Trong khi dự án đường sắt đô thị Cát Linh – Hà Đông chưa chốt được thời gian hoàn thành thì Tổng thầu Trung Quốc đã cần gấp 50 triệu USD để thực hiện công tác vận hành hệ thống.

duong sat cat linh ha dong
Một nhà ga của hệ thống đường sắt đô thị Cát Linh-Hà Đông (Ảnh: Sơn Trà)

Chính phủ vừa có báo cáo gửi Quốc hội tình hình thực hiện một số dự án trọng điểm ngành GTVT, trong đó có đề cập đến nhiều dự án chậm tiến độ, điển hình là dự án đường sắt đô thị Cát Linh – Hà Đông.

Dự án có chiều dài 13,05 km, gồm 12 ga và 1 khu depot. Chủ đầu tư: Bộ GTVT, đại diện Chủ đầu tư là Ban QLDA Đường sắt. Công ty Hữu hạn tập đoàn Cục 6 (Trung Quốc) là Tổng thầu EPC.

Dự án có tổng mức đầu tư ban đầu 8.770 tỷ đồng (552,86 triệu USD); điều chỉnh là 18.002 tỷ đồng (868,04 triệu USD), trong đó: Vốn vay ODA của Trung Quốc là 13.867 tỷ đồng (669,62 triệu USD) và vốn đối ứng 4.134 tỷ đồng (198,43 triệu USD). Dự án khởi công tháng 10/2011, kế hoạch hoàn thành đưa vào khai thác thương mại trong Quý II/2019. Tuy nhiên, đến nay dự án vẫn chưa thể vận hành khai thác thương mại dù việc giải ngân từ đầu dự án đã đạt 14.737,6/15.131,6 (đạt 81,9%).

Với dự án này, báo cáo của Chính phủ cho biết dự án đã cơ bản hoàn thành, tuy nhiên chưa đủ điều kiện nghiệm thu, bàn giao đưa vào khai thác, còn tồn tại một số các vướng mắc liên quan đến thiết bị công nghệ khu Depot, đánh giá an toàn đoàn tàu, công tác vận hành toàn hệ thống và thanh quyết toán….

Về việc đưa nhân sự Trung Quốc sang Việt Nam tiếp tục triển khai thực hiện dự án, Chính phủ đã có văn bản số ngày 24/4/2020 cho phép các nhân sự làm việc tại Dự án được nhập cảnh vào Việt Nam và giao Bộ Công an, Bộ Ngoại giao tiếp tục xử lý.

Đối với các nhân sự tư vấn giám sát, báo cáo yêu cầu “phải khẩn trương sang Việt Nam để cùng Tổng thầu EPC giải quyết tồn tại vướng mắc của Dự án”.

Tổng thầu Trung Quốc cần gấp 50 triệu USD

Báo cáo cũng cho biết tổng thầu Trung Quốc đề nghị số tiền 50 triệu USD để thực hiện công tác vận hành hệ thống và thanh toán toàn bộ trước khi bàn giao.

Về vấn đề này, Ban QLDA Đường sắt đã báo cáo Bộ GTVT và nêu rõ, việc thanh toán phải tuân thủ theo quy định Hợp đồng EPC. Vì vậy, hai bên thống nhất sẽ tiếp tục nghiên cứu, rà soát (trong vòng 15 ngày) các điều khoản hợp đồng và tổ chức buổi họp chuyên đề tiếp theo để trao đổi, thống nhất các công việc thực hiện.

Về hồ sơ hoàn công và nghiệm thu, báo cáo cho hay tại các cuộc họp trực tuyến và bằng văn bản, Ban Quản lý dự án Đường sắt tiếp tục yêu cầu Tổng thầu tập trung bố trí nhân sự hoàn thiện hồ sơ các hạng mục về phần xây dựng (hạng mục kiến trúc các nhà ga và đơn thể Depot) và các tồn tại về hồ sơ phần thiết bị đổng thời yêu cầu các đơn vị tư vấn khẩn trương rà soát, kiểm tra có ý kiến dứt điểm các vấn đề tồn tại, làm cơ sở để Tổng thầu hoàn thiện cuối cùng.

Về đánh giá, chứng nhận an toàn hệ thống, Chính phủ cho biết các vấn đề mà tư vấn ACT đưa ra phải thực hiện theo quy định của pháp luật và cần Tổng thầu tích cực phối hợp, thực hiện cung cấp các hồ sơ tài liệu, mới có thể hoàn thành việc đánh giá và cấp chứng nhận an toàn hệ thống cho dự án.

Đối với khó khăn vướng mắc của gói thầu tư vấn giám sát, báo cáo cho hay hiện nay do Tổng thầu chưa xác định được mốc thời gian hoàn thành nên Dự án chưa có cơ sở báo cáo cấp thẩm quyền cho phép kéo dài thời gian thực hiện, dẫn đến gói thầu tư vấn giám sát chưa có cơ sở để cho phép kéo dài trong thời gian tới. Đồng thời do chưa làm rõ được nguyên nhân, trách nhiệm của bên làm chậm nên chưa bố trí được nguồn vốn cho gói thầu tư vấn giám sát.

Trước đó, Đoàn Đại biểu Quốc hội TP. Hà Nội vừa có báo cáo tổng hợp ý kiến cử tri trước kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XIV, trong đó nêu rõ 27 nhóm kiến nghị.

Về lĩnh vực giao thông, cử tri Hà Nội bày tỏ sự quan tâm đặc biệt và cho rằng dự án đường sắt đô thị tuyến Cát Linh – Hà Đông và đường sắt đô thị tuyến Nhổn – Ga Hà Nội bị đội vốn rất nhiều và liên tục lùi thời gian hoàn thành, làm giảm hiệu quả đầu tư, gây ảnh hưởng rất lớn đến kinh tế, xã hội của đất nước.

Do đó, cử tri nhiều quận, huyện, thị xã của TP đề nghị Chính phủ chỉ đạo thanh tra, kiểm tra, xác định rõ nguyên nhân, truy cứu trách nhiệm của từng cá nhân cụ thể đối với các dự án trên, tránh việc chỉ đổ lỗi cho tập thể và cho nhà thầu.

Với những khó khăn, vướng mắc hiện tại của Dự án, Ban QLDA Đường sắt đề xuất một số giải pháp, kiến nghị với Bộ GTVT:

Bộ GTVT xem xét báo cáo Thường trực Chính phủ tháo gỡ khó khăn vướng mắc trong quá trình thực hiện dự án Đường sắt đô thị Hà Nội, tuyến Cát Linh – Hà Đông để sớm đưa dự án vào vận hành khai thác.

Xem xét đề xuất của Ban QLDA Đường sắt về việc gia hạn gói thầu tư vấn giám sát và tổ chức họp với lãnh đạo Tổng thầu để tháo gỡ vướng mắc về nhu cầu vốn cho Tổng thầu để triển khai thực hiện công tác vận hành thử dự án.

Kim Long