Trong sách trắng quốc phòng hàng năm của mình, Nhật Bản nhìn nhận căng thẳng quân sự ngày càng tăng xung quanh Đài Loan, cũng như sự cạnh tranh kinh tế và công nghệ giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ đang đe dọa hòa bình và ổn định tại Đông Á, trong bối cảnh cán cân quyền lực trong khu vực này đang thay đổi theo hướng có lợi cho Bắc Kinh.

Trong một mục mới về Đài Loan lần đầu tiên được đề cập đến, báo cáo quốc phòng của Nhật Bản nhấn mạnh: “Chúng ta cần phải chú ý chặt chẽ đến tình hình này với một cảm giác khủng hoảng hơn bao giờ hết.”

Liên quan đến cuộc cạnh tranh Mỹ-Trung, báo cáo này nhận định: “Đặc biệt, cạnh tranh trong các lĩnh vực công nghệ thậm chí có khả năng trở nên khốc liệt hơn nữa.”

Embed from Getty Images

Thủ tướng Yoshihide Suga của Nhật Bản (Ảnh minh họa: Getty Images)

Bản báo cáo quốc phòng đã được chính phủ của Thủ tướng Yoshihide Suga thông qua hôm thứ Ba (13/7), chỉ ra rằng Trung Quốc là mối lo ngại an ninh chính của Nhật Bản.

Việc Bắc Kinh gần đây gia tăng các hoạt động quân sự xung quanh Đài Loan khiến Tokyo lo lắng, bởi vì đảo Đài Loan nằm gần cuối phía Tây Quần đảo Okinawa của Nhật Bản.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong tháng này đã cam kết sẽ hoàn thành “việc tái thống nhất” với Đài Loan. Hồi tháng 6, ông Tập đã chỉ trích Hoa Kỳ là “thủ phạm tạo ra rủi ro” sau khi nước này điều một tàu chiến đi qua Eo biển Đài Loan ngăn cách quốc đảo này với Đại Lục.

Trong một bài phát biểu được báo chí xứ sở mặt trời mọc đưa tin trong tháng này, Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Tài chính Taro Aso đã đề xuất Nhật Bản nên hợp lực với Hoa Kỳ để bảo vệ Đài Loan trước bất kỳ cuộc xâm lược nào.

Sau đó khi được hỏi về bài phát biểu đã khiến Bắc Kinh tức giận, ông Aso cho rằng bất kỳ sự cố bất ngờ nào xảy ra đối với Đài Loan nên được giải quyết thông qua đối thoại.

Khi cạnh tranh quân sự giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc ngày càng sâu sắc, cạnh tranh kinh tế của hai cường quốc này đang thúc đẩy một cuộc đua giành vị trí dẫn đầu trong các công nghệ quan trọng, như chất bán dẫn, trí tuệ nhân tạo và điện toán lượng tử.

Sự xuất hiện của các phe công nghệ đối đầu đặt ra một thách thức cho Nhật Bản bởi nền kinh tế của nước này phụ thuộc nhiều vào mối quan hệ thương mại với Trung Quốc cũng như với Hoa Kỳ.

Nhật Bản cũng sẽ chi tiêu rất nhiều để theo kịp sự tài trợ của chính phủ Hoa Kỳ, Trung Quốc, và châu Âu dành cho phát triển công nghệ.

Các nhà lập pháp Thượng viện Hoa Kỳ gần đây đã thông qua “Đạo luật Cạnh tranh và Đổi mới năm 2021”, cho phép chi 190 tỷ đô la cho các ngành công nghệ, bao gồm 54 tỷ đô la để tăng sản lượng chip.

Các nhà lập pháp Hạ viện Hoa Kỳ cũng đang tranh luận về một dự luật riêng cũng hứa hẹn một nguồn tài trợ to lớn. Dự luật này có tên gọi “Đạo luật đảm bảo sự tham gia và lãnh đạo toàn cầu của Mỹ”, còn được gọi là Đạo luật EAGLE.

Báo cáo an ninh thường niên của Nhật Bản lần đầu tiên cũng bao gồm một mục nói về các mối đe dọa do biến đổi khí hậu gây ra. Báo cáo cho rằng biến đổi khí hậu sẽ làm gia tăng cạnh tranh về đất đai và các nguồn tài nguyên, đồng thời có kích động sự di cư quy mô lớn của những người tị nạn khí hậu.

Báo cáo lưu ý thêm, sự gia tăng các thảm họa liên quan đến sự ấm lên toàn cầu cũng có thể kéo dài khả năng quân sự, trong khi băng ở Biển Bắc Cực tan ra có thể dẫn đến tình trạng quân sự hóa.

Gia Huy (Theo Reuters)

Xem thêm: