Khi Nga chuẩn bị sáp nhập một vùng lãnh thổ lớn của Ukraine sau khi tổ chức cuộc trưng cầu dân ý ở bốn tỉnh, hàng trăm người Ukraine tìm cách chạy qua trạm kiểm soát cuối cùng của Nga trong khu vực. Nhiều người cho biết họ đã rời đi trong khi vẫn có thể.

Lyubomir Boyko, 43 tuổi, đến từ Golo Pristan, một ngôi làng ở tỉnh Kherson do Nga chiếm đóng, cho biết trong khi chờ đợi hôm thứ Tư bên ngoài văn phòng viện trợ của Liên hợp quốc cùng gia đình tại một buổi tiếp nhận người tị nạn: “Thật nực cười. Chẳng ai bầu cả, thế mà kết quả lại ra vậy.”

Anh Boyko nói: “Rất nhiều người đang bỏ lại tất cả. Có những nơi hoàn toàn bỏ hoang”. “Mọi người đều muốn ở Ukraine, và đây là lý do tại sao mọi người rời đi. Ở đó là một nơi vô luật pháp. Toàn bộ các ngôi làng đang rời đi.”

Những người chạy trốn khỏi lãnh thổ do Nga nắm giữ nói rằng cái gọi là cuộc trưng cầu dân ý đã được thực hiện bởi những người cầm súng buộc mọi người bỏ phiếu trên đường phố.

“Họ có thể thông báo bất cứ điều gì họ muốn. Không ai bỏ phiếu trong cuộc trưng cầu dân ý này ngoại trừ một vài người đã đổi phe. Họ đi từ nhà này sang nhà khác, nhưng không ai ra ngoài”, anh Boyko nói.

Hiện tại, các lực lượng Nga đã cho một số người ra khỏi các vùng bị chiếm đóng của các tỉnh Kherson và Zaporizhzhia thông qua một trạm kiểm soát. Không ai biết tuyến đường này sẽ mở trong bao lâu.

Nỗi sợ hãi lớn nhất là những người đàn ông trong độ tuổi chiến đấu sẽ bị ép buộc tập hợp vào lực lượng Nga khi Moscow tuyên bố lãnh thổ là của Nga. Boyko nói rằng anh không biết liệu những người đàn ông ở độ tuổi nhập ngũ vẫn có thể rời đi nữa hay không.

Tatiyana Gorobets, một y tá 46 tuổi đến từ Velyka Lepytykha, ở tỉnh Kherson, cho biết: “Những người lính Nga hỏi chúng tôi, ‘Tại sao bà lại chạy khỏi Nga,’ và tôi nói rằng vợ chồng tôi muốn đến thăm hai đứa con đã đến nơi an toàn ở Lviv hai tháng trước. Chứ không thể nói gì khác.” 

Cặp đôi thu thập quần áo của họ, từ bỏ nhà của họ và rời thị trấn sớm vào Chủ nhật. Quân đội Nga ban đầu cấm họ đi ra, nhưng sau ba đêm đã thả họ.

“Chúng tôi rời đi bởi vì chúng tôi cảm thấy áp lực, những cánh cửa đang đóng chặt và chúng tôi sẽ không thể rời đi”, chủ cửa hàng Lyudmila Sapronov, 48 tuổi, cho biết.

Khi các trường công lập yêu cầu chuyển sang chương trình giảng dạy tiếng Nga và các lớp học bằng tiếng Nga vào tháng tới, cô không muốn cậu con trai 13 tuổi của mình quay lại trường địa phương.

“Bạn có thể tưởng tượng cảm giác của tôi bây giờ,” cô tiếp tục. “Ngay sau khi chúng tôi đi qua trạm kiểm soát, bức ảnh đầu tiên tôi chụp là lá cờ Ukraine. Tôi rất vui.”

“Dòng phương tiện dài đến mức bạn không thể nhìn thấy điểm cuối”, một người đàn ông khác, Andriy, 37 tuổi, kể lại trong khi đứng bên chiếc xe buýt nhỏ màu vàng, dính đầy bùn mà anh ta đến cùng vợ, hai đứa trẻ và cha mẹ.

“70% người dân bỏ đi vì cuộc trưng cầu dân ý. Không có điện, không có khí đốt, không có việc làm và đột nhiên, bạn nhận được cuộc trưng cầu”, một công nhân đến từ Beryslav, ở tỉnh Kherson cho biết. “Nó hoàn toàn vô nghĩa. Tôi không biết một người nào trong số những người tôi biết đã đi bỏ phiếu.”

Nga cho biết việc bỏ phiếu diễn ra tự nguyện và tỷ lệ bỏ phiếu cao. Các quan chức thân Nga đã công bố những gì họ mô tả là kết quả cho thấy sự ủng hộ áp đảo đối với việc sáp nhập. Kyiv và các nước phương Tây gọi cuộc trưng cầu là hoàn toàn giả mạo, nhằm biện minh cho việc sáp nhập lãnh thổ bằng vũ lực.

Nhật Minh (theo Reuters)