Trong 5 tỉnh chuyển đổi gần 1.000 ha đất lúa để làm dự án, Đồng Nai nhiều nhất với 677ha; Thái Nguyên, Cao Bằng, Bình Thuận, Bắc Giang tổng là gần 300 ha. Theo Cục Môi trường Việt Nam, quỹ đất tại Việt Nam càng ngày càng thấp và giảm theo thời gian do sức ép tăng dân số, quá trình công nghiệp hoá – hiện đại hoá đất nước. Quá trình quy hoạch và sử dụng đất của nhiều tỉnh thành vẫn còn bộc lộ những hạn chế và bất hợp lý trong phân bổ quỹ đất cho các ngành và lĩnh vực.

dat trong lua 1
5 tỉnh gồm Thái Nguyên, Cao Bằng, Bình Thuận, Bắc Giang, Đồng Nai chuyển đổi gần 1.000 ha đất lúa để làm hàng chục dự án. (Ảnh: baothainguyen.vn)

Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành đã ký quyết định đồng ý chuyển đổi đất trồng lúa sang đất phi nông nghiệp tại 4 tỉnh Thái Nguyên, Cao Bằng, Bình Thuận, Bắc Giang.

Theo đó, tỉnh Thái Nguyên chuyển mục đích sử dụng 217,42 ha đất trồng lúa sang đất phi nông nghiệp để thực hiện Dự án Cụm công nghiệp Bảo Lý – Xuân Phương; Dự án Cụm công nghiệp Tân Phú 1, 2 và Dự án tuyến đường liên kết, kết nối các tỉnh Thái Nguyên, Bắc Giang, Vĩnh Phúc.

Tỉnh Cao Bằng có 11,4ha đất trồng lúa được chuyển đổi để thực hiện dự án phát triển đô thị số 3A; Tỉnh Bình Thuận chuyển đổi 36,67 ha đất rừng phòng hộ sang đất phi nông nghiệp để thực hiện dự án Nhà máy điện gió Hòa Thắng 1, 2.

Tỉnh Bắc Giang có 21ha đất trồng lúa sang đất phi nông nghiệp để thực hiện dự án khu đô thị số 3, thị trấn Đồi Ngô, huyện Lục Nam.

Tỉnh Phú Thọ chuyển mục đích sử dụng 30,86 ha đất trồng lúa sang đất phi nông nghiệp để thực hiện dự án Khu đô thị mới Thanh Minh.

Riêng đối với tỉnh Đồng Nai, trong năm 2022, giới chức tỉnh này sẽ chuyển đổi khoảng 677ha đất lúa sang đất phi nông nghiệp để triển khai 23 dự án về khu dân cư, cảng, cụm công nghiệp, mỏ đá, hồ chứa nước, điểm du lịch.

Hiện có 5 dự án với diện tích đất lúa 255ha đã được UBND tỉnh ban hành quyết định chuyển mục đích sử dụng đất. Các dự án còn lại vẫn đang trong quá trình hoàn thiện hồ sơ, thủ tục.

Cụ thể, một số dự án có sử dụng đất lúa nhiều là khu dịch vụ cảng hậu cần Phước An, huyện Nhơn Trạch khoảng 109ha; khu dân cư An Thuận 45ha; Cảng tổng hợp Việt Thuận Thành 35ha; khu dân cư Phước Thiền 35ha; khu dân cư xã Long Tân 30ha; Khu dân cư xã Hố Nai 3 khoảng 29ha.

Trong giai đoạn 2021-2030, UBND tỉnh Đồng Nai phê duyệt quy hoạch nhiều khu đất để phát triển các khu đô thị, khu dân cư. Các huyện và 2 thành phố của tỉnh sẽ chuyển đổi khoảng 7.200 ha đất nông nghiệp và những đất khác sang đất ở để triển khai.

Trong đó, huyện Long Thành sẽ chuyển đổi gần 2.360ha, huyện Nhơn Trạch gần 2.050ha, huyện Cẩm Mỹ gần 1,5 ngàn ha, TP. Long Khánh hơn 880ha và huyện Trảng Bom khoảng 430ha.

Ngành thời trang hiện đại: Thảm họa môi trường ít được biết tới

Quỹ đất, ô nhiễm đất tại Việt Nam: Thực trạng đáng báo động

Việt Nam hiện nay có 33 triệu ha đất tự nhiên, trong đó diện tích đang sử dụng là 22.226.830 ha, chiếm 68,83% tổng quỹ đất.

10.667.577 ha đất chưa sử dụng, chiếm 33,04% diện tích đất tự nhiên. Đất nông nghiệp ít, chỉ có 8,146 triệu ha, chiếm 26,1% diện tích đất tự nhiên (theo Tổng cục Địa chính, 1999).

Theo Cục Môi trường Việt Nam, chất lượng đất ở hầu hết các khu vực đô thị đông dân cư đang bị ô nhiễm nghiêm trọng. Nguyên nhân chính là do chất thải từ các hoạt động công nghiệp, xây dựng, sinh hoạt và rác thải từ các gia đình.

Bên cạnh đó, quỹ đất càng ngày càng thấp và giảm theo thời gian do sức ép tăng dân số, quá trình công nghiệp hoá – hiện đại hoá đất nước ở Việt Nam.

Quá trình quy hoạch và sử dụng đất của nhiều tỉnh thành vẫn còn bộc lộ những hạn chế và bất hợp lý trong phân bổ quỹ đất cho các ngành và lĩnh vực.

Tình trạng phổ biến hiện nay là việc chuyển đổi cơ cấu mục đích sử dụng đất, suy giảm mạnh diện tích đất sản xuất nông nghiệp do đô thị hoá, quỹ đất nông nghiệp được chuyển sang sử dụng vào mục đích xây nhà ở, các khu công nghiệp và thương mại, xây dựng cơ sở hạ tầng, đường giao thông.

Với đặc điểm đất đồi núi chiếm 3/4 lãnh thổ lại nằm trong vùng nhiệt đới mưa nhiều và tập trung, nhiệt độ không khí cao, các quá trình khoáng hóa diễn ra rất mạnh trong đất nên dễ bị rửa trôi, xói mòn, nghèo chất hữu cơ và các chất dinh dưỡng dẫn đến thoái hóa đất. Đất đã bị thoái hóa rất khó có thể khôi phục lại trạng thái màu mỡ ban đầu.

Ô nhiễm môi trường đất được xem là tất cả các hiện tượng làm nhiễm bẩn môi trường đất bởi các tác nhân gây ô nhiễm.

Nhiễm phèn: Do nước phèn từ một nơi khác di chuyển đến. Chủ yếu là nhiễm Fe2+, Al3+, SO42-. PH môi trường giảm gây ngộ độc cho con người trong môi trường đó.

Nhiễm mặn: Do muối trong nước biển, nước triều hay từ các mỏ muối,… nồng độ áp suất thẩm thấu cao gây hạn sinh lý cho thực vật – Gley hóa trong đất sinh ra nhiều chất độc cho sinh thái (CH4, N2O, CO2, H2S. FeS,..).

Chất thải công nghiệp: Khai thác mỏ, sản xuất hóa chất, nhựa dẻo, nylon, các loại thuốc nhuộm, các kim loại nặng tích tụ trên lớp đất mặt làm đất bị chai, xấu, thoái hóa không canh tác tiếp được.

Chất thải sinh hoạt: Rác và phân xả vào môi trường đất như: rác gồm cành lá cây, rau, thức ăn thừa, vải vụn, gạch, vữa, polyme, túi nylon…. Rác sinh hoạt thường là hỗn hợp của các chất vô cơ và hữu cơ độ ẩm cao nhiều vi khuẩn vi trùng gây bệnh. Nước thải sinh hoạt theo cống rãnh đổ ra mương và có thể đổ ra đồng ruộng kéo theo phân rác và làm ô nhiễm đất.

Chất thải nông nghiệp: Phân và nước tiểu động vật.

Sử dụng dư thừa các sản phẩm hóa học: Phân bón hóa học, chất kích thích sinh trưởng, thuốc trừ sâu, trừ cỏ, tồn tại lâu trong đất, tích tụ sinh học, thay đổi cân bằng sinh học.

Các chất khí độc hại trong không khí: Oxit lưu huỳnh, các hợp chất nitơ… kết tụ hoặc hình thành mưa axit rơi xuống đất làm ô nhiễm đất. Một số loại khói bụi có hại ngưng tụ cũng là nguyên nhân của ô nhiễm đất.

Ngoài những nguồn ô nhiễm trên, các hoạt động tưới không thích đáng, chặt cây rừng, khai hoang… cũng tạo thành các hiện tượng rửa trôi, bạc màu, nhiễm phèn… trong đất.

Minh Long