Sau thời gian chạy đua nhằm đáp ứng rất nhiều đơn đặt hàng vắc-xin COVID-19, ngành sản xuất vắc-xin trên toàn cầu hiện đang đối mặt với tình trạng giảm dần nhu cầu trong khi nguồn cung vẫn trên đà tăng.

vắc-xin COVID-19
(Ảnh minh họa: Par felipe caparros/Shutterstock)

Điều này dẫn đến vấn đề mới với các nhà sản xuất vắc-xin, từ Ấn Độ cho đến Indonesia, trong bối cảnh họ chú trọng vào việc tăng cường năng lực sản xuất quy mô lớn nhưng hiện rơi vào tình trạng thừa nguồn cung.

Ngay cả ở thời điểm thế giới đang triển khai tiêm mũi vắc-xin COVID-19 bổ sung (liều thứ 3), thì tình trạng khan hiếm từng xảy ra nay đã giảm đi, thậm chí còn có khả năng thừa vắc-xin trên toàn cầu. Ông Scott Rosenstein, cố vấn của công ty Eurasia Group, có trụ sở tại New York (Mỹ), nhận định: “Nguồn cung đang vượt quá cầu ở nhiều nơi trên thế giới, ngay cả khi nhiều nước đã triển khai việc tiêm liều bổ sung”.

Số lượng vắc-xin COVID-19 được cho cần thiết cho những năm tới sẽ sụt giảm so với những ngày đầu của đại dịch. Trong khi đó, ngày càng có nhiều nhà sản xuất bước vào thị trường mua bán vắc-xin COVID-19.

Trên toàn thế giới, đã có 11 tỷ liều vắc-xin COVID-19 được phân phối, với số lượng sử dụng tăng lên ở những nghèo trước đó có tỷ lệ bao phủ vắc-xin thấp. Tuy nhiên, theo nhận định được đưa ra vào tháng 1 của chương trình chia sẻ vắc-xin phòng COVID-19 toàn cầu COVAX, sau giai đoạn khan hiếm vắc-xin COVID-19 trong năm 2021, nguồn cung vắc-xin hiện đang vượt nhu cầu.

Theo dự kiến, riêng trong năm 2022 sẽ có 9 tỷ liều vắc-xin COVID-19 được sản xuất. Nhưng các nhà phân tích tại công ty Airfinity (Anh) cho hay rằng nhu cầu về vắc-xin COVID-19 vào năm 2023 được cho là sẽ giảm xuống chỉ còn 2,2 tỷ liều đến 4,4 tỷ liều mỗi năm.

Doanh thu từ vắc-xin COVID-19 của AstraZeneca được dự đoán sẽ giảm trong năm 2022 sau khi đạt mức 4 tỷ USD năm 2021. Pfizer đã thu về 36,8 tỷ USD từ vắc-xin COVID-19 trong năm 2021 và đến tháng 2 vừa qua công ty này thừa nhận chỉ dự đoán đạt doanh thu 32 tỷ USD trong năm 2022. Pfizer đưa ra dự đoán dựa trên các hợp đồng được ký kết vào cuối tháng 1.

Trong khi đó, nguồn cung vắc-xin vẫn theo đà tăng. Vấn đề này đặc biệt được thấy rõ ở Ấn Độ, nơi sở hữu nền công nghiệp vắc-xin lớn nhất thế giới. Hầu hết dân số trưởng thành của Ấn Độ đã tiêm đủ 2 liều vắc-xin và chính phủ nước này không mấy vội vã trong việc mở rộng chương trình tiêm mũi thứ 3.

Nhà sản xuất Biological E tại thành phố Hyderabad (Ấn Độ) đã đầu tư 195 triệu USD để tăng gấp đôi năng lực sản xuất lên 4 triệu liều vắc-xin mỗi ngày. Vắc-xin ngừa COVID-19 của Biological E có tên Corbevax đã được thông qua sử dụng khẩn cấp cho độ tuổi từ 12-18 tuổi vào tháng 2. Hiện chưa rõ sẽ có bao nhiêu liều vắc-xin Corbevax được mua, trong khi mới chỉ có 300 triệu liều được đảm bảo từ hợp đồng với New Delhi.

Chủ tịch bộ phận vắc-xin của công ty Nhật Bản Takeda Pharmaceutical, ông Gary Dubin nhận định rằng COVID-19 có khả năng trở thành bệnh đặc hữu. Theo ông, câu hỏi đặt ra là liệu việc tiêm liều vắc-xin bổ sung có phải là điều cần thiết hay không và khả năng xuất hiện biến thể mới có thể “thay đổi tình hình một cách nhanh chóng”.

Theo Bloomberg,

Phan Anh