Văn phòng của ông Mã Anh Cửu cho biết, cựu Tổng thống Đài Loan sẽ đến nhiều nơi ở Trung Quốc trong tháng này. Đây là chuyến thăm đầu tiên tới Trung Quốc Đại Lục của một cựu lãnh đạo hoặc đương kim lãnh đạo Đài Loan kể từ năm 1949. 

shutterstock 2265434733
Ông Mã Anh Cửu và ông Tập Cận Bình có cuộc gặp lịch sử tại Singapore ngày 7/11/2015 (Ảnh: Salma Bashir Motiwala / Shutterstock)

Theo Reuters, ngày 19/3 văn phòng của ông Mã Anh Cửu cho biết cựu Tổng thống Đài Loan sẽ thăm Trung Quốc Đại Lục từ ngày 27/3 đến 7/4 và sẽ đến các thành phố như Nam Kinh, Vũ Hán, Trường Sa, Trùng Khánh và Thượng Hải. Chuyến đi của ông diễn ra trong bối cảnh căng thẳng gia tăng giữa Bắc Kinh và Đài Bắc.

Theo United Daily News và các phương tiện truyền thông tại Đài Loan đưa tin, chuyến đi đến Đại Lục lần này là của ông Mã Anh Cửu để thờ cúng tổ tiên của mình và dẫn dắt các sinh viên trẻ giao lưu với các sinh viên Đại Lục. Được biết, ông đã không sắp xếp cuộc gặp với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong chuyến đi lần này và lịch trình liên quan sẽ được báo cáo cho Văn phòng Tổng thống Đài Loan vào thứ Hai (20/3). Theo bản tin, “Ông Mã Anh Cửu nhận thức rõ rằng chuyến thăm Đại Lục đầu tiên này sẽ gây ra những ảnh hưởng chính trị đáng kể… vì vậy ông quyết định không đến thăm Bắc Kinh, và chỉ đơn thuần là đến Đại Lục để thờ cúng tổ tiên”.

Trang Đài Loan China Times đưa tin rằng đây là “lần đầu tiên trong 74 năm, kể từ khi chính phủ Trung Hoa Dân Quốc chuyển đến Đài Loan, một nguyên thủ quốc gia đã đến thăm Đại Lục sau khi giải nhiệm.”

Ông Mã Anh Cửu là Tổng thống của Trung Hoa Dân Quốc từ năm 2008 đến 2016. Hiện ông vẫn là thành viên cấp cao của Quốc dân Đảng. Quốc dân Đảng là đảng đối lập với đảng cầm quyền (Đảng Dân tiến) ở Đài Loan kể từ năm 2016.

Vào ngày 7/11/2015, Tổng thống Trung Hoa Dân quốc lúc bấy giờ là ông Mã Anh Cửu đã tổ chức cuộc gặp mang tính bước ngoặt với nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình tại Singapore. Cuộc gặp này trở thành cuộc gặp đầu tiên giữa các nhà lãnh đạo cấp cao của hai bờ biển Đài Loan – Đại Lục trong suốt 66 năm. Vào thời điểm đó, ông Mã Anh Cửu sắp hết nhiệm kỳ tổng thống, còn bà Thái Anh Văn, Chủ tịch Đảng Dân tiến, đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống không lâu sau đó.

Vào tháng Hai năm nay, ông Hạ Lập Ngôn, Phó chủ tịch Quốc dân Đảng, vừa dẫn đầu một phái đoàn đến thăm Trung Quốc Đại Lục và gặp ông Vương Hỗ Ninh, Ủy viên Ban Thường vụ Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Trung Quốc. Việc này đã bị Đảng Dân tiến chỉ trích, cáo buộc Quốc dân Đảng đã quá gần gũi với Bắc Kinh.

Ngày 24/10/2022, ông Tào Hưng Thành (Robert Tsao), cựu chủ tịch của công ty chip Đài Loan UMC, đã tổ chức một cuộc họp báo ngắn, kêu gọi ông Mã Anh Cửu không phát tán chủ trương thất bại “Tránh chiến tranh, tìm kiếm hòa bình”.

id13815200 572974 600x400 1
Ngày 1/9, Ông Tào Hưng Thành (Robert Tsao), cựu chủ tịch UMC đã, khôi phục quốc tịch Đài Loan, và đầu tư 1 tỷ Đài tệ hỗ trợ quốc phòng Đài Loan. (Ảnh: Lâm Sĩ Kiệt / Epoch Times)

Ông Tào Hưng Thành nói: “Chúng ta còn chưa bị thống nhất, ông ấy đã làm ‘Triệu Cao’ hãm hại Đài Loan. Nếu lỡ chúng ta bị thống nhất thì sao? Tôi muốn nghiêm túc yêu cầu câu trả lời thỏa đáng của ông Tô Khởi và Mã Anh Cửu, làm thế nào để tránh chiến tranh với chế độ ĐCSTQ? Làm thế nào để tìm kiếm hòa bình?” (Triệu Cao là người đóng một vai trò quan trọng trong sự sụp đổ của triều đại nhà Tần.)

Theo Hãng thông tấn Trung ương (CNA), ngày 25/10/2022, văn phòng của ông Mã Anh Cửu đã trả lời rằng các hoạt động trao đổi hòa bình giữa 2 bờ eo biển đã diễn ra trong nhiệm kỳ 8 năm tại vị của ông Mã Anh Cửu, và đối đầu không phải là lựa chọn tốt nhất. Tuyên bố của ông Tào Hưng Thành sẽ đẩy 2 bờ eo biển ra chiến trường.

Trí Đạt (t/h)