Báo cáo ngày 15/5 của Công tố viên đặc biệt John Durham về vụ “Thông đồng Nga” đã làm dấy lên những lời chỉ trích mới về Giải Pulitzer 2018 được trao cho New York Times Washington Post. Đảng Cộng hòa kêu gọi ông Durham ra điều trần trước Quốc hội vào tuần tới.

GettyImages 1241097983
Công tố viên đặc biệt John Durham tại Washington DC. năm 2022. (Nguồn: Ron Sachs/Consolidated News Pictures/Getty Images)

Hôm thứ Hai (15/5), công tố viên đặc biệt John Durham đã công bố báo cáo cuối cùng, cho rằng FBI không có thông tin tình báo chắc chắn để tiến hành cuộc điều tra năm 2016 nhắm vào ứng cử viên tổng thống đảng Cộng hòa lúc bấy giờ là cựu Tổng Thống Donald Trump trong vụ “Thông đồng Nga”.

Tháng 7/2016, FBI mở cuộc điều tra mang tên “Bão lửa” (Crossfire Hurricane) nhắm vào đội ngũ vận động tranh cử tổng thống của ông Trump, nhằm điều tra cáo buộc Nga can thiệp vào cuộc bầu cử Mỹ, thường được gọi là cuộc điều tra “Thông đồng Nga”.

Nhiều năm sau, Công tố viên đặc biệt Robert Mueller, người giám sát cuộc điều tra đó, kết luận rằng ông không tìm thấy bằng chứng nào cho thấy cựu Tổng thống Trump, hoặc chiến dịch tranh cử của ông thông đồng với Moscow, nhằm gây ảnh hưởng đến cuộc bầu cử.

Báo cáo hôm thứ Hai cuối cùng đã chấm dứt cuộc điều tra “Thông đồng Nga” kéo dài hơn 3 năm.

Giải Pulitzer trở thành trò cười

Sau cuộc điều tra kéo dài 4 năm, báo cáo của ông Durham cho thấy, FBI đã sử dụng bằng chứng chưa được xác minh trong cuộc điều tra cựu Tổng thống Trump về vụ “Thông đồng Nga” trước cuộc bầu cử năm 2016, và rằng các đặc vụ FBI đã không duy trì “sự trung thành nghiêm ngặt với luật pháp” trong quá trình điều tra.

Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa bang Nam Carolina, ông Lindsey Graham, nói với Washington Post rằng báo cáo của ông Durham cho thấy “New York Times và Washington Post giành được Giải Pulitzer vì đã viết một loạt những điều nhảm nhí có động cơ chính trị.”

“Các kênh truyền thông dòng chính đã chết khi đưa tin về Trump,” ông nói.

Trợ lý của Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa Ted Cruz, cho biết trên Twitter rằng báo cáo của ông Durham cho thấy, Giải Pulitzer 2018 cho Báo cáo Quốc gia là “hoàn toàn rác rưởi.”

Ông cũng cho biết, thiên kiến tiềm ẩn của các quan chức ủng hộ việc tiếp tục điều tra ông Trump, và bỏ qua những bằng chứng minh oan cho Trump trong vụ thông đồng với Moscow.

Trước đó, ông Trump đã yêu cầu hội đồng Giải Pulitzer hủy giải thưởng dành cho New York Times Washington Post. Đáp lại lời phàn nàn, hội đồng đã thực hiện hai đánh giá độc lập về bài báo của New York Times Washington Post.

Tháng 7/2022, hội đồng cho biết những đánh giá cho thấy rằng “không có đoạn văn hay tiêu đề, lập luận hoặc khẳng định nào trong bài viết đoạt giải bị thách thức bởi các sự kiện phát sinh sau khi giải thưởng được trao.”

Đảng Cộng hòa kêu gọi ông Durham ra điều trần trước Quốc hội

Bộ Tư pháp Hạ viện Đảng Cộng hòa đã liên hệ với Bộ Tư pháp, yêu cầu ông Durham ra điều trần trước Quốc hội vào ngày 25/5.

Chủ tịch Ủy ban Tư pháp Hạ viện, Dân biểu Jim Jordan đã tweet hôm thứ Hai (15/5) rằng ông đã yêu cầu ông Durham tóm tắt kết quả điều tra mình, và trả lời câu hỏi từ các thành viên của ủy ban trong một tuyên bố mở đầu dài 10 phút tại phiên điều trần.

Ngay sau khi báo cáo của ông Durham được công bố, FBI lập tức lên tiếng. Họ không chỉ thừa nhận những sai lầm đã mắc phải trong năm 2016, mà còn cho biết kết quả điều tra của ông Durham là chính xác.

FBI sẽ thực hiện các bước để đảm bảo rằng những tình huống tương tự sẽ không bao giờ xảy ra. “Các lỗi được xác định trong báo cáo có thể tránh được nếu những cải cách này được thực hiện vào năm 2016.”

Ông Trump cũng có phản ứng ngay lập tức trước diễn biến mới. Cựu Tổng thống viết trên mạng xã hội Truth Social, gọi cuộc điều tra của FBI về ông là “tội ác của thế kỷ”:

“Ồ! Sau khi nghiên cứu sâu rộng, Công tố viên đặc biệt John Durham kết luận FBI không bao giờ nên tiến hành cuộc điều tra Trump – Nga! Nói cách khác, công chúng Mỹ đã bị lừa, giống như họ đang bị lừa bởi những người không muốn thấy sự vĩ đại dành cho nước Mỹ!”

Trump quote 3
(Quote: Trí Thức VN)

Báo cáo đã khiến các đảng viên Cộng hòa tức giận

Trong một cuộc phỏng vấn với Just the News, một hãng truyền thông Hoa Kỳ, Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Chuck Grassley của bang Iowa đã gọi vụ “Thông đồng Nga”“sự vu khống bẩn thỉu nhất trong lịch sử nước Mỹ”.

“Lời nói dối vô căn cứ mang động cơ chính trị về việc thông đồng Nga đã tước đi thời gian 3 năm của người dân Mỹ và hàng chục triệu đô la tiền thuế. Lời nói dối này được tài trợ bởi Ủy ban Quốc gia Đảng Dân chủ (DNC) và chiến dịch tranh cử (của cựu Ngoại trưởng Hillary) Clinton, cùng với sự hỗ trợ và tiếp tay của các quan chức cấp cao của FBI và Bộ tư Pháp (DOJ).

Họ cố ý trốn tránh trách nhiệm thẩm định chức trách của mình. Tệ nhất là họ cố ý tham gia vào một trong những vụ vu khống bẩn thỉu nhất trong lịch sử Hoa Kỳ,” ông Grassley nói trong một tuyên bố.

Dân biểu Mike Johnson, thành viên của Ủy ban Tư pháp Hạ viện, đã tweet: “Phe cánh tả đã thâm nhập vào gần như mọi cơ cấu của đất nước này. Báo cáo của ông Durham chứng minh rằng các cơ quan thực thi pháp luật liên bang đã được vũ khí hóa, để đưa ra kết quả chính trị phù hợp với những người nắm quyền, chứ không phải là thực thi pháp luật.”

Trong một tuyên bố vào ngày 15/5, Dân biểu Elise Stefanik (RN.Y.), đảng viên Cộng hòa số 3 tại Hạ viện, cho biết: “Hành vi phạm tội lạm dụng quyền lực hình sự này đã lan đến tận Nhà Trắng. Tổng thống Obama và Phó Tổng thống Biden đã tham gia ngay từ đầu.”

Chủ tịch Ủy ban Tình báo Hạ viện Mike Turner cho biết, báo cáo xác nhận rằng các đặc vụ FBI liên tục bỏ qua những biện pháp bảo vệ quan trọng được thiết kế nhằm bảo vệ người dân Mỹ khỏi sự giám sát bất hợp pháp.

Ông kêu gọi Quốc hội ban hành các biện pháp bảo vệ, nhằm ngăn chặn sự lạm dụng của FBI trong tương lai và khôi phục niềm tin của công chúng vào cơ quan thực thi pháp luật.

Bình Minh (t/h)