Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan hôm 30/6 đã nói với Thụy Điển và Phần Lan rằng ông vẫn có thể chặn việc gia nhập NATO của hai nước Bắc Âu nếu họ không thực hiện được thỏa thuận mới với Ankara.

Embed from Getty Images

Ông Erdogan đã đưa ra cảnh báo thẳng thừng của mình khi kết thúc hội nghị thượng đỉnh NATO, nơi liên minh do Mỹ dẫn đầu chính thức mời các nước Bắc Âu gia nhập khối 30 quốc gia.

Hai quốc gia đã từ bỏ lịch sử không liên kết quân sự và công bố kế hoạch gia nhập NATO để đáp trả cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine.

Hồ sơ gia nhập của họ đã được hầu hết các nước ủng hộ, trừ Thổ Nhĩ Kỳ. 

Ông Erdogan bày tỏ quan ngại vào tháng Năm rằng hai nước này đang cung cấp nơi trú ẩn cho các chiến binh người Kurd – vốn bị Thổ Nhĩ Kỳ coi là tổ chức khủng bố.  

Ông Erdogan cũng yêu cầu họ dỡ bỏ các lệnh cấm vận vũ khí được áp đặt để đáp trả cuộc tấn công quân sự năm 2019 của Thổ Nhĩ Kỳ vào Syria.

Quan điểm của Thổ Nhĩ Kỳ đã thay đổi sau cuộc gặp giữa các nhà lãnh đạo các nước bên lề Hội nghị thượng đỉnh NATO, nơi ba bên ký kết biên bản ghi nhớ 10 điểm liên quan đến an ninh.

Ông Erdogan sau đó đã dừng việc phản đối Thụy Điển và Phần Lan gia nhập NATO. Trong cuộc gặp với Tổng thống Mỹ Joe Biden, Thổ Nhĩ Kỳ cũng đã được Mỹ hứa hẹn sẽ bán máy bay chiến đấu mới cho. 

Tuy nhiên, ông Erdogan nói với các phóng viên trong một cuộc họp báo ngẫu hứng được tổ chức khi Hội nghị thượng đỉnh kết thúc rằng bản ghi nhớ không có nghĩa là Thổ Nhĩ Kỳ sẽ tự động chấp thuận tư cách thành viên của hai nước.

Đơn gia nhập của các quốc gia mới phải được tất cả các nước thành viên NATO chấp thuận và Quốc hội của mỗi nước phê chuẩn.

Ông Erdogan cảnh báo hành vi trong tương lai của Thụy Điển và Phần Lan sẽ quyết định liệu ông có chuyển đơn của họ tới Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ hay không.

Ông nói: “Nếu họ hoàn thành các nghĩa vụ của họ, chúng tôi sẽ gửi ra Quốc hội. Nếu họ không hoàn thành thì khỏi nói.”

Một quan chức ngoại giao cấp cao của Thổ Nhĩ Kỳ ở Washington cho biết quá trình phê chuẩn có thể diễn ra sớm nhất vào cuối tháng 9 và có thể kéo dài đến năm 2023.

Lê Vy