Khoa học hiện đại ngày càng phát triển, y học ngày càng được chú trọng đầu tư và nghiên cứu, tuy nhiên thực tế bệnh tật lại cũng ngày càng gia tăng. Vậy nguồn gốc của bệnh tật thực chất là từ đâu? Cuốn sách y học nổi tiếng “Hoàng đế nội kinh” đã tổng kết theo 5 điểm chung.

shutterstock 1734088622
(Ảnh minh họa: Shutterstock)

Sách “Hoàng đế nội kinh” viết: “Phu bách bệnh chi thủy sinh giả, tất khởi vu táo thấp, hàn thử, phong vũ, âm dương, hỉ nộ, ẩm thực, cư xử”. Tức là, nguyên nhân đầu tiên sinh ra mọi loại bệnh tật bắt đầu ở táo (khô), thấp (ẩm ướt), hàn (lạnh), thử (nóng), vũ (mưa), phong (gió), âm dương bất hòa, vui buồn tức giận và chỗ ở.

Cũng nói: “Bách bệnh sinh vu khí, nộ tắc khí thượng, hỉ tắc khí hoãn, bi tắc khí tiêu, khủng tắc khí hạ, kinh tắc khí loạn, tư tắc khí kết”. Nghĩa là bách bệnh của con người đều sinh ra bởi khí, phẫn nộ thì khí mạnh, vui thì khí chậm, đau buồn thì khí tiêu tan, sợ thì khí hạ thấp, kinh hãi thì khí loạn.

Những lời này đã nói tận nguồn gốc mọi bệnh tật của con người.

Bệnh sinh từ thời tiết: Đề phòng khi sử dụng các loại máy điều hòa

“Sinh vu phong hàn thử thấp táo hỏa”, chính là chỉ các tác nhân khí hậu bên ngoài sản sinh ra bệnh tật.

Trong quá khứ, “Phong, Hàn, Thử, Thấp, Táo, Hỏa” hoàn toàn là tự nhiên, nhưng trong thời hiện đại, các nhân tố tự nhiên này hoàn toàn có thể được tạo ra bởi công cụ hiện đại như quạt gió (tạo ra phong), máy điều hòa, máy lạnh (tạo ra hàn, táo), máy sưởi (sinh ra hỏa)… Vì vậy hiện nay có yếu tố tự nhiên cũng như yếu tố nhân tạo, nhiều bệnh tật là được sinh ra trong môi trường máy lạnh.

Khi trời nóng, năng lượng dương tỏa ra, sẽ làm bộc phát tính lạnh trong cơ thể. Bởi vì người ta ăn ngũ cốc hoa màu, môi trường không phải lúc nào cũng lý tưởng, cho nên trong cơ thể sẽ có âm hàn, cần phải nhờ vào sức nóng của mùa hè để tỏa ra ngoài. Vào mùa hè, lỗ chân lông của chúng ta đều mở ra thông thoáng hơn bình thường, cần phải sinh hoạt và tập thể dục hợp lý để cơ thể tiết mồ hôi vì như vậy sẽ loại trừ nhiều bệnh tật tiềm ẩn. 

Trong cuốn “Hoàng đế nội kinh” có nói rằng: Ba tháng hè là “vô yếm vu nhật” (chẳng chán ghét mặt trời), ý muốn nói rằng vào mùa hè nóng nực, chúng ta cũng không nên khó chịu với ánh nắng mặt trời. Cái này gọi là âm hàn “thuận theo” thời tiết mà tỏa ra, tốt cho sức khỏe.

Nhưng bây giờ nhiều người sử dụng điều hòa với nhiệt độ rất thấp, làm cho thân nhiệt cũng trở nên rất thấp, vậy thì dương khí sẽ đi theo hướng nào? Dương khí hướng vào bên trong, đây gọi là “nghịch lại”, sẽ dẫn đến tai họa, lắm loại bệnh tật cũng vì thế mà sinh ra.

Bệnh sinh ra từ âm dương: Vợ chồng hòa thuận là điều rất quan trọng

Đông y cho rằng nam là dương, nữ là âm. Tại sao “Hoàng đế nội kinh” nói rằng bệnh sinh từ âm dương? Âm Dương phân cực đối lập nhất là ở nam và nữ. Mối quan hệ lớn nhất giữa nam và nữ là gì? Chính là hôn nhân, rất nhiều bệnh tật cũng từ cuộc sống hôn nhân mà sinh ra.

Theo Y học cổ truyền: “Âm bình dương bí, tinh thần nãi trì; âm dương ly tuyệt, tinh khí nãi tuyệt”, nghĩa là, âm bình dương kín, tinh thần mới yên ổn, âm dương tách rời nhau thì sinh khí cũng hết tận. Do đó, để âm dương hài hòa, thì vợ chồng cần hòa hợp. Nếu sự hài hòa này mất đi, cơ thể sẽ sinh ra bệnh tật. Đây là triết lý sống nơi nhân thế trong quan điểm y học cổ truyền. Thực tế hiện nay có quá nhiều cặp vợ chồng thường xuyên cãi vã,  phàn nàn, ghen tuông, soi mói lẫn nhau, không những không tạo cảm giác quan tâm nhau mà còn sinh ra oán giận giữa hai người, đây chính là vợ chồng không hòa hợp, âm dương không hài hòa.

“Bệnh sinh từ âm dương” trong “Hoàng đế Nội kinh chính là nói vợ chồng không hòa thuận, âm dương không hài hòa, âm dương xung khắc sẽ sinh ra bệnh tật. Những đứa trẻ sinh ra và trưởng thành trong mái nhà âm dương xung khắc, không hòa hợp, cũng sẽ gặp nhiều trắc trở và bệnh tật có thể lặp đi lặp lại không thuyên giảm.

Bệnh sinh ra từ hỷ nộ: Cảm xúc là chìa khóa của sức khỏe

“Bệnh sinh ra từ hỷ nộ”, chính là bệnh sinh ra từ tình chí, tình chí này có ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe. Vậy hiểu tình chí như thế nào? “Thiên hữu ngũ hành ngự ngũ vị, dĩ sinh hàn thử táo thấp phong; nhân hữu ngũ tàng hóa ngũ khí, dĩ sinh hỉ nộ bi tư khủng.”

Tức là, “Tự nhiên có ngũ hành cai trị ngũ vị, từ đó sinh ra hàn (lạnh), thử (lạnh), táo (khô), thấp (ẩm), phong (gió); con người cũng tương tự, có ngũ tạng tương ứng với ngũ hành, từ đó mà sinh ra hỉ (vui), nộ (giận), bi (buồn), tư (lo nghĩ) và khủng (sợ hãi)”.

Tại sao mọi người phải thuận theo  âm dương? Vì con người và trời đất là một chỉnh thể, tình chí cũng giống như lục khí của trời đất là “Phong, Hàn, Thử, Thấp, Táo, Hỏa”, nên tình chí quá ít hay quá nhiều đều sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe.  “Hàn, thử, táo, thấp, phong”  là ngũ hành bên ngoài, có thể sinh bệnh; “hỉ , nộ, bi, tư, khủng”  là ngũ hành bên trong, cũng có thể gây bệnh.

Có một thuyết rất quan trọng của Vương Thiện Nhân, nghiên cứu mối quan hệ giữa tình chí, tâm tính, tâm lý hành vi và bệnh tật của chúng ta. Tâm lý hành vi của chúng ta ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe. Ít nhất 50% bệnh tật là do tâm lý hành vi không lành mạnh. Ông tóm tắt tâm lý hành vi không lành mạnh thành :

  • Thứ nhất: Oán, oán trách
  • Thứ hai: Hận, chán ghét. 
  • Thứ ba: Não, buồn bực
  • Thứ tư: Nộ, dễ nổi nóng. 
  • Thứ năm: Phiền, phiền não.

Oán”, oán hận người khác sẽ làm tổn thương “tâm”, hệ thống tuần hoàn của bệnh tật có quan hệ rất lớn với oán hận. “Não”, nổi cáu làm tổn thương “phế”, hệ hô hấp và phổi. “Nộ”, nóng giận làm tổn thương hệ “can”, gan và túi mật liên hệ với các loại cảm giác nóng giận, trầm uất… Tai biến mạch máu não cũng thuộc hệ thống can trong y học Trung Quốc. 

Khi cảm thấy “phiền”, phiền não, phụ nữ thường nói “buồn chết người”, cảm xúc theo hướng này, sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến thận. 

Bệnh sinh từ chế độ ăn uống: Đồ uống lạnh sẽ tổn thương dương khí

Chế độ ăn bao gồm vấn đề ăn uống và vấn đề uống rượu, đặc biệt uống rượu bia là ảnh hưởng xấu nhất cho cơ thể.

Kể cả “hàn ôn vô tiết” (nóng lạnh không hài hòa), ăn nhiều đồ sống, lạnh, đông lạnh đều không tốt. Đặc biệt thức ăn đông lạnh thời bây giờ có thể làm tổn hại khí dương của con người. Dương khí quả thực rất trọng yếu với cuộc sống, đừng dễ dàng làm tổn thương nó.

Còn lại là vấn đề ăn thịt và ăn chay. Động vật ăn thịt có răng nhọn và sắc, động vật ăn chay có răng dẹt, chúng ta có 28 răng dẹt và 4 răng sắc nên ăn chay nhiều hơn và ít thịt hơn.

Bệnh sinh ra từ nơi ở: Giấc ngủ là để dưỡng mệnh

Nhà ở ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe, ngôi nhà mà chúng ta đang sống thực chất là phong thủy. Phong thủy và Trung y đều dựa trên nguyên lý giống nhau, đều nghiên cứu dựa vào ngũ hành. Thân thể con người chính là ngũ hành, nơi ở là môi trường sống, nếu sự phối hợp âm dương này không hài hòa, ngũ hành không tương sinh thì sẽ ảnh hưởng đến con người sống trong đó.

Giấc ngủ rất quan trọng, giấc ngủ trong cuộc sống thực chất là một quá trình bổ sung dương khí. Có nhiều con đường dẫn đến tổn hao dương khí, như đi lại, cử động, suy nghĩ… nhưng có rất ít cách để bổ sung trở lại, hầu như chỉ dựa vào giấc ngủ. Ngủ gần như là cách duy nhất để nuôi dưỡng dương khí, tức là cách duy nhất để nuôi dưỡng sinh mệnh. 

Một trong những “bảo bối” kỳ diệu để bảo toàn sức khỏe là đi ngủ sớm. Giờ giấc đi ngủ cũng rất quan trọng, Khi ngủ mới có thể hồi phục, bổ sung năng lượng tinh thần, sự linh hoạt… Chỉ khi ngủ dương khí mới có thể được bù đắp đầy đủ.

Y học Trung Quốc nói rằng thận chịu trách nhiệm về xương, xương tạo ra tủy và tủy tạo ra máu, hệ thống tạo máu nằm trong hệ thống tủy xương, và tủy xương chịu ảnh hưởng quyết định bởi thận. Thận hoạt động khi nào? Vào mùa đông, một ngày từ 9 giờ tối đến 3 giờ sáng, chính là thời điểm tạo máu. Thận chỉ làm nhiệm vụ khi cơ thể con người được nghỉ ngơi và ngủ, vì vậy bạn nên ngủ trong khoảng thời gian này, sau khi ngủ thì thận có thể điều tiết hoạt động của xương, sinh tủy, sinh huyết, bổ dương khí. Nếu bạn không ngủ vào thời điểm này và bỏ lỡ nó, sẽ lỡ mất cơ hội bổ sung.

Nếu rất bận rộn thì nên như thế nào? Chúng ta có thể dậy làm việc sớm hơn. Nếu bạn không thể thường xuyên, thì hãy cố gắng dành 2 ngày nghỉ cuối tuần để đi ngủ sớm, hãy ngủ từ lúc 9 giờ tối, bù đắp cho những ngày trong tuần.

Thức khuya rất hại thân thể, bạn hãy đi ngủ sớm đi nhé!

Á Tĩnh, Vision Times

Xem thêm: