5 thượng nghị sĩ kỳ cựu của Đảng Cộng hòa gần đây đã gửi thư tới Nhà Trắng, yêu cầu chính quyền Biden có hành động ngay lập tức để ngăn chặn nỗ lực của Huawei khi sử dụng một công ty khởi nghiệp để trốn tránh các kiểm soát xuất khẩu chip của Mỹ.

shutterstock 1407481979
(Nguồn: Dpongvit/ Shutterstock)

Họ viết trong thư: “Xưởng đúc liên kết với Huawei này được thiết kế để phá hoại chiến lược của Mỹ nhằm chống lại sự thống trị của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) trên thị trường 5G toàn cầu, cũng như củng cố bộ máy đàn áp và tình báo của ĐCSTQ.”

5 thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa là gồm ông Tom Cotton, ông Bill Hagerty, bà Marsha Blackburn, ông Ted Cruz và ông Marco Rubio.

Bloomberg đưa tin vào đầu tháng 10 rằng PengXinWei (Pengxinwei IC Manufacturing Co, viết tắt PXW), một công ty khởi nghiệp bí ẩn ở Thâm Quyến, đang giúp Huawei vượt qua các lệnh trừng phạt của Mỹ để có được chip và thiết bị chip cao cấp. Báo cáo cho biết vụ việc đã khiến chính quyền Biden báo động, nhưng vẫn chưa có động thái xử lý.

5 thượng nghị sĩ đã nhắc nhở trong lá thư rằng nếu PXW có thể mua thành công thiết bị chip và sản xuất hàng loạt chip cho Huawei thì “điều này sẽ thể hiện một bước nhảy vọt nguy hiểm trong ngành sản xuất chất bán dẫn của Trung Quốc, vì các nhà sản xuất chip của Trung Quốc cho đến nay chỉ có thể sản xuất chip 7 nanomet một cách hạn chế”.

Các nhà lập pháp cho biết, với những con chip mới này cho các trạm gốc liên lạc, Huawei có thể khởi động lại nỗ lực thống trị thị trường 5G, trong khi Trung Quốc đẩy mạnh kế hoạch kiểm soát viễn thông toàn cầu và mở rộng hoạt động gián điệp và trấn áp kinh tế.

Họ cũng lập luận rằng Bộ Thương mại biết rõ mối nguy hiểm nhưng lại không thực hiện các biện pháp chính thức để kìm hãm sự tiến triển của các dự án này, và họ cho đó là một kiểu “hành vi thất trách”. Họ cho biết PXW có quan hệ rõ ràng với Huawei, nhưng Bộ Thương mại đã không thêm công ty này vào danh sách thực thể của BIS hoặc danh sách các công ty con của Huawei theo quy định về sản phẩm trực tiếp nước ngoài.

Họ nói: “Theo như chúng tôi được biết, Bộ Thương mại đã không đưa ra một bức thư ‘thông báo’ cho bất kỳ tổ chức nào có thể đang làm việc với PXW, yêu cầu họ ngừng tất cả các chuyến hàng và giao dịch đến nhà máy.” “Trong khi Chính phủ đang thực hiện một gói các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đối với chip Trung Quốc, họ không sử dụng tất cả các công cụ mà họ nắm trong tay để chấm dứt sự phát triển của Pengxin Micro, điều này trái với logic.”

Họ kêu gọi Nhà Trắng lập tức đưa PXW vào danh sách đen.

PXW nằm gần trụ sở chính của Huawei và được điều hành bởi các cựu giám đốc của Huawei

Bloomberg lần đầu tiên đưa tin vào đầu tháng 10 rằng PXW đã giúp Huawei vượt qua các lệnh trừng phạt của Mỹ và có được chip và thiết bị chip cao cấp. Báo cáo cho biết, PXW được thành lập vào tháng 6/2021, được điều hành bởi một cựu quản lý cấp cao của Huawei, công ty này nằm gần trụ sở chính của Huawei.

Báo cáo trích dẫn những người quen thuộc với vấn đề này, cho biết PXW đã đặt hàng thiết bị sản xuất chip từ một nhà sản xuất chip nước ngoài, trong khi Huawei được cho là sẽ mua hầu hết các sản phẩm của PXW.

Một người quen thuộc với vấn đề này cho biết, kế hoạch của PXW là giao hàng sớm nhất là vào nửa đầu năm 2023.

Báo cáo cho biết: “Nếu thành công, công ty khởi nghiệp này giúp Huawei né tránh một cách hiệu quả khỏi những nỗ lực (ngăn chặn) của Washington nhằm ngăn chặn dòng chảy chip cho một công ty mà họ coi là mối đe dọa kinh tế và quân sự”.

Những người quen thuộc với vấn đề này nói với Bloomberg rằng PXW có thể mở lại các kênh cung cấp nếu Washington không thực hiện thêm hành động nào.

Cục Công nghiệp và An ninh của Bộ Thương mại Mỹ (BIS) cho biết họ đã biết về các cáo buộc của công ty khởi nghiệp này và “mối quan hệ của công ty này với Huawei”. Nhưng họ từ chối cho biết họ đã cấp hay từ chối cho phép bất kỳ nhà sản xuất thiết bị nào cung cấp hàng hóa cho PXW hay không.

Bản thân Huawei đã đầu tư vào hơn 40 công ty liên quan đến chip, theo một báo cáo nghiên cứu của Ngân hàng Berenberg. Việc Huawei bị Chính phủ Mỹ đưa vào danh sách đen đã khiến các nhà lãnh đạo Trung Quốc mong muốn xây dựng một ngành công nghiệp bán dẫn trong nước hơn để tránh bị các chính sách công nghệ cao cấp của Mỹ bóp nghẹt.

Theo thông tin công khai, PXW nhận được sự ủng hộ của Chính quyền thành phố Thâm Quyến. Công ty khởi nghiệp này đã mua đủ đất để bao phủ hơn 30 sân bóng vào tháng 12 năm ngoái và chi trả 158 triệu nhân dân tệ (23 triệu USD) tiền mua đất, theo thông tin mua đất và trang web của công ty. Các bức ảnh vệ tinh cho thấy tòa nhà trên lô đất đang gần hoàn thành, nhưng vẫn chưa rõ thiết bị nào sẽ được lắp đặt bên trong và máy móc sẽ đến từ đâu.

Ngoài ra, các phương tiện truyền thông Đài Loan cũng đưa tin rằng PXW trông giống như một “chiếc găng tay trắng” của công ty “HiSilicon” của Huawei. Gần đây, họ thông qua trang web tuyển dụng để tuyển dụng nhân tài tại Đài Loan, đối với người tốt nghiệp thạc sĩ 2 năm và có kinh nghiệm làm việc, mức lương mỗi năm là 5 triệu Đài tệ (khoảng 150.000 USD); đối với giám đốc có trên 10 năm kinh nghiệm làm việc, mức lương cao ngất ngưởng hơn 10 triệu Đài tệ một năm. Theo các trường đại học và trang web tuyển dụng của Trung Quốc, PXW cũng có một số lượng lớn các quảng cáo tuyển dụng.

Bộ Kinh tế Đài Loan cho biết, mặc dù PXW không được đưa vào Danh sách đơn vị xuất khẩu công nghệ cao, nhưng trong 3 năm qua không có một công ty Đài Loan nào khai báo các lô hàng cho nhà sản xuất chip Trung Quốc này. Bộ cũng cho biết Đài Loan đang đẩy mạnh nỗ lực truy quét các công ty Trung Quốc săn nhân tài Đài Loan.