Ả Rập Xê Út hợp tác với khối an ninh SCO do Trung Quốc lãnh đạo

Lê Vy
•
Thứ Năm, 30/03/2023

Nội các Ả Rập Xê Út đã thông qua quyết định tại cuộc họp do Quốc vương Salman chủ trì trong một động thái có thể trao cho Riyadh tư cách đối tác đối thoại trong khối.

Embed from Getty Images

Ả Rập Xê Út đã đồng ý tham gia Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) với tư cách là một “đối tác đối thoại”, truyền thông nhà nước đưa tin hôm thứ Tư, dấu hiệu mới nhất về mối quan hệ chính trị chặt chẽ hơn với Trung Quốc.

Tổ chức Hợp tác Thượng Hải được thành lập năm 2001 với tư cách là một tổ chức chính trị, kinh tế và an ninh để cạnh tranh với các thể chế phương Tây.

Bên cạnh Trung Quốc, tám thành viên của nó bao gồm Ấn Độ, Pakistan và Nga, cũng như bốn quốc gia Trung Á – Kazakhstan, Kyrgyzstan, Uzbekistan và Tajikistan. Iran đã gia nhập SCO với tư cách là thành viên thường trực vào năm ngoái.

Nội các đã thông qua quyết định này tại cuộc họp hôm thứ Ba do Vua Salman chủ trì, Cơ quan báo chí chính thức của Ả Rập Xê Út (SPA) đưa tin.

Động thái này sẽ trao cho Riyadh “tư cách của một đối tác đối thoại trong Tổ chức Hợp tác Thượng Hải”, thông tin cho hay.

Các nguồn tin cho biết việc gia nhập SCO đã được thảo luận trong chuyến thăm của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tới Ả Rập Xê Út vào tháng 12 năm ngoái.

Các quốc gia khác có tư cách quan sát viên hoặc đối tác đối thoại bao gồm Ai Cập, Iran và Qatar.

Quyết định này được đưa ra sau thông báo của Saudi Aramco, công ty đã huy động khoản đầu tư trị giá hàng tỷ đô la vào Trung Quốc vào thứ Ba, bằng cách hoàn tất một liên doanh đã được lên kế hoạch ở phía đông bắc Trung Quốc và mua cổ phần trong một tập đoàn hóa dầu do tư nhân kiểm soát.

Động thái của Riyadh trở thành đối tác của khối cũng diễn ra chưa đầy ba tuần sau khi công bố một thỏa thuận hòa giải mang tính bước ngoặt do Trung Quốc làm trung gian với Iran nhằm khôi phục quan hệ ngoại giao đầy đủ đã bị cắt đứt bảy năm trước.

Các đối thủ gay gắt từ lâu, Iran với đa số là người Shia và Ả Rập Xê Út chủ yếu là người Sunni đã tham gia vào một loạt xung đột ủy nhiệm trong khu vực, chẳng hạn như xung đột ở Yemen. Tehran đã phủ nhận việc ủng hộ phiến quân Houthis, những người đã nắm quyền kiểm soát những vùng đất rộng lớn của đất nước nghèo khó vào cuối năm 2014, đẩy lùi chính phủ của Tổng thống Abd-Rabbu Mansour Hadi được quốc tế công nhận.

Liên minh quân sự do Ả Rập Xê Út dẫn đầu đã can thiệp để hỗ trợ Hadi vào tháng 3 năm 2015 nhưng người Houthis vẫn nắm quyền kiểm soát đất nước, bao gồm cả thủ đô Sanaa.

Riyadh đã nói rằng mặc dù họ đã tham gia vào các vòng đàm phán song phương trước đó với Tehran, nhưng quá trình hòa giải đã được bắt đầu ngay sau lời đề nghị của Chủ tịch Tập Cận Bình vào năm ngoái để đóng vai trò là “cầu nối” giữa hai đối thủ nặng ký ở Trung Đông.

Vai trò của ông Tập Cận Bình trong việc nối lại quan hệ đã khiến nhiều người phải ngạc nhiên vì mối quan hệ đối tác thân thiết truyền thống của Ả Rập Xê Út với Washington, mặc dù mối quan hệ đó gần đây đang bị căng thẳng vì những tranh chấp về nhân quyền và sản xuất dầu mỏ.

Lê Vy