Chính quyền Tổng thống Trump hôm thứ Hai (21/12) đã công bố danh sách các công ty Trung Quốc và Nga bị cáo buộc có quan hệ quân sự và ra lệnh hạn chế những công ty này mua các loại hàng hóa và công nghệ của Mỹ.

hai hoa nuoc khac lam mat trung hoa 1
Mệnh đề “Picking flower, making honey” là một cách ví von của báo Quân đội Giải phóng Trung Quốc về chiến lược gửi các nhà khoa học quân sự ra nước ngoài để học hành và hợp tác nghiên cứu, với mục tiêu chính là nắm lấy công nghệ và ý tưởng của phương Tây để hiện đại hóa quân sự Trung Quốc. (Ảnh minh họa/Shutterstock)

Tháng trước, hãng tin Reuters lần đầu tiên đưa tin rằng Bộ Thương mại Hoa Kỳ đã soạn thảo danh sách các công ty bị cáo buộc có liên hệ với quân đội Trung Quốc hoặc Nga. Bắc Kinh đã chỉ trích mạnh mẽ trước thông tin trên.  

Danh sách cuối cùng được đưa ra hôm 21/12 có tên 103 thực thể, ít hơn 14 thực thể so với danh sách dự thảo mà Reuters đưa ra hồi tháng 11. Trong đó, 58 thực thể được xác định của Trung Quốc (giảm từ 89 xuống 58); và 45 thực thể bị coi là gắn liền với Nga (tăng từ 28 lên 45).

Bộ trưởng Thương mại Wilbur Ross cho biết động thái này thiết lập một quy trình mới “để hỗ trợ các nhà xuất khẩu trong việc sàng lọc khách hàng mà người dùng cuối cùng là quân đội.” 

Động thái của Hoa Kỳ được đưa ra sau khi chính quyền Tổng thống Trump trong tuần trước đã bổ sung 59 công ty Trung Quốc vào danh sách đen thương mại, bao gồm nhà sản xuất chip hàng đầu của nước này, SMIC và nhà sản xuất máy bay không người lái Trung Quốc SZ DJI Technology Co Ltd.

Căng thẳng giữa Washington và Bắc Kinh đã leo thang mạnh mẽ trong năm qua liên quan đến hàng loạt các vấn đề, từ virus corona đến Luật An ninh Hồng Kông, bán vũ khí cho Đài Loan hay các tranh chấp trên biển Đông.

Chính phủ Hoa Kỳ cũng ngày càng lo ngại về “sự kết hợp quân sự – dân sự” của Trung Quốc, một chính sách nhằm xây dựng sức mạnh quân sự và phát triển công nghệ song song của Bắc Kinh.

Mùa xuân năm ngoái, Bộ Thương mại Mỹ đã mở rộng định nghĩa về “người dùng cuối trong quân đội”, bổ sung thêm vào các công ty “có quan hệ quân sự.”

Danh mục này không chỉ bao gồm các lực lượng vũ trang và cảnh sát quốc gia, mà còn gồm bất kỳ cá nhân hoặc tổ chức nào hỗ trợ hoặc đóng góp vào việc bảo trì hoặc sản xuất các mặt hàng quân sự – ngay cả khi hoạt động kinh doanh của họ chủ yếu là phi quân sự.

Việc chỉ định “người dùng cuối trong quân đội” yêu cầu các công ty Hoa Kỳ phải có giấy phép đặc biệt để bán cho các công ty trong danh sách.

Danh sách này không phải là bất biến và Bộ Thương mại cho biết các công ty Hoa Kỳ phải tiếp tục thực hiện thẩm định của riêng họ để quyết định xem liệu người mua của họ có được coi là người dùng quân sự cuối cùng hay không.

Việc công bố danh sách này có khả năng tiếp tục chọc tức Bắc Kinh. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên hồi tháng 11 đã gọi tin tức về danh sách dự thảo là “sự đàn áp vô cớ của Hoa Kỳ đối với các công ty Trung Quốc”.

Xuân Lan (theo Reuters)

Xem thêm: