes Reporter, một công ty tình báo kinh doanh chuyên tập trung vào các vụ điều tra chưa được tiết lộ của SEC và việc thi hành án với các công ty đại chúng cho biết.

Gavin chỉ ra rằng SolarCity, công ty do Tesla sở hữu cũng đã bị SEC điều tra nhiều lần nhưng chưa từng bao giờ tiết lộ cho cổ đông – thậm chí ngay cả trước khi SolarCity được Tesla mua lại năm 2016 với giá 2,6 tỷ đôla.

Nghiên cứu vụ việc này, các bạn sẽ thấy SEC kết luận rằng Elon Musk có nhiều người theo dõi, nhận được sự tin tưởng của công chúng và vì vậy có trách nhiệm,” Gavin nói. “Những gì ông ấy nói ra trước công chúng là có ảnh hưởng. Và ông ta đã vô trách nhiệm.”

Theo ArsTechnica,
Sơn Vũ