Người Tây Tạng: Video về Đức Đạt Lai Lạt Ma và cậu bé đã bị hiểu sai và cường điệu hóa
- Xuân Lan
- •
Có phải nhà lãnh đạo tinh thần của Tây Tạng đã tấn công tình dục một đứa trẻ? Câu hỏi này được đặt ra sau khi một video cho thấy Đức Đạt Lai Lạt Ma yêu cầu một cậu bé “mút” lưỡi của mình được lan truyền vào đầu tháng này.
Trong đoạn clip, Đức Đạt Lai Lạt Ma được một cậu bé – hiện vẫn chưa rõ danh tính – tiến đến để ôm. Sau đó, ông yêu cầu đứa trẻ hôn vào má mình, giữ cằm của cậu bé và hôn lên môi cậu ta. Sau đó, ông nói nge che le jip và thè lưỡi ra. Đám đông cười và người lãnh đạo lại ôm đứa trẻ.
Vụ việc xảy ra tại một sự kiện vào tháng 2 ở thành phố Dharamsala phía bắc Ấn Độ, nơi Đức Đạt Lai Lạt Ma điều hành chính phủ lưu vong từ năm 1959.
Sau khi đoạn video lan truyền trên mạng, nhiều người dùng mạng xã hội gọi hành vi của ông là “không phù hợp”, “đáng sợ”, “ghê tởm” và “đáng báo động”. Tuy vậy, người Tây Tạng trên khắp thế giới nói rằng video đã bị hiểu sai bởi những người không hiểu về văn hóa của họ.
Nhà báo Tenzin Pema hiện ở tại Bangalore (Ấn Độ), trong một bài đăng dài trên mạng xã hội, cho biết văn hóa Tây Tạng đã bị hiểu sai và bị cường điệu hóa để tạo ra một câu chuyện sai lầm chống lại Đức Đạt Lai Lạt Ma.
Cô đã chỉ ra một số cử chỉ và phong tục mà phần còn lại của thế giới có thể không biết đến nhưng được người Tây Tạng coi là “những hành động thuần khiết của tình yêu, niềm tin và lòng trắc ẩn”. Các ví dụ bao gồm oothuk, trong đó hai người áp trán vào nhau và po – nụ hôn lên môi của người lớn tuổi dành cho trẻ em và ngược lại – như một dấu hiệu của sự tôn trọng và yêu thương.
Cô nói, từ nge che le jip là một cụm từ phổ biến, vui tươi của những người lớn tuổi Tây Tạng và nghe có vẻ ngây thơ trong tiếng Tây Tạng nhưng dường như không giống như vậy khi được dịch sang tiếng Anh là “hãy mút lưỡi của tôi”.
Theo một báo cáo của Viện Nghiên cứu Đông Á tại UC Berkeley, thè lưỡi là một biểu hiện của sự tôn trọng hoặc đồng ý và thường được thực hiện như một lời chào của người Tây Tạng, một truyền thống có từ thế kỷ thứ 9.
Cô Pema cho biết mọi người đang áp đặt trải nghiệm tiêu cực của họ lên những gì xảy ra trong video. “Trong trường hợp như vậy, ngay cả cảnh một người ông hôn cháu nội của mình cũng sẽ bị hiểu sai là lạm dụng trẻ em,” cô nói.
Nhà lãnh đạo Tây Tạng, người trở thành Đạt Lai Lạt Ma lúc 4 tuổi, đã chạy sang Ấn Độ năm 1959 khi ông 23 tuổi sau một cuộc nổi dậy thất bại chống lại sự chiếm đóng của Trung Quốc ở thủ đô Lhasa của Tây Tạng. Những đệ tử của ông nhận xét rằng ông có “phong cách vui tươi” và phong thái “như trẻ con”.
Tại thị trấn McLeod Ganj phía bắc Ấn Độ, được coi là thủ đô trên thực tế của cộng đồng Tây Tạng, người dân đã thất vọng vì văn hóa của họ đã bị nhìn qua lăng kính bẩn thỉu.
Một cư dân Tây Tạng giấu tên cho biết các phản ứng về video của cậu bé đã bị “thổi phồng quá mức”. Cô coi sự phẫn nộ là một cuộc tấn công trực tiếp vào “đức tin, đạo đức, văn hóa và lối sống của người Tây Tạng”.
Kunsang Tenzing, người sáng lập Câu chuyện của người Tây Tạng, một kho lưu trữ kỹ thuật số về lịch sử truyền miệng của Tây Tạng, nói rằng những người tấn công Đức Đạt Lai Lạt Ma không hiểu văn hóa Tây Tạng.
Ông nói: “Điều quan trọng là phải xem lại các truyền thống, phong tục và tập quán.”
Tiến sĩ Lobsang Sangay, cựu Sikyong (lãnh đạo chính trị) của Chính quyền Trung ương Tây Tạng lưu vong, đã nhấn mạnh sự khác biệt về văn hóa giữa các xã hội Tây Tạng và phương Tây.
“Người Tây Tạng sẽ nói rằng ‘cậu bé đó thật may mắn, cậu ấy đã nhận được một cái ôm và một nụ hôn từ Đức Đạt Lai Lạt Ma’. Nhưng từ quan điểm của phương Tây hoặc các quan điểm khác, [điều đó] không chính xác về mặt chính trị,” ông Sangay nói.
Một số người Tây Tạng cũng tuyên bố rằng đoạn video đang bị những kẻ cơ hội của Đảng Cộng sản Trung Quốc lợi dụng để làm bẽ mặt Đức Đạt Lai Lạt Ma và hợp pháp hóa quyền kiểm soát của Trung Quốc đối với Tây Tạng.
Penpa Tsering, Sikyong hiện tại của Chính quyền Trung ương Tây Tạng, cho biết các cuộc điều tra đã tiết lộ rằng “những kẻ xúi giục ban đầu là những nguồn tin thân Trung Quốc”, khiến clip trở nên lan truyền.
“Không cần phải giải thích về việc ai sẽ được lợi từ việc làm xấu hình ảnh, danh tiếng và di sản của Đức Đạt Lai Lạt Ma. Không thể bỏ qua khía cạnh chính trị của [chiến dịch bôi nhọ được dàn dựng] này,” ông nói thêm.
Đầu tuần này, văn phòng báo chí của Đức Đạt Lai Lạt Ma đã đưa ra lời xin lỗi. “Đức Lạt Ma muốn xin lỗi cậu bé và gia đình cậu, cũng như nhiều bạn bè của cậu trên khắp thế giới, vì những tổn thương mà lời nói của cậu có thể đã gây ra,” tuyên bố cho biết. “Đức Đạt Lai Lạt Ma thường trêu chọc những người mà Ngài gặp một cách hồn nhiên và vui tươi, ngay cả ở nơi công cộng và trước máy quay. Ngài lấy làm tiếc về sự cố đó.”
Tuy nhiên, cô Pema nhấn mạnh rằng “không cần lời xin lỗi nào” từ Đức Đạt Lai Lạt Ma. Thay vào đó, thế giới nên xin lỗi nhà lãnh đạo tinh thần và cộng đồng Tây Tạng vì đã “tấn công vô cớ… vào mọi thứ mà chúng ta yêu quý”.
Xuân Lan (theo SCMP)
Xem thêm
Từ khóa Đức Đạt Lai Lạt Ma văn hóa Tây Tạng
