Ngày 21/5, ông Joe Biden đã gặp và hội đàm với Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in tại Nhà Trắng. Cùng ngày, ông Biden và ông Moon đã đưa ra một tuyên bố chung, nêu rõ Hoa Kỳ và Hàn Quốc sẽ tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực như công nghệ tiên tiến, vắc-xin, vấn đề khí hậu, kinh tế, cùng nhiều lĩnh vực khác. Trong số này, hợp tác về công nghệ tiên tiến là ưu tiên hàng đầu.

Embed from Getty Images

Hoa Kỳ và Hàn Quốc khẳng định, họ sẽ xây mạnh một chuỗi cung ứng mạnh mẽ và linh hoạt, đồng thời tăng cường hợp tác trong lĩnh vực không gian và mạng, đảm bảo hệ sinh thái công nghệ và kỹ thuật số đáng tin cậy chú trọng đến giá trị. Cả hai bên cam kết sẽ tăng cường đầu tư lẫn nhau, bao gồm lĩnh vực chất bán dẫn và chip, cũng như hợp tác nghiên cứu và phát triển trong các lĩnh vực như Trí tuệ Nhân tạo (AI), mạng viễn thông thế hệ tiếp theo (6G), công nghệ lượng tử, công nghệ sinh học, và nhiều lĩnh vực khác.

Trong một cuộc phỏng vấn độc quyền với The Epoch Times, nhà phân tích tài chính Hồng Kông Katherine Jiang Tianming cho rằng Hoa Kỳ đang dẫn đầu việc tách các chuỗi cung ứng toàn cầu ra khỏi Trung Quốc. Nhìn lại các biện pháp mà Hoa Kỳ đã thực hiện trong những năm gần đây, quá trình tách khỏi này gồm có ba phần. Chuỗi cung ứng linh hoạt Mỹ-Hàn là phần thứ ba trong việc tách chuỗi cung ứng toàn cầu do Hoa Kỳ dẫn đầu ra khỏi Trung Quốc.

Khi các chuỗi cung ứng toàn cầu tách khỏi Trung Quốc, nền kinh của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) sẽ ngày càng rơi vào tình thế khó khăn.

Phần 1: Thiết lập một cơ chế quy tắc và pháp lý để tách khỏi Trung Quốc

Ngày 15/5/2019, cựu Tổng thống Donald Trump đã ký một lệnh hành pháp khẩn cấp để đảm bảo an toàn cho các chuỗi cung ứng công nghệ và dịch vụ thông tin và truyền thông, cấm các công ty Hoa Kỳ sử dụng các thiết bị viễn thông gây ra mối đe dọa cho an ninh quốc gia. Điều này đã đặt cơ sở cho việc loại bỏ Huawei Technologies Co., Ltd (Huawei) của Trung Quốc khỏi chuỗi cung ứng viễn thông của Hoa Kỳ. Ngày 16/5/2019, Bộ Thương mại Mỹ đã đưa Huawei vào Danh sách Thực thể (Danh sách đen) và ban hành một quy định cấm vào tháng 5/2020 rằng bất kỳ công ty nào đều phải xin giấy phép của chính phủ Mỹ để bán các sản phẩm chất bán dẫn có chứa công nghệ của Mỹ cho Huawei. Điều này đã hạn chế đáng kể khả năng Huawei mua các bộ phận quan trọng như chip tại Hoa Kỳ.

Ngày 11/5/2021, ông Biden đã gia hạn lệnh hạn chế của ông Trump đối với công ty Huawei do ĐCSTQ hậu thuẫn. Đây là một biện pháp đối phó kinh tế thêm nữa của chính phủ Mỹ nhằm chống lại ĐCSTQ sau khi lệnh yêu cầu đánh giá chuỗi cung ứng trong 100 ngày của ông Biden về chip, dược phẩm, đất hiếm và các ngành công nghiệp khác được ban hành vào ngày 24/2/2021, và Đạo luật Cạnh tranh Chiến lược 2021 được Thượng viện Hoa Kỳ thông qua vào ngày 21/4/2021. Ngày 12/5/2021, Thượng viện Mỹ đã thông qua Đạo luật Biên giới Vô tận nhằm tăng cường đầu tư của Hoa Kỳ vào công nghệ như một bước tiếp theo để đối phó với ĐCSTQ.

Ông Jiang tin rằng việc ký các lệnh hành pháp này cùng với việc thông qua các Đạo luật này của Hoa Kỳ đã tạo thành một cơ chế quy tắc và pháp lý cho việc Hoa Kỳ tách khỏi Trung Quốc.

Phần 2: Tái cấu trúc các chuỗi cung ứng với quốc gia quan trọng về mặt chiến lược – Đài Loan

Hôm 6/5, Hội đồng Phát triển Ngoại thương Đài Loan (TAITRA) đã tổ chức buổi ra mắt cuốn sách “Lộ trình cho các chuỗi cung ứng linh hoạt”. Lời nói đầu của cuốn sách này không chỉ ghi tên TAITRA, mà còn ghi tên Viện Hoa Kỳ tại Đài Loan.

Ông Jiang nói: “Điều này rõ ràng báo hiệu cho thế giới biết rằng Hoa Kỳ và Đài Loan đang cùng tái cấu trúc các chuỗi cung ứng.”

Cuốn sách “Lộ trình cho các chuỗi cung ứng linh hoạt” phác thảo rõ ràng những thay đổi trong các chuỗi cung ứng: mô hình chuỗi cung ứng trước đây là đầu tiên Đài Loan nhận đơn hàng, sau đó chuyển các sản phẩm trung gian như các linh kiện sang Trung Quốc để gia công lắp ráp và xuất khẩu thành phẩm sang các nước phát triển. Tuy nhiên, mô hình này sẽ thay đổi. Trong các ngành công nghiệp thông thường, chẳng hạn quần áo và nón, nền kinh tế của ĐCSTQ sẽ tiếp tục đóng vai trò “lắp ráp” trong toàn bộ chuỗi công nghiệp, nhưng các quốc gia Đông Nam Á sẽ tham gia và chia sẻ thị phần với Trung Quốc.

Đối với các ngành công nghiệp quan trọng chiến lược, ĐCSTQ sẽ bị loại bỏ khỏi toàn bộ chuỗi công nghiệp và Đài Loan sẽ hợp tác với các quốc gia cùng chí hướng về sản xuất và công nghệ. Các ngành công nghiệp thiết yếu này bao gồm chất bán dẫn, thiết bị bảo hộ cá nhân (PPE), xe điện,…

Hoa Kỳ gần đây đã đẩy mạnh việc hợp tác với các nhà sản xuất Đài Loan. Hôm 20/5 theo giờ Mỹ, Bộ trưởng Thương mại Mỹ Gina M. Raimondo một lần nữa tổ chức một hội nghị trực tuyến về chất bán dẫn mà một trong những vấn đề trọng tâm được thảo luận là tình trạng thiếu hụt chip bán dẫn cho ngành ô-tô. Công ty Sản xuất Chất bán dẫn Đài Loan (TSMC), công ty sản xuất khuôn bán dẫn lớn nhất Đài Loan, đã được mời tham dự hội nghị. TSMC đã thông báo với hội nghị rằng để hỗ trợ cho ngành công nghiệp ô-tô toàn cầu, họ đã tăng sản lượng bộ vi điều khiển (MCU) thêm khoảng 60% so với sản lượng năm ngoái. TSMC đã thực hiện “hành động chưa từng có” và sẽ tiếp tục hợp tác với chuỗi cung ứng ô-tô để giảm thiểu cuộc khủng hoảng thiếu chip đang diễn ra.

Năm ngoái, TSMC thông báo đầu tư hơn 10 tỷ đô la để xây dựng một nhà máy khuôn bán dẫn tại bang Arizona của Hoa Kỳ. Truyền thông Đài Loan Central News Agency (CNA) và Liberty Times Finance từng đưa tin về việc châu Âu và Nhật Bản đã chìa nhánh oliu cho TSMC, mời gọi TSMC xây dựng nhà máy tại các quốc gia này.

Ông Jiang nhận định, TSMC giống như một Đài Loan thu nhỏ. Ưu thế về công nghệ cao của Đài Loan và tình trạng thiếu hụt chip toàn cầu đã làm nổi bật sự nổi tiếng toàn cầu của TSMC và tầm quan trọng chiến lược của Đài Loan trong các chuỗi cung ứng toàn cầu. Hoa Kỳ đã hợp tác với Đài Loan để tái cấu trúc chuỗi cung ứng, đồng thời Hoa Kỳ cũng khẳng định rõ ràng rằng việc loại bỏ ĐCSTQ khỏi các ngành công nghiệp quan trọng chiến lược là phần thứ hai của việc tách chuỗi công nghiệp toàn cầu khỏi ĐCSTQ.

Đáng chú ý, mô hình chuỗi cung ứng tương lai được phác thảo trong cuốn sách “Lộ trình cho các chuỗi cung ứng linh hoạt” không bao gồm Hàn Quốc. Ông Jiang tin rằng việc này có thể là do Hàn Quốc có mối quan hệ kinh tế sâu sắc với ĐCSTQ.

Phần 3: Tăng cường hợp tác với Hàn Quốc

Hàn Quốc đóng một vai trò quan trọng trong nền công nghệ tiên tiến toàn cầu. Theo TrendForce, Samsung Electronics Co., Ltd. (Samsung), một công ty Hàn Quốc, là nhà sản xuất lớn thứ hai trên thị trường khuôn bán dẫn toàn cầu chỉ sau TSMC, đồng thời vượt xa các đối thủ toàn cầu của họ trong thị trường  bộ nhớ truy cập ngẫu nhiên động (DRAM)  và bộ nhớ flash NAND. Trong quý 1/2020, Samsung nắm giữ 42% thị phần DRAM, và SK Hynix Inc (SK Hynix), một công ty Hàn Quốc khác, chiếm 29%, trong khi Micron Technology, Inc. (Micron), một công ty của Mỹ, nắm giữ 23%.

Samsung đã đầu tư rất nhiều vào nền kinh tế của ĐCSTQ. Theo báo cáo thường niên năm 2020 của Samsung, tính đến ngày 31/12/2020, Samsung đã thành lập 33 công ty con, bao gồm một nhà máy sản xuất chất bán dẫn tại Tây An, Tỉnh Thiểm Tây. Năm 2020, doanh thu bán hàng của Samsung tại Trung Quốc chỉ đứng sau Hoa Kỳ và châu Âu, đồng thời vượt qua doanh thu của Hàn Quốc và các khu vực châu Phi và châu Á, ngoại trừ Trung Quốc.

Hôm 21/5, tổng thống Hoa Kỳ và tổng thống Hàn Quốc đã gặp nhau tại Nhà Trắng và đưa ra một tuyên bố chung, nêu rõ rằng cả hai bên sẽ xây dựng một chuỗi cung ứng linh hoạt trong lĩnh vực công nghệ tiên tiến dựa trên quan điểm chung là bảo vệ thị trường mở, nền dân chủ, nhân quyền, và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ. Ông Jiang nói rằng ĐCSTQ xung khắc với Hoa Kỳ và Hàn Quốc về các vấn đề thị trường mở, nền dân chủ, nhân quyền, và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ.

Hoa Kỳ đang đi đầu trong việc tách chuỗi cung ứng của mình khỏi ĐCSTQ. Hàn Quốc hiện đang tăng cường hợp tác với Hoa Kỳ, và bởi vì Hoa Kỳ đã thiết lập một cơ chế quy tắc và pháp lý cho việc tách khỏi ĐCSTQ, nên có khả năng Hàn Quốc cũng sẽ dần dần tách khỏi ĐCSTQ.

Ông Jiang cho biết, việc Hoa Kỳ tách các chuỗi cung ứng khỏi ĐCSTQ sẽ dần dần gây ra tình trạng khó khăn về kinh tế cho ĐCSTQ bởi vì có một số ngành công nghiệp cấp trung và cấp thấp đang thiếu hụt về mặt kỹ thuật.

Như trường hợp của Huawei, mảng kinh doanh điện thoại thông minh của công ty này đã sa sút nghiêm trọng sau hai năm liên tiếp bị Hoa Kỳ trừng phạt. Huawei, ở một mức độ nào đó, phản ánh tình trạng kinh tế của ĐCSTQ.

Gia Huy biên dịch (Theo The Epoch Times)

Xem thêm: