Khi Taliban kiểm soát Kabul hôm 16/8, hàng nghìn dân thường liều mạng trốn chạy khỏi Afghanistan đã chen chúc tại sân bay Kabul. Quân đội Mỹ đã phải nổ súng, 5 người thiệt mạng và các chuyến bay sơ tán đang phải tạm dừng.

Theo BBC, hiện sân bay Kabul đang diễn ra cảnh hỗn loạn khi hàng nghìn người dân Afghanistan kéo đến đây để cố gắng chạy trốn khỏi quốc gia Nam Á đã rơi vào tay các chiến binh Hồi giáo Taliban.

Quân đội Mỹ cho biết binh lính đã bắn bắn chết hai người đàn ông có vũ trang. Ba người dân khác đã thiệt mạng khi họ bị ngã trong lúc cố bám víu vào gầm máy bay đang bắt đầu cất cánh.

Tất cả các chuyến bay lên xuống tại sân bay Kabul đã bị tạm dừng để binh lính dọn dẹp đường băng và ổn định đám đông.

Theo Reuters, chiếc máy bay đầu tiên trong nhóm ba máy bay sơ tán của Đức đã không thể đáp xuống sân bay Kabul mà phải chuyển hướng bay về thủ đô Tashkent của Uzbekistan. Một chiếc máy bay thứ hai của Đức đang phải bay vòng vòng quanh Kabul.

Reuters dẫn lời phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Mỹ John Kirby nói rằng một lính Mỹ đã bị thương. Ông Kirby sau đó xác nhận tất cả các chuyến bay tại sân bay Kabul đã bị tạm dừng “xuất phát từ sự thận trọng cần thiết”.

Lực lượng quân đội Mỹ cùng với các binh lính Thổ Nhĩ Kỳ và các nước khác đang phải đảm bảo trật tự. Chúng tôi không biết công việc này sẽ mất bao nhiêu lâu”, ông Kirby nói.

Mỹ đã điều động 6.000 binh lính để hỗ trợ hoạt động sơ tán tại sân bay Kabul.

Trong diễn biến liên quan, Tổng thống Joe Biden vào chiều thứ Hai (16/8) đã về Nhà Trắng và có bài phát biểu trước quốc dân về tình hình Afghanistan.

Điều này thực sự đã diễn tiến nhanh hơn chúng tôi dự tính”, ông Biden nói tại Nhà Trắng. Ông đổ lỗi cho các nhà lãnh đạo chính phủ Afghanistan vì đã từ bỏ và trốn chạy khỏi quốc gia Nam Á.

Ông Biden cũng cho rằng Afghanistan sụp đổ là trách nhiệm của cựu Tổng thống Donald Trump vì đã đàm phán thỏa thuận với Taliban để bắt đầu rút lính Mỹ từ 1/5/2021. Ông nói thêm rằng chính quyền của ông đã buộc phải tuân thủ đường hướng thỏa thuận mà ông Trump đã ký với Taliban.

>>TT Biden phát biểu về Kabul sụp đổ: ‘Chuyện này xảy ra nhanh hơn chúng tôi dự tính’

Tổng thống Biden đã không trả lời câu hỏi của phóng viên. Nhà Trắng xác nhận với báo giới rằng ông Biden sẽ trở lại Trại David để tiếp tục kỳ nghỉ.

Trước đó, Taliban đã họp báo tại phủ tổng thống ở Kabul tuyên bố chiến thắng sau khi Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani đã trốn chạy và chính quyền của ông ta đã sụp đổ chóng vánh.

Mohammad Naeem, phát ngôn viên của văn phòng chính trị của Taliban đã nói với Al Jazeera TV rằng nhóm chiến binh Hồi giáo sẽ sớm tuyên bố về hình thức tổ chức bộ máy chính quyền Afghanistan. Ông Naeem nói thêm rằng Taliban không muốn bị cô lập.

Taliban đang cố gắng cho quốc tế thấy họ đang tiếp quản quyền lực một cách ôn hòa. Họ cũng hứa hẹn sẽ tôn trọng quyền phụ nữ và bảo vệ người nước ngoài cũng như người dân Afghanistan.

Trong khi đó, theo Reuters, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov và người đồng cấp Mỹ Antony Blinken đã thảo luận về tình hình Afghanistan qua điện thoại. Hai nhà ngoại giao cấp cao này được cho là đã đồng ý tiếp tục thảo luận với Trung Quốc, Pakistan và Liên Hiệp Quốc.

Nga hôm 16/8 tuyên bố rằng họ sẽ không đóng cửa đại sứ quán ở Kabul bởi vì Taliban đảm bảo được an ninh. Thổ Nhĩ Kỳ cũng khẳng định sẽ tiếp tục duy trì sứ quán của họ tại Afghanistan.

Trung Quốc đã bày tỏ sẵn sàng phát triển “các mối quan hệ hữu hảo” với Taliban. Trong khi, Tổng thống Iran Ebrahim Raisi nói rằng Mỹ rút quân là cơ hội đem lại hòa bình lâu dài cho Afghanistan.

Như Ngọc (T/h)

Xem thêm: