Chính quyền Trump hôm thứ Ba (3/4) đã thông báo áp thuế 25% lên khoảng 1.300 sản phẩm công nghệ, giao thông và y tế nhập từ Trung Quốc để cố gắng ép Bắc Kinh phải thay đổi hành vi không lành mạnh liên quan đến sở hữu trí tuệ.

Embed from Getty Images

Fox News dẫn theo thông tin từ văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ cho biết các sản phẩm bị áp thuế lần này phần lớn không phải hàng tiêu dùng và ước tính năm 2018 Trung Quốc sẽ xuất sang Mỹ trị giá khoảng 50 tỷ USD. Các hạng mục hàng hóa bao gồm chất hóa học công nghiệp, TV, xe máy, linh kiện điện tử và thiết bị y tế.

Theo New York Times (NYT), danh mục hàng hóa bị áp thuế sẽ được công bố công khai, lấy ý kiến của công chúng trong thời gian khoảng 2 tháng. Sau đó Đại diện Thương mại Mỹ (USTR) sẽ đưa ra “quyết định cuối cùng”, dự kiến danh sách các mặt hàng bị áp thuế chính thức sẽ được công bố vào ngày 15/5.

Danh sách các mặt hàng Trung Quốc mà USTR dự kiến áp thuế sẽ loại ra nhiều sản phẩm điện tử tiêu dùng như điện thoại di động, máy tính laptop được lắp ráp tại Trung Quốc và cũng không bao gồm hàng may mặc và giầy dép. Điều này đã loại bỏ lo ngại của các nhà bán lẻ Mỹ về việc người tiêu dùng Mỹ sẽ phải mua các sản phẩm giá cao.

Thông báo về kế hoạch áp thuế với hàng Trung Quốc mà chính quyền Trump đưa ra đến chỉ 11 ngày sau khi Tổng thống Mỹ áp thuế các sản phẩm thép và nhôm, nhắm trực tiếp vào ngành công nghiệp này của Trung Quốc.

Bắc Kinh sau đó đã đáp trả bằng cách đánh thuế cao vào các sản phẩm nhập từ Mỹ như thịt lợn, hoa quả, nhôm và các sản phẩm khác. Chính phủ Trung Quốc nói rằng năm ngoái các mặt hàng này của Mỹ xuất sang Trung Quốc trị giá 3 tỷ USD.

Thông báo của Nhà Trắng nhận được sự đồng tình của nhiều nghị sĩ quốc hội. Thượng nghị sĩ Cộng hòa Lindsey Graham hoan nghênh quyết định của chính quyền Trump, ông cho hay: “Không điều gì có thể thay đổi khi nói đến thực tiễn kinh doanh của Trung Quốc cho đến khi ai đó bắt đầu đẩy mạnh trở lại. Không có gì quá nhiều khi yêu cầu Trung Quốc dừng đánh cắp sở hữu trí tuệ và mở cửa thị trường của họ – đang bị đóng do các rào cản mạnh mẽ của chính phủ đối với các doanh nghiệp nước ngoài”.

Trong lá thư gửi tới Đại diện Thương mại Mỹ Lighthizer và Bộ trưởng Thương mại Steven Mnuchin, Thượng nghị sĩ Marco Rubio nói rằng ông rất vui mừng khi thấy hành động “mạnh mẽ” chống lại Trung Quốc.

Những hành động cần thiết này tạo ra sự phá vỡ quan trọng với cách hành xử mang tính trấn an của các chính quyền trước đây và tạo cơ hội để vẽ ra đường hướng mới cho mối quan hệ của Mỹ với đối thủ chiến lược này”, ông Rubio viết.

Tuy nhiên, cách tiếp cận cứng rắn với thương mại Trung Quốc của chính quyền Trump cũng gây ra bất an cho một số doanh nghiệp Mỹ.

Theo NYT, các đại diện của ngành công nghiệp mặc dù nhiều năm qua đều than phiền rằng Trung Quốc đã sử dụng công nghệ của Hoa Kỳ và phân biệt đối xử với các công ty của Hoa Kỳ làm ăn tại Trung Quốc, nhưng vẫn chỉ trích thông báo mới nhất của Nhà Trắng.

Chủ tịch của Hội đồng Kinh doanh Mỹ – Trung, John Frisbie cho hay: “Áp thuế đơn phương có thể gây tổn hại hơn là đem đến điều tốt đẹp và không giải quyết được vấn đề sở hữu trí tuệ và chính sách chuyển giao công nghệ của Trung Quốc”.

Hiệp hội Internet Hoa Kỳ (IA), tổ chức đại diện cho nghiều công ty công nghệ của Mỹ như Google, Facebook và Amazon cũng bày tỏ quan ngại.

Bà Melika Carroll, Phó Chủ tịch phụ trách các vấn đề chính phủ toàn cầu của IA nói rằng: “Không có nghi ngờ gì về việc chính phủ Mỹ có thể và nên giải quyết thực tiễn thương mại Trung Quốc. Nhưng người tiêu dùng và những người tạo ra việc làm tại Mỹ không nên bị nhắm mục tiêu vào đây… Việc áp thuế này sẽ khiến người tiêu dùng của chúng ta gặp tổn hại hơn, kìm hãm tăng trưởng và làm cho việc phát triển thành công nền kinh tế kỹ thuật số khó khăn hơn”.

Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington cũng phát đi tuyên bố nói rằng họ “lên án mạnh mẽ” kế hoạch áp thuế của chính quyền Trump và cho rằng điều đó “không đem lại lợi ích cho cả Trung Quốc, cả Mỹ và thâm chí cũng chẳng có lợi ích gì cho nền kinh tế toàn cầu”.

Đại sứ quán Trung Quốc nói thêm rằng: “Như cách người Trung Quốc vẫn nói, chỉ cần lịch sự đáp lại” và cho biết Bắc Kinh sẽ tìm cách trợ giúp từ Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) và “áp dụng các biện pháp đáp trả với quy mô và sức mạnh tương đương chống lại các sản phẩm của Mỹ phù hợp với luật pháp Trung Quốc”.

Xuân Thành (T/h)

Xem thêm: